SAĞLIK HARCAMALARI VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ: TÜRKİYE ÜZERİNE BİR UYGULAMA

Yıl 2015, Sayı: 13, 417 - 435, 01.06.2015

Cahit Aydemir Seniha Baylan

Öz

Bu çalışmada, ekonomik büyümenin temel unsurlarından biri olan sağlık ile ekonomik büyüme arasındaki ilişkinin araştırılması amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda Türkiye‟de sağlık harcamaları ve GSYH arasındaki ilişki 1998-2012 dönemleri için incelenmiştir. Analizden elde edilen sonuçlara göre: Türkiye‟de sağlık harcamalarından hasılaya doğru bir nedensellik ilişkisi mevcuttur

Anahtar Kelimeler

Sağlık Harcamaları, Ekonomik Büyüme, ADF Birim Kök Testi, VAR Analizi

HEALTH EXPENDITURE AND ECONOMIC GROWTH RELATIONSHIP: A CASE STUDY FOR TURKEY

Öz

In this study, health is one of the pillars of economic growth and, aim to investigate the relationship between health and economic growth. For this purpose, in Turkey, the relationship between health expenditure and GDP for the period 1998-2012 was examined. The outcomes of the analysis show that there is a linear causality between health expenditure and GNP in Turkey

Anahtar Kelimeler

Health Expenditure, Economic Growth, ADF Unitroot Test, VAR Analysis

Kaynakça

• Ak,R.(2012);“TheRelationshipbetweenHealthExpendituresandEconomicGrowth:T urkish Case”,International Journal Business Management EconomicResearch (IJBMER),3(1): 404-409.
• Akalın,G.1986);“Kamu Ekonomisi”, Ankara Üniversitesi SBF Yayınları, yayın No:554, Ankara, 1986, s. 270.
• Akdur, R. (2006); “Sağlık Sektörü: Temel Kavramlar, Türkiye ve Avrupa Birliği‟nde Durum ve Türkiye‟nin Birliğe Uyumu, İkinci Baskı, ATAUM Araştırma Dizisi No:25, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara.
• Ay,A.,Kızılkaya,O. ve Koçak,E.(2013); “Sağlık Göstergeleri İle Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Türkiye Örneği”,Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 2013, Cilt: 6, Sayı: 1, s. 163-172.
• Bahar,O.(2006); “Turizm Sektörünün Türkiye‟nin Ekonomik Büyümesi Üzerindeki Etkisi: VAR Analizi Yaklaşımı”, Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F. ,Yönetim ve Ekonomi 13/2 (2006) 137-150,s.143,Manisa
• Bulutoğlu,K.(1981);” Kamu Ekonomisine Giriş”, Üçüncü Basım, Filiz Kitabevi, İstanbul, 1981
• Çetin, M. ve Ecevit, E. (2010);“Sağlık Harcamalarının Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi: OECD ÜlkeleriÜzerine Bir Panel Regresyon Analizi”,Doğuş Üniversitesi Dergisi,11(2): 166-182.
• Dinler, Z. (2005);“İktisada Giriş”, Ekin Kitabevi, Bursa.
• Dickey,D.A ev Fuller,W.A.(1979);”Distribution of theEstimatorsforAutoregressive Time Series With a UnitRoot”, Journal of American Statistical Association,Vol.74,No:366,June
• Erdil, E. ve Yetkiner, I. H. (2004); “A Panel Data ApproachforIncomeHealthCausality”, TheEconomics of HealthReforms, (Ed. J.N. Yfantopoulus), No: 38,ss.701-724.
• Ertek, T. (2005);“Makroekonomiye Giriş”, İkinci Baskı, Beta Yayınları, İstanbul.
• Göktaş,Ö.(2005); “Teorik ve Uygulamalı Zaman Serileri Analizi”, Beşir Kitabevi,İstanbul,s.29-39
• Gujarati,D.N.(1999);”Basic Econometrics”,Çevri:Şenesen,Ü ve Şenesen,G.G.(2012),Temel Ekonometri, İstanbul,s.737-769.
