Farklı Aspir (Carthamus tinctorius L.) Çeşitlerinin Gelişim Performansları Üzerine Tuz Stresinin Etkisi

Yıl 2018, Cilt: 1 Sayı: 1, 44 - 50, 15.06.2018

Tülay Toprak Ruveyde Tunçtürk

Öz

Bu çalışmada, önemli yağ bitkilerinden biri olan aspir
(Carthamus tinctorius L.) çeşitlerinin
(Remzibey-05, Balcı, Yenice, Dinçer ve Linas) fide gelişimi üzerine tuz dozlarının
(0 ve 150 mM NaCl) etkileri araştırılmıştır. Çalışmada, bitki boyu, yaprak
sayısı, kök uzunluğu, taze kök ve gövde ağırlığı, kuru kök ve gövde ağırlığı
ile Kök/Gövde oranı gibi parametreler incelenmiştir. Denemelerin sonuçları, çeşitlerin
tuz stresi toleranslarının farklı olduğunu göstermiştir. Ayrıca, tuz stresinin tüm
çeşitlerde fide gelişimini önemli oranda engellediği tespit edilmiştir. Çalışmada;  aspir çeşitlerinin kök ve gövde yaş ağırlığı,
gövde kuru ağırlığı ve Kök/Gövde oranı üzerine çeşit x tuz interaksiyonunun istatistiksel
olarak önemli bulunduğu, tuza en toleranslı çeşidin Remzibey-05 çeşidi, en
duyarlı çeşidin ise sırasıyla Dinçer ve Yenice çeşitlerinin olduğu sonucuna
ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Aspir, Carthamus tinctorius L., çeşit, fide gelişimi, tuz stresi

Kaynakça

• Alasvandyari, F., Mahdavi, B. (2017). Effect of glycinebetaine on growth and antioxidant enzymes of safflower under salinity stress condition. Agriculture & Forestry, 63 (3): 85-95.
• Ashraf, M. (1994). Breding for salinity tolerance in plants. Critical Reviewsin Plant Sciences, 13(1): 17-42.
• Aydın, İ, Atıcı, Ö. (2015). Tuz stresinin bazı kültür bitkilerinde çimlenme ve fide gelişimi üzerine etkileri. Muş Alparslan Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi 3(2): 1-15.
• Aymen, E. M., Kaouther, Z., Fredj, M. B., Cherif, H. (2012). Seed priming for better growth and yield of safflower (Carthamus tinctorius) under saline condition. Journal of Stress Physiology & Biochemistry, 8(3): 135-143.
• Bahadorkhah, F., Kazemeini, S. A. (2014). Effect of salinity and sowing method on yield, yield component and oil content of two cultivars of spring safflower (Carthamus tinctorius L.). Pizhühishhayi Zirai İran, 12(2): 264-272.
• Bassil, E. S., Kaffka, S. R. (2002). Response of safflower (Carthamus tinctorius L.) to saline soils and irrigation. I. Consumptive water use. Agr. Water Manage., 54: 81-92.
• Danicic, M. M., Maksimovic, I. V., Delic, M. I. P. (2016). Physiological and chemical characteristics of safflower (Carthamus tinctorius L.) grown in the presence of low salt concentratıons matica srpska, J. Nat. Sci. Novi Sad, 130, 85-91.
• Düzgüneş, O., Kesici, T., Kavuncu, O., Gürbüz, F. (1987). Araştırma ve deneme metotları. Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yayınları, Ankara, 381s.
• Echi, R. M., Aslı, D. E., Vajedi, S. J., Kashani, Z. F. (2013). The effect of seed pretreatment by salicylhydroxamic acid on germination indices of safflower under salinity stress. International Journal of Biosciences (IJB) 3(6): 181-189.
• Harrathi, J., Hosni, K., Karray, N. B., Attia, H., Marzouk, B., Magne, B., Lachaar M., (2012). Effect of salt stress on growth, fatty acids and essential oils in safflower (Carthamus tinctorius L.). Acta Physiologiae Plantarum, 34 (1): 129-137.
• Hu, Y., Schmidhalter, U. (2005). Drought and salinity: a comparison of their effects on mineral nutrition of plants. J. Plant Nutr. Soil Sci. 168: 541-549.
• Kaya, M. D., Ipek, A., Ozturk, A. (2003). Effects of different soil salinity levels on germination and seedling growth of safflower (Carthamus tinctorius L.). Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 27: 221-227.
• Munns, R., Tester, M. (2008). Mechanisms of salinity tolerance. Annu. Rev. Plant Biol. 59: 651-681
• Pessarakli, M., Szabolcs, I. (1999). Soil Salinity and Sodicity as Particular Plant/Crop Stress Factors. In: Pessarakli M, editor. Handbook of Plant Crop Stress. Boca Raton, FL, USA: CRC Press, pp. 3–22.
• Sadeghi, H., (2011). Effects of sodium chloride on some physiological traits and chemical composition of two safflower cultivars. Journal of Applied Sciences and Environmental Management 15 (2): 297-301.
• Terry, N. and L. J. Waldron. (1984). Salinity, photosynthesis and leaf growth. California Agriculture, 38: 38-39.
• Tunçtürk, M., Tunçtürk, R., Yildirim, B., Çiftçi, V. (2011). Changes of micronutrients, dry weight and plant development in canola (Brassica napus L.) cultivars under salt stress. African Journal of Biotechnology 10(19): 3726-3730.
• Tunçtürk, M., Yaşar, F.,Tunçtürk, R. (2009). Effect of Salinity Stress on Plant Green Weight and Nutrient Value of Soybean (Glycine max (L.) Merrill) Cultivars. Asian Journal of Chemistry, 21(2): 1481-1489.
• Tunçtürk, R. (2011). Salinity exposure modifies nutrient concentrations in fenugreek (Trigonella foenum graecum L.). African Journal of Agricultural Research, 6(16): 3685-3690.
• Tuteja, N. (2007). Mechanisms of high salinity tolerance in plants, Methods in Enzymology 428: 419-438.
• Türkan, I., Demiral, T. (2009). Recent developments in understanding salinity tolerance . Environmental and Experimental Botany, 67: 2-9
• Weiss, E. A., (1983). Oilseed crops. Tropical agriculture series, John Wiley & Sons Incorporated.
• Zapata, P. J., Serrano, M., Pretel, M. T., Amoros, A., Botella, M. A. (2003). Changes in ethylene evolution and polyamine profiles of seedlings of nine cultivars of Lactuca sativa L. in response to salt stress during germination. Plant Science 164(4): 557-563
• Zhang, G. H., Su, Q., An, L. J., Wu, S. (2008). Characterization and expression of a vacuolar Na⁺/H⁺ antiporter gene from the monocot halophyte Aeluropus littoralis, Plant Physiology and Biochemistry 46: 117-126.
• Zhang, W., Yang, X., Liu, F., Pei, Y., Yuan, J., Nie, J. (2015=. Effects of saline alkali stress on seed germination of Carthamus tinctorius L. Medicinal Plant, 6(11-12): 1-6.
• Zhang, Z. H., Lıu, Q., Song, H. X., Rong, X. M., Abdelbagi, M. I. (2011). Responses of contrasting rice (Oryza sativa L. ) genotypes to salt stres as affected by nutrient concentrations, Agricultural Sciences in China 10(2): 195-206.