Süheyl ü Nevbahâr’da Kafiye Tasarrufları 2

Yıl 2018, Cilt: 21 Sayı: 21, 605 - 628, 30.12.2018

Sadettin Özçelik

Öz

Süheyl ü Nevbahâr, 14. yüzyılda Mesud bin Ahmed tarafından Farsçadan Türkçeye aktarılmış, Eski Anadolu Türkçesinin önemli bir metnidir. Hacimli bir eser olması, dönemin dilini yansıtması, zengin kelime dağarcığına sahip olması gibi özellikleri bu mesneviyi değerli kılmaktadır. Bu tür metinler dilin söz varlığına tanıklık eder. Bu metinlerde dilin tarihte bıraktığı ögeleri, dil içi gelişimin nasıl sürdüğünü tespit etmek mümkündür. Yine tarihî metinler sayesinde dilin kelimelerini yapı bakımından açıklamak ve üzerinde etimoloji çalışmaları yapmak mümkün olabilir. İşte tarihî metinler bu nedenle Türk Dili ve Edebiyatı araştırmacıları açısından hep incelenmeye ve araştırılmaya değer görülmüştür. Metinlerde görülebilecek bir başka konu ise yazılı eserlerin şekil özellikleridir. Manzum veya mensur edebi metinlerin yapısını, ahenk ve üslup özelliklerini metinlerde görüp incelemek mümkündür. Ayrıca edebî eserlerde geleneğin nasıl sürdürüldüğünü, hangi konulara önem verildiğini tespit etmek de mümkündür. İşte bu makalede Süheyl ü Nevbahâr metni üzerinde hazırlamakta olduğumuz çalışma sürerken tespit ettiğimiz kafiye tasarrufları konusu üzerinde yeniden ve daha ayrıntılı örneklerle durulmaktadır. Bu örneklerin tarihî metin okumaları için önemli bir anahtar teşkil ettiğini de ayrıca belirtmek gerekiyor.

Anahtar Kelimeler

Mesut Bin Ahmed, Süheyl ü Nevbahâr, kafiye tasarrufları

Rhyme Savings in The Süheyl ü Nevbahar 2

Öz

Süheyl ü Nevbahar is an important text of the Old Anatolian Turkic, which was transmitted to Persian Turkic by Mesud bin Ahmed in 14th century. The fact that it is a massive work, reflecting the language of the period, having rich vocabulary, makes this text valuable. Such texts testify to the vocabularies of the language. In these texts it is possible to determine how the language leaves history, how language development continues. For this reason, historical texts have always been regarded as worthy of investigation and investigation in terms of Turkish Language and Literature researchers. Another subject that can be seen in texts is the shape features of written works. It is possible to see and examine the structure of the verse or the official literary texts in harmony and style. It is also possible to determine how the tradition is preserved in literary works and which topics are important. It is here that we have been preparing this paper on Süheyl ü Nevbahar's text, and we have researched again the rhyme savings issues that we have identified in more detail. It should also be noted that these examples constitute an important key for the reading of historical texts.

Anahtar Kelimeler

Mesut Bin Ahmed, Süheyl ü Nevbahâr, rhyme savings

Kaynakça

• ATALAY, Besim 1986 , Divanü Lûgat-İt-Türk Tercümesi 4 Cilt , Ankara: Türk Dil Kurumu yayınları: 524.
• BOZ, Erdoğan 2012 , Risâletü’n-Nushiyye Öğüt Kitabı, Ankara: Gazi Kitabevi.
• CİN, Ali 2012 , Mesud bin Ahmed Süheyl ü Nev-Bahâr Kenzü’l-Bedâyî‘ ; İnce- leme- Metin- Dizin, Konya: Eğitim Yayınevi.
• DİLÇİN, Cem 1991 , Mes’ūd bin Ahmed Süheyl ü Nev-Bahâr; İnceleme- Metin- Sözlük, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi yayını: 51.
• DİLÇİN, Cem 1995 , Örneklerle Türk Şiir Bilgisi, Ankara: Türk Dil Kurumu yayınları: 517.
• ERCİLASUN, Ahmet B. 2008 , “La Enklitiği ve Türkçede Bir ‘Pekiştirme Enklitiği’ Teorisi”, Dil Araştırmaları, S. 2 Bahar , s. 35-56, Ankara.
• ÖZÇELİK, Sadettin 2012 , “Süheyl ü Nevbahâr Üzerine Düzeltmeler”, Uluslararası VIII. Klâsik Türk Edebiyatı Sempozyumu 15-17 Kasım 2012, ’nda sunulan bildiri metni.
• ÖZÇELİK, Sadettin 2014 , “Süheyl ü Nevbahâr Üzerine Düzeltmeler”, Ulus- lararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi TEKE , Haziran 2014, s.62-79.
• ÖZÇELİK, Sadettin 2016 , “Tarihî Metin Okumalarında Kelimeyi Bölme ve Kelimeleri Birleştirme Sorunları: Süheyl ü Nevbahâr’dan Örnekler”, Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi TEKE , Aralık 2016, s.1593-1602.
• ÖZÇELİK, Sadettin 2017 , “Tarihî Metinlerde Yuvarlak Ünlülerin Okunması Sorunu: Süheyl ü Nevbahâr’dan Örnekler”, Uluslararası 8. Türk Dil Kurultayı’nda sunulmuş bildiri.
• ÖZÇELİK, Sadettin 2017b , “Süheyl ü Nevbahâr’da Kafiye Tasarrufları”, Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi 18, İstanbul, s. 425-440.
• ÖZÇELİK, Sadettin 2017c , “Süheyl ü Nevbahâr Üzerine Düzeltmeler 2 ”, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten, Aralık 2017, 65. Cilt – 2. Sayı, s.233-242.
• Tarama Sözlüğü 1977 , Türk Dil Kurumu yayınları, Ankara.
• TAŞ, İbrahim 2015 , Süheyl ü Nevbahārda Eskicil Ögeler, Ankara: Türk Dil Kurumu yayınları: 1141.
• TATÇI, Mustafa 1991 , Yunus Emre Dîvânı Risâletü’n-Nushiyye, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.
• TEZCAN, Semih 1994 , Süheyl ü Nev-bahâr Üzerine Notlar, Simurg yayınları, Ankara.
• TEZCAN, Semih 1995 , “Süheyl ü Nev-bahâr Üzerine Notlara Birkaç Ekle- me”, Türk Dilleri Araştırmaları Cilt: 5, Simurg yayınları, s. 239-245, Ankara.