• Gülcan, M. C. (2008); “Kamu Harcamaları İçinde Eğitim ve Sağlık Harcamalarının Yeri,Ekonomik Etkileri ve Türkiye Uygulaması”, Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırıkkale.
• Johansen S.(1988);“Estimation andHypothesis Testing of Vectors”, Journal of Economic Dynamics and Control, p.12
• Karagül, M. (2002); “Beşeri Sermayenin İktisa di Gelişmedeki Rolü ve Türkiye Boyutu”, Afyon Kocatepe Üniversitesi Yayınları, Yayın No: 37, Ankara.
• Kar, M. ve Ağır, H. (2003);“Türkiye‟de Beşeri Sermaye ve Ekonomik Büyüme: Nedensellik Testi”. II. UlusalBilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi Bildiriler Kitabı: 181-190.
• Lusting, N. (2004);“Investing in healthforeconomicdevelopment”, 1st ed.,Mexico. Mazgit, İ. (2002); “Bilgi Toplumu ve Sağlığın Artan Önemi”, I. Ulusal Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi, (Hereke-Kocaeli), ss. 405-415.
• Mucuk,M. ve Alptekin,V.(2008); “Türkiye‟de Vergi ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: VAR Analizi (1975 - 2006)”, Maliye Dergisi,Sayı 155,Temmuz-Aralık 2008,s.162-167
• OECD (2005); “Sağlığa Bakış: OECD Göstergeleri”, http://www.oecd.org.tr, (12.07.2010).
• Özbay, H. (2007); “Sağlık Hizmetleri Sistemi”, Türkiye‟de Sağlığa Bakış 2007, T.C.Sağlık Bakanlığı Refik Saydam Hıfzısıhha Merkezi Başkanlığı, HıfzısıhhaMektebiMüdürlüğü Yayınları, Yayın No: 12, Ankara.
• Özgen, F.B. ve Güloğlu, B. (2004); “Türkiye‟de İç Borçların İktisadi Etkilerinin VAR Tekniğiyle Analizi”, METU Studies in Development, 31, 93-114
• Özsoy,C.(2009); “Türkiye‟de Eğitim ve İktisadi Büyüme Arasındaki İlişkinin VAR Modeli ile Analizi” ,Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi 2009, Cilt: IV, Sayı:I,s.80-81
• Sülkü, S. N. ve Caner, A. (2011); “HealthCareExpendituresandGrossDomesticProducts: TheTurkish Case”,TheEuropeanJournal of HealthEconomics,12(1): 9-38
• Taban, S. (2006);“Türkiye‟de Sağlık ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik İlişkisi”,Sosyo Ekonomi,2(4): 31-46.
• Talas, C. (1972);“Sosyal Ekonomi”, Sevinç Matbaası, Ankara.
• Tarı, R. ve Kumcu, F. S. (2005); “Türkiye‟de İstikrarsız Büyümenin Analizi”, KocaeliÜniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı: 9.
• Tıraşoğlu,M.,Yıldrım,B.(2012); “Yapısal Kırılma Durumunda Sağlık Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Üzerine Bir Uygulama”,Electronic Journal of VocationalColleges,Aralıık 2012,s.112
• Tokalaş, S. (2006); “Kamu Sağlık Hizmetlerinin Satın Alınması”, Yüksek Lisans Tezi,Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 2006.
• Üçdoğruk,Ş.(1996); “Türkiye‟de Sağlık Harcamalarının EkonometrikAnalizi:Eş bütünleşme Testi”,Ekonomik Yaklaşım, Cilt 7, Sayı 21, Yaz 1996,s.113
• Yaylalı,M. ve Lebe,F.(2011); “Beşeri Sermaye ile İktisadi Büyüme Arasındaki İlişkinin Ampirik Analizi”, Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, Cilt XXX, Sayı I,s.37
• Yeğinboy, E. Y. (1993);“Ulusal Düzeyde Sağlık İşletmelerinin Değerlendirilmesi, SağlıkHizmetleri ve İşletmeleri Serisi: 1”, Doğruluk Matbaacılık, İzmir.
• Yıldırım,S.(1994); “Sağlık Hizmetlerinde Harcama ve Maliyet Analizi”,DPT Uzmanlık Tezi,YAYIN NO: DPT : 2350,Temmuz,s.1-10
• Yumuşak,G.İ.,Yıldırım,D.Ç.(2009); “ Sağlık Harcamaları İktisadi Büyüme İlişkisi Üzerine Ekonometrik Bir İnceleme”,Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi 2009, Cilt: IV, Sayı:I