Bursalı Şair Huldî ve Şiirleri

Yıl 2020, Cilt: 24 Sayı: 24, 257 - 284, 01.07.2020

Bilal Güzel

Öz

Bursalı şair Huldî’nin asıl adı Mustafa’dır. Şair, 1667-68 yılında Bursa’da doğmuştur. Bir bezirgânın oğludur. Kaynaklar şairin eğitim aşamalarından bahsetmez. Biyografik kaynaklarda sadece Seyit Feyzullah Efendi’den ders aldığı kayıtlıdır. Aynı şekilde şairin mesleği hakkında da yeterli bilgi yoktur. Tezkirelerde ve diğer biyografik kaynaklarda Huldî’nin Bursa’da Sultan Orhan Türbesi’nde imaret şeyhliği yaptığı belirtilmiştir. On sekizinci yüzyıl şair tezkirelerinde Huldî’nin şiirlerinden övgü ile bahsedilmiştir ancak şu ana kadar Huldî’nin şiirleri tezkirelerde yer alan birkaç örnek dışında yayımlanmamıştır. Bu makalenin konusunu Huldî’nin biyografisi ve bugüne kadar yayımlanmamış şiirleri oluşturmaktadır. Nuruosmaniye Kütüphanesi 4965/2 numarada kayıtlı şiir mecmuasında Huldî’nin şiirleri yer almaktadır. Mecmuada Huldî’ye ait 1 kaside, 1 Farsça gazel ve 24 Türkçe gazel kayıtlıdır. Makalenin birinci bölümünde başta şair tezkireleri ve Bursa vefeyât-nâmelerindeki bilgiler derlenerek Huldî’nin biyografisine yer verilmiş, şiirlerin şekil ve içerik özellikleri incelenmiştir. İkinci bölümde ise şairin bugüne kadar yirmi dördü yayımlanmamış yirmi altı şiirinin çeviri yazı metnine yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Huldî, 18. yüzyıl, Divan Edebiyatı

The Poet Huldî From Bursa and His Poems

Öz

The real name of the poet Huldî from Bursa is Mustafa. The poet was born in Bursa in 1667-68. He is the son of a merchant. Sources do not mention the educational stages of the poet. It is registered in the biographical sources that he only took lessons from Seyit Feyzullah Efendi. Similarly, there is not enough information about the profession of the poet. In Tezkires and other biographical sources, it was stated that Huldî was a sheikh in the Sultan Orhan Tomb in Bursa. Huldî's poems were mentioned with praise in the eighteenth-century poet tezkires, but Huldî's poems have not been published until now, except for a few examples. The subject of this article is Huldi's biography and poems that have not been published to date. In the poem mecmua registered in Nuruosmaniye Library numbered 4965, Huldî's poems are recorded. In the poem mecmua, there are 1 kasideh, 1 Persian Gazel and 24 Turkish Gazels that belonged to Huldî. In the first part of the article, poet tezkires and Bursa vefeyât-nâmas will be scanned, and the biography of Huldî will be given and the shape and content features of the poems will be examined. In the second part, the transcribed texts of the twenty-six poems of the poet -in which twenty four of them has not been published until today- will be given.

Anahtar Kelimeler

Huldî, 18th century, Divan Literature

Kaynakça

• ABDULKADİROĞLU, Abdulkerim 1999 , İsmâil Belîğ Nuhbetü'l-Âsâr li-Zeyli Zübdeti'l-Eşâr, Ankara: AKM Yay.
• AKBAYAR, Nuri Haz. 1996 , Sicill-i Osmânî, Mehmed Süreyya, Eski yazıdan aktaran: Seyit Ali Kahraman , İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları.
• ATLANSOY, Kadir 1998 . Bursa Şairleri, Bursa Vefeyatnamelerindeki Şairlerin Biyografileri. Bursa: Asa Kitabevi.
• AYÇİÇEĞİ, Bünyamin 2016 , “Nuruosmaniye Kütüphanesi Türkçe Şiir Mecmû‘aları: İnceleme-Dizin”, Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, XVI, 227-367.
• ÇAPAN, Pervin Haz. 2005 , Mustafa Safayî Efendi, Tezkire-i Safayî, Ankara: AKM Yayınları.
• ÇİFÇİ, Ömer 2017 . Fatîn Davud, Hâtimetü’l-Eş’âr Fatin Tezkiresi . Ankara: Kültür Bakanlığı e-kitap:https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/55976,fatin-tezkiresi-pdf.pdf?0 [Erişim Tarihi: 01.02.2020].
• DONUK, Suat 2016 , Türk Edebiyatında Vefeyâtnâme ve İsmail Beliğ’in Güldeste-i Riyâz-ı İrfân’ı, Ankara: Gece Kitaplığı.
• GÜZEL, Bilal 2018 , Kemiksiz-zâde Safvet Mustafa Nuhbetü'l-Asar fîFerâidi'l-Eş'âr, Ankara: TTK Yayınları.
• GÜZEL, Bilal 2014 , “Huldî, Mustafa Efendi”, Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü, http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/huldi-mustafaefendi [Erişim Tarihi: 15.05.2020].
• İNCE ,Adnan Haz. 2005 , Tezkiretü’ş-Şuara – Salim Efendi, Ankara: AKM Yayınları.
• İPEKTEN, Haluk 2002 , Eski Türk Edebiyatı Nazım Şekilleri ve Aruz, İstanbul: Dergâh Yayınları.
• KURNAZ, Cemal ve Mustafa Tatçı 2001 , Nail Tuman, Tuhfe-i Nâ’ilî. Ankara: Bizim Büro Yayınları. Şemseddin Sâmi 1996 , Kâmûsü'l-Alam, I-VI. İstanbul: Kaşgar Neşriyat.
• SARAÇ, Yekta 2012 , Klasik Edebiyat Bilgisi Biçim-Ölçü-Kafiye, İstanbul: Gökkubbe Yayınları.
• TOLASA, Harun 1982 , ”Divan Şairlerinin Kendi Şiirleri Üzerine Düşünce ve Değerlendirmeleri”, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, I, 15-46.