KUR’AN’IN EVRENSELLİĞİ ÇERÇEVESİNDE GAYBÎ HABERLER

Yıl 2016, Sayı: 16, 306 - 326, 01.09.2016

Gökhan Atmaca

Öz

Kur’an’da bazı âyetlerde zikredilen gaybî haberler genel olarak mâzî, hâl ve istikbale dönük yönleriyle dikkat çekmektedirler. Bu durum öteden beri araştırmacıların ilgisini çekmiş ve bu konu üzerinde bazı araştırmalar yapılmıştır. Biz de bu çalışmamızda genel olarak gaybî haberler hakkında bilgi verdikten sonra konuyu Kur’an’ın evrenselliği bağlamında değerlendirmeye çalıştık. Bu yönüyle makalemiz Kur’an’da yer alan gaybî bilgilerin sunumundan ziyade, orada yer alan gaybî haberler ile Kur’an’ın evrenselliği arasındaki ilişkinin tespitine yönelik olmuştur

Anahtar Kelimeler

Kur’an, Gayb, Evrensellik

UNSEEN NEWS IN CONTEXT OF THE UNIVERSALITY OF QURAN

Öz

There are unseen news into several versus in Holy Quran. These unseen news that categorized as about past, about now and about future have been interested by researchers and there are some researches on this issue. Thus in this study we gave some information about unseen news and tried to put considerations in the context of the universality of Quran. In this aspect our study isn't about determination of all unseen news into Quran but about determination of relation between some unseen news and the universality of Quran

Anahtar Kelimeler

Quran, Unseen World, Universality

Kaynakça

• Akay, Ali. (2003), “Gaybî Konuların Anlatılmasında Kur’an Dili Özellikleri”, Dicle Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, V/II, Diyarbakır, ss: 63-70.
• Akdemir Atilla. (2002), “Kur’ân ve İ’câzü’l-Kur’ân (Gaybî Haberler)”, Kur’ân ve Tefsir Araştırmaları III Tartışmalı İlmî Toplantı 14-15 Ekim 2000, İstanbul, ss: 479-491.
• Albayrak, Halis. (2003), “Gayba Îmân mı, Gaybda İman mı?”, Kur’an ve Tefsir Araştırmaları-V- 12/13 Ekim 2002, Ensar Neşriyat, İstanbul.
• Arslan, Gıyasettin. (2007), “Teşbih Retoriği Açısından Kur’an’ın Evrenselliği”, Dini Araştırmalar, Eylül-Aralık, cilt: 10, sayı: 30, ss. 15-40.
• Ateş, Süleyman (1990), Yüce Kur’ân’ın Çağdaş Tefsiri, Yeni Ufuk Neşriyat, İstanbul.
• Aygün, Abdullah. (Ocak-Haziran 2007), “Şâtıbî’nin Kur’an’ın Ümmîliği ve İlmi Tefsir Görüşleri Üzerine Bir Değerlendirme”, Usûl İslam Araştırmaları, Sayı: 7, ss. 157- 168.
• Belâzürî, Ebü'l-Abbas Ahmed b. Yahyâ b. Cabir. (1996/1417), Ensâbü’l-eşrâf, (Thk. Riyad Ziriklî, Süheyl Zekkâr), Beyrut.
• Cevizci, Ahmet. (2003), Felsefe Terimleri Sözlüğü, Paradigma Yayınları, İstanbul.
• Buhârî, Ebû Abdullah Muhammed b. İsmâil. (1992), Sahîhu’l-Buhârî, (Fihrist: Bedreddin Çetiner), İstanbul.
• Çapan, Ergün. (2012), “Şatıbî’nin İlmî Tefsir Anlayışına Eleştirel Bir Yaklaşım”, Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Sayı: 38, Erzurum, ss: 277-306.
• Çelebi, İlyas. (1996), İslam İnancında Gayb Problemi, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları, İstanbul.
• Demir, Şehmus. (2013), “Kur’an’ın Bilimsel Verilerle Yorumlanması: Tarihsel Süreç ve Değerlendirme”, Tefsire Akademik Yaklaşımlar -1- Otto Yayınları, Ankara, s. 273-296.
• Demirci, Muhsin. (2012), Kur’an’ın Ana Konuları, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, İstanbul.
• Düzgün, Şaban Ali. “Evrensellik Düşüncesi ve İslâm Dünyasındaki Yansımaları”, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, XXXV, ss: 521-533.
• el-Mevdûdî, Ebû’l-A’la. (1987). Tefhîmu’l-Kur’an, (Çev. Komisyon), İnsan Yayınları, İstanbul.
• Güçlü, Abdulbaki. (2008), Felsefe Sözlüğü, Bilim ve Sanat Yayınları, Ankara.
• Hançerlioğlu, Orhan. (1989), Felsefe Sözlüğü, Remzi Kitabevi, İstanbul.
• İbn Ebî Hâtim, Ebû Muhammed Abdurrahman b. Muhammed b. İdrîs. (1999), Tefsîrü’l- Kur’ani’l-Azîm müsneden ‘an Resûlullah ve’s-sahâbe ve’t-tabiin, (Thk. Es’ad Muhammed et-Tayyib), Mekke.
• İbn Kesîr, Ebü’l-Fidâ İmâdüddîn İsmâil b. Ömer. (2000), Tefsîrü’l-Kur’ani’l-’Azîm, (Thk. Mustafa Seyyid Muhammed vd.), Müessesetü Kurtuba, Kahire.
• İbn Manzûr, Ebü’l-Fazl Muhammed b. Mükerrem b. Ali el-Ensârî. (1990/1410), Lisânü’l- Arab, Beyrut.
• İbn Sa‘d, Ebû Abdullah Muhammed b. Sa’d b. Meni‘ ez-Zührî. (2001), et-Tabakâtü’l- kübrâ, (Thk. Ali Muhammed Ömer), Mektebetü’l-Hancî, Kahire.
• Kara, Necati. (1994), “Kur’an’da Gayb”, Yüzüncü Yıl Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Sayı: 1, Cilt: 1,, ss: 50-90
• Karaman, Hayreddin vd. (2008), Kur’an Yolu Türkçe Meâl ve Tefsir, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, Ankara.
• Kılıç, Sadık. (2003), “Kurân’da Gayb Âlemi”, Kur’an ve Tefsir Araştırmaları -V (İslam Düşüncesinde Gayb Problemi-I) Tartışmalı ilmi Toplantı 12-13 Ekim 2002, Ensar Neşriyat İstanbul.
• Kırca, Celal. (1989) “İlmi Tefsir Ekolünün Problemleri”, Günümüz Din Bilimleri Araştırmaları ve Problemleri Sempozyumu 27-30 Haziran, Samsun.
• Kırca, Celal. (1989), Kur’ân-ı Kerîm’de Fen Bilimleri, Marifet Yayınları, İstanbul 1989.
• Kurtubî, Ebû Abdullah Muhammed b. Ahmed b. Ebî Bekr. (1964), el-Câmi’ li-ahkâmi’l- Kur’an, (Thk. Ahmed el-Berdûnî, İbrahim Atfeş), Dâru’l-Kütübi’l-Mısriyye, Kahire.
• Kutluer, İlhan. (2004), “Fizik Varlığın Ötesinde: Gayb Kavramı Felsefî Açıdan Nasıl Ele Alınabilir?”, Kur’an ve Tefsir Araştırmaları-VI (İslam Düşüncesinde Gayb Problemi-Il) Tartışmalı İlmi Toplantı 11-12 Ekim 2003, Ensar Neşriyat, İstanbul.
• Kutub, Seyyid. (1991), Fî Zılâli’l-Kur’ân, (Çev. Komisyon), Dünya Yayıncılık, İstanbul.
• Küçükaşcı, Mustafa Sabri. (2007), “Recî‘ Vak‘ası”, DİA, , XXXIV, 510-511.
• Mâtürîdî, Ebû Mansûr Muhammed b. Muhammed b. Mahmûd Mâtürîdî Semerkandî. (2005), Te’vilatu ehli’s-sünne, (Thk. Mecdî Bâslûm), Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut.
• Mâverdî, Ebü’l-Hasan Ali b. Muhammed b. Habib. (ts.), en-Nüket ve’l-uyûn tefsîri’l- Mâverdî, (Thk. es-Seyyid b. Abdülmaksûd b. Abdürrahim), Beyrut.
• Mukâtil b. Süleymân, Ebü’l-Hasan Mukâtil b. Süleymân b. Beşir. (1423), Tefsiru Mukâtil b. Süleymân, (Thk. Abdullah Mahmut Şehate), Dâru İhyâi’t-Türâs, Beyrut.
• Müslim b. el-Haccac, Ebü’l-Hüseyin el-Kuşeyrî en-Nisâburî (1992), Sahihü’l-Müslim, İstanbul.
• Nesefî, Ebü’l-Berekât Hâfızüddîn Abdullah b. Ahmed b. Mahmûd. (1998), Tefsîrü’n- nesefî, (Thk. Yusuf Ali Bedîvî), Dâru’l-kelim et-tayyib, Beyrut.
• Pak, Namık Kemal. “Büyük Patlama ve Kozmik Enflasyon-Evrenin Kısa Tarihi”, http://www.tfv.org.tr/belgeler/bigbang.pdf, 4/01/1016, 11:24.
• Rağıb el-İsfahânî, Ebi’l-Kâsım el-Huseyn b. Muhammed el-Marûf. (ts.), el-Müfredât fî Ğarîbi’l-Kur’ân, (Thk. Muhammed es-Seyyid Geylânî), Dâru’l-Marife, Beyrut.
• Râzî, Ebû Abdullah Fahreddin Muhammed b. Ömer Fahreddin. (1981), Tefsîr-i kebîr/Mefâtihü’l-gayb, Dâru’l-Fikr, Beyrut.
• Sâlih, Subhi. (1977), Mebâhis fî Ulûmi’l-Kur’ân, Dâru’l-İlim, Beyrut.
• Şâtıbî, Ebû İshâk İbrâhim b. Musa b. Muhammed el-Gırnati. (1997), el-Muvâfakât fî usûli’ş-şerî’a, (Thk. Ebû Ubeyde Meşhûr b. Hasan el-Selmân), Dâru İbn Affân, Suudi Arabistan.
• Tabbara, Abdülfettah (ts.) Kur’an ve Modern İlim, (Trc. Celal Yıldırım), Uysal Kitabevi, Konya.
• Taberî, Ebû Cafer İbn Cerir Muhammed b. Cerir b. Yezid. (2001/1422), Câmiü’l-beyâni ‘an te’vîli âyi’l-Kur’an, (Thk. Abdullah b. Abdulmuhsin et-Türkî), Kahire.
• Taslaman, Caner. (2013), Evrenin Fiziki Yasaları, Sabiteleri ve Süreçlerindeki Hassas Ayarları Bize Ne Söylüyor?, Kelam Araştırmaları, 11:2, ss: 23-36.
• Vâkıdî, Ebû Abdullah Muhammed b. Ömer b. Vakıd el-Eslemî. (1984), el-Megâzi, (Thk. Marsden Jones), Dâru’l-Mektebe.
• Uludağ, Süleyman. (2001), “İşârî Tefsir”, DİA, İstanbul.
• Yazır, Elmalılı M. Hamdi. (1979), Hak Dini Kur’an Dili.
• Zemahşerî, Ebü’l-Kâsım Cârullah Mahmûd b. Ömer b. Muhammed (1998/1418), el-Keşşâf ‘an hakâiki gavâmizi’t-tenzîl ve ‘uyûni’l-ekâvil fî vucûhi’t-te’vîl, (Thk. Adil Ahmed Abdülmevcud, Ali Muhammed Muavviz, Fethi Abdurrahman Ahmed Hicazi), Riyad/ Dâru’l-Kitâbi’l-Arabî, Beyrut (1407).
• Zürkânî, Muhammed Abdülazîm.(1995), Menâhilü’l-irfân fî ‘ulumi’l-Kur’an, (Thk. Fevvâz Ahmed Zümerlî), Dâru’l-Kitâbi’l-İzzî, Beyrut.