Ses, dil ve müzik

Yıl 2012, Sayı: 155, 7 - 23, 01.03.2012

Özay Önal

https://doi.org/10.1501/Dilder_0000000170

Öz

Dil ve müzik sadece insana has iki yetidir. İnsanın konuşma aygıtının hem müzikalhem de konuşma seslerini üretebilen çift işlevli bir nitelikte olması akla dil ve müziğin aynı kökenden gelmiş olabileceğini getirmektedir. İki alanın da ana unsurusestir. Müzik, sesin frekans özelliğini ön planda tutarak, belirli sayıda ve sabitfrekanslarda sesler kullanır. Dil sesleri ise frekans tabanlı olmayıp, konuşmaaygıtında yaratılan artikülasyon farklılıkları sayesinde birbirinden ayrışır. Erkençocukluk döneminde dil ve müzik arasındaki birliktelik çocuk açısından en üstdüzeydedir. Müziğin anlamsal gönderiminin net olmaması nedeniyle taşıdığı anlamtartışmalıdır. Dil ve müzik, nöral açıdan iki büyük otonom sistem oluşturmaktaancak büyük ölçüde aynı beyin bölgelerinde konumlanmakta ve işlemlenmektedir.Gerek müzik, gerekse dil, yapısal olarak çok katmanlı ve hiyerarşiktir. İkisi de birerses girdisi olarak gestalt algısına tâbidir. Müzikal bütünler, dilsel bütünlere oranladaha kolay depolanabilme özelliğine sahiptir

Anahtar Kelimeler

Müzik, dil, zihin, biliş, ses, frekans, ezgi, bürün, iletişim, dizge, gestalt, bellek

SOUND, LANGUAGE AND MUSIC

Öz

Language and music are two peculiar humanly faculties. That the speech organ ofhuman possesses a double-function as to produce both speech and musical soundsbrings into mind that language and music are of the same origin. The main entityof both domains is sound. While music system sets discrete sounds in number andfrequency, speech sounds are not frequency-based, one contrasting with the otheraccording to the way of articulation in the speech organ. In the early childhood,similarities between language and music are at the highest level. As the referenceof music is not clear, the meaning it conveys is controversial. Language and musicare two different systems in the brain, however they are localized and processedalmost in the same brain areas. Both involve combinations of smaller units intolarger ones so their structure is hierarchical. Both language texts and music piecesconstitute a gestalt. Musical pieces have encoding and retrieval advantages overlanguage texts

Anahtar Kelimeler

Music, language, mind, cognition, sound, frequency, melody, prosody, communication, code, gestalt, memory

Kaynakça

• AYOTTE, Julie, Isabelle Peretz, Krista Hyde (2002) ”Congential Amusia”: Brain,125,238-251.
• BELIN, Pascal, Peter Zatorre, Pierre Ahad (2002) “Human Temporal-lobe response to vocal sounds” Cognitive Brain Research 13 (2002) 17–26.
• BORA, Emre,Yusuf Alper (2005) ”Sanatsal Yaratıcılık ve Beyin”:Yeni Symposium,43(1)3-8.
• CROSS, Ian (2008) ”Music as a Communicative Medium” The Prehistory of Language R.Botha,C.Knight(Eds).Oxford University Press.
• D’ERRİCO, Francesco. ve diğ.(2003) Archaeological Evidence for the Emergence of Language, Symbolism, and Music—An Alternative Multidisciplinary Perspective: Journal of World Prehistory, Vol. 17, No. 1, March 2003.
• DOWLİNG, Jay, Aron Barbey,Laura Adams (1999) “Melodic and Rhytmic Contour in Perception and Memory” http//decisionneurosciencelab.org
• ERGENÇ, İclâl.(2008) ”Dilin Beyindeki Gerçekleşimi ve Konuşma Eylemