Hz. Peygamber’in Müslüman Olmayan Şairlere Karşı Tutumu

Yıl 2018, Cilt: 20 Sayı: 20, 245 - 268, 01.07.2018

İsmail Güleç

Öz

Kendilerine Hz. Muhammed’in peygamber olarak gönderildiği Araplar arasında şiir çok önemli idi ve Araplar şairlere çok değer verirlerdi. Hz. Muhammed de şairlere çok önem vermiş, onlardan biri Müslüman olduğu zaman çok sevinmiştir. Onların şiirleriyle hem İslam’ın yayılmasına hem de hicivlere cevap vermek suretiyle müslümanların özgüvenlerini korumalarına yardım ederlerdi. Bu makalede müslüman olmayan şairler iki ana başlık altında incelenmiştir. İlkinde Hz. Peygamber’in tebliğe başladığında çoğu hayatta olmayan ama şiirleri Araplar arasında okunan Cahiliyye dönemi şairlerine karşı tutumları ele alınmıştır. İkinci bölümde ise müşriklerle verilen mücadelede Müslümanlara karşı düşmanca tutum sergileyen şairlere karşı takındığı tavır irdelenmeye çalışılmıştır. Hz. Peygamber, müslüman olmayan şairlere, İslama ve Müslümanlara karşı hakaret içeren hicviyeler ile günahı teşvik eden ve öven şiirler yazmadığı takdirde dokunmamış, hatta içlerinde İslamın hoş gördüğü davranışları öven şiirleri beğendiği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Hz. Muhammed, Cahiliyye Şiiri, İslam ve şiir

The Attitude of the Prophet against the Non-Muslim Poets

Öz

The poetry had very significant place among the Arabs, where Muhammad was sent as a prophet and the Arabs paid great attention to the poets. Hz. Muhammad also gave much importance to the poets and he was very happy when one of them was a Muslim. The reasons for this gladness were actually two. By their poetry, they would help the Muslims both to spread Islam and to preserve their selfconfidence by responding satire. In this article, non-Muslim poets are examined under two main headings. At first, when the Prophet began to tell Islam, in the first years of prophethood, his attitudes towards the poets of the Cahiliyye ignorant period , many of which were not alive but whose poetry was read among the Arabs, were examined. Secondly, his attitude towards the infidel poets attacking Muslims with their poems was tried to be examined When we closely look at the attitude towards the non- Muslim poets of the Prophet, it is realized that he did not touched any poet unless himself and Islam are attacked. For him two issues were highly important: To insult Islam and Muslims, to praise and encourage sins. It was these two issues that he could not accept. He never criticized to poems not insulting and not praising sin. He even liked and praised poems that encouraged morality even if written by infidel poets.

Anahtar Kelimeler

Prophet Muhammed, Ignorent (Cahiliyya Period), Islam and poem

Kaynakça

• AKTÜRK, Veysel 2009 , Hz. Peygamber Devrinde Öldürülenler ve Öldürülme Nedenleri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi.
• AMIDU SANNI 2006 , “İslâm’da Şiirin Yeri ve Konumu”, Çev. Adem Çalış- kan, Yedi İklim Peygamberimiz Özel Sayısı , 194 Mayıs 2006 , 53-55.
• AŞIK, Nevzad 1994 . ¨Dırar b. Ezver¨. TDV İslam Ansiklopedisi 9, İstanbul: TDV, 275-276.
• BABANZÂDE AHMED NAIM-KAMIL MIRÂS 1983 , Sahih-i Buhârî Muhta- sarı Tecrîd-i Sarîh Terceme ve Şerhi, I-XIII, Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yay.
• BAYAT, Fuzuli 2006 , Anahatlarıyla Türk Şamanlığı, İstanbul: Ötüken Yay.
• BUHÂRÎ, Muhammed b. İsmail tsz. , el-Câmi’u’s-sahîh Kitâbü’l-Edeb , I-VIII, İstanbul.
• BURSALI MEHMET TAHIR 2016 , Osmanlı Müellifleri I-III, Ankara: TÜBA Yay.
• COŞAN, Esat 2011 , İdeal Yol Başmakaler 4, İstanbul: Server Yay.
• ÇELEBI, İlyas 2001 , ¨Kâhin¨, TDV İslam Ansiklopedisi 24, İstanbul: TDV, 170- 172.
• ________ 2001a , ¨Karîn¨, TDV İslam Ansiklopedisi 24, İstanbul: TDV, 490.
• ÇETIN, Nihat 1973 , Eski Arap Şiiri. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yay.
• ÇETINDAĞ, Yusuf 2010 , Şiir ve Tenkit –Türk, İran ve Arap Tezkirelerinde-, İstanbul: Kitabevi Yay.
• ELMALI, Hüseyin 1997 , ¨Hassân b. Sâbit¨, TDV İslam Ansiklopedisi 16, İstanbul: TDV, 399-401.
• ERDEM, Sargon ve Hulusi Kılıç 1988 , ¨Abdullah b. Revâhâ¨, TDV İslam Ansiklopedisi 1, İstanbul: TDV, 129-130.
• ERGIN, Ali Şakir 1997 , ¨Hansa¨. TDV İslam Ansiklopedisi 16, İstanbul: TDV, 46-47.
• ERSOY, Mehmet Akif 1910 , ¨Hangisi Şiir¨, Sırat-ı Mustakîm, C. 4, S. 94, 273
• ERUL, Bünyamin 2010 , ¨Süheyl b. Amr¨, TDV İslam Ansiklopedisi 38
• FARES, Bichr 1997 , “Hiciv”, İslam Ansiklopedisi V/1, 473-475.
• FARMER, H. George 1967 , ¨Gına¨, İslam Ansiklopedisi IV, Ankara: MEB.
• FAYDA, Mustafa 1991 , ¨Atike binti Abdülmuttalib¨, TDV İslam Ansiklopedisi 4, İstanbul: TDV, 73.
• _________ 1988 , ¨Abdullah b. Ziba’ra¨, TDV İslam Ansiklopedisi 1, İstanbul: TDV, 144.
• FURAT, Ahmet Suphi 1996 , Arap Edebiyatı Tarihi Başlangıçtan XVI. Asra Ka- dar , İstanbul: İstanbul Ünivesitesi Edebiyat Fakültesi Basımevi.
• GOLDZIHER, Ignac 1970 , ¨Şiir¨, İslam Ansiklopedisi XI. Ankara: MEB.
• HAMIDULLAH, Muhammed 1991 , İslam Peygamberi, Çev. Salih Tuğ. İstanbul: İrfan Yay.
• HUART, Clement t.y. , Arab ve İslâm Edebiyatı, Çev. Cemal Sezgin, Ankara: Tisa Matbaacılık.
• ISUTZU, Toshihoko t.y. , Kuran’da Allah ve İnsan, İstanbul: Yeni Ufuklar Neşriyat.
• _________ 1975 , Kuran’da Allah ve İnsan, Çev. Süleyman Ateş, Ankara: Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi.
• İŞLER, Emrullah 2011 , ¨Tarefe b. Abd¨. TDV İslam Ansiklopedisi 40, İstanbul: TDV, 14.
• KADI İYAZ 2014 , Şifa-i Şerif Şerhi I-III. Tercüme ve şerh: Mehmet Yaşar Kandemir, İstanbul: Tahlil Yay.
• KANDEMIR, M. Yaşar 1994 , ¨Ebu Süfyan b. Haris¨ TDV İslam Ansiklopedisi 10, İstanbul: TDV, 232.
• __________ 1994 . ¨Dırâr b. Hattâb¨, TDV İslam Ansiklopedisi 9, İstanbul: TDV, 276.
• __________ 1995 . ¨Enes b. Zuneym. TDV İslam Ansiklopedisi 11, İstanbul: TDV, 236.
• __________ 2001 . ¨Kâ’b b. Mâlik¨, TDV İslam Ansiklopedisi 24, İstanbul: TDV, 4-5.
• TIRMIZÎ 2015 . Şemâil-i Şerif Şerhi, Tercüme ve şerh: Mehmet Yaşar Kandemir, İstanbul: Tahlil Yay.
• KARAMAN, Hayreddin vd. 2006-2008 , Kuran Yolu Türkçe Meal ve Tefsir I-V. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yay.
• KILIÇ, Mustafa. 1998 , ¨Humeyd b. Sevr¨. TDV İslam Ansiklopedisi 18
• KÖPRÜLÜ, M. Fuad 1999 . ¨Bahşı¨, Edebiyat Araştırmaları, Ankara: TTK, 145- 156.
• KUTLUER, İlhan 1982 , ¨Şiir Sözcüğünün Semantik Alanı¨, Yönelişler Aylık Sanat ve Kültür Dergisi, I/11-12 Şubat Mart 1982 , 4-13.
• KÜÇÜK, Raşit 1994 , ¨Ebu Ahmed b. Cahş¨ TDV İslam Ansiklopedisi 10, İstan- bul: TDV, 88.
• MIKICS, David 2007 , New Handbook of Literary Terms, New Haven US : Yale University Press.
• GÜRKAN, Nejdet 2002 , ‘‘Hz. Peygamberin Şiir ve Şâirlere Bakış Açısı’’, Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi IV. Kutlu Doğum Sempozyumu Tebliğler , 19-20 Nisan 2001 Isparta: S. Ü. İlahiyat Fakültesi Yay.
• NURDOĞAN, Muhammed 1997 . Fuzuli’nin Poetikası, İstanbul: Kitabevi Yay.
• TURGAY, Nurettin 2004 ‘‘İslâm Kültüründe Şiir’’, Diyanet İlmî Dergi. C. 40, s. 1, 117,124-5.
• NURI, Şeyh Kasım Muhammed 2009 , Rağbetü’l-A’mâl fi Şerhi’ş-Şemâil, Şam: Mektebetü’l-Darü’l-Fecr.
• ÖĞMÜŞ, Harun 2010 , Kur’an Yorumunda Şiirin Yeri II/VIII. Asır Çerçeve- sinde . İstanbul: İsam Yay.
• ÖZEL, Ahmet 196 , İslam Devletler Hukukunda Savaş Esirleri, Ankara: TDV Yay.
• POLAT, İbrahim Ethem 2001 , ¨Hanif Şairlerin Şiirlerinde Monoteist Yapı¨, Nüsha Şarkiyat Araştırmaları Dergisi I/1. 124-133.
• SIRMA, İhsan Süreyya 1996 , Medine Vesikası Işığında Yahûdi Meselesi, İstan- bul: Beyan Yay.
• ŞENTÜRK, Atilla 2006 . ¨Klasik Şiir Estetiği¨, Türk Edebiyatı Tarihi I, Ankara: Kültür Bakanlığı, 349-390.
• ŞERIATI, Ali 2005 . Muhammet Kimdir? Ankara: Fecr Yay.
• TURGAY, Nurettin 1999 , ¨Kuran ve Şiir¨ Dicle Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, S. 1, 63-78.
• TÜCCAR, Zülfikar 2012 , ¨Ümeyye b. Ebi’s-Salt¨, TDV İslam Ansiklopedisi 42, İstanbul: TDV, 303-305.
• UĞUR, Mücteba 1992 , “Büceyr b. Becre”, TDV İslam Ansiklopedisi 6, İstanbul: TDV, 480.
• YALAR, Mehmet 2009 , ¨İslami Arap Şiiri ve Peygamber¨, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 18/1, 61-88.
• YAVUZ, Yusuf Şevki 2000 , ¨İcazü’l-Kuran¨, TDV İslam Ansiklopedisi 21, İs- tanbul: TDV, 403-407.
• YAZIR, Elmalılı Hamdi 1935 , Hak Dini Kur'an Dili: Yeni Mealli Türkçe Tefsir. Ankara : Diyanet İşleri Reisliği.
• YILDIRIM, Kadri 2003 , ¨Hz. Peygamber ve Şiir¨ Diyanet İlmi Dergi- Hz. Muhammed SAV Özel Sayı, Ankara.
• YIĞIT, İsmail 2012 , ¨Ukbe b. Ebu Muayt¨, TDV İslam Ansiklopedisi 42, İstan- bul: TDV, 62-64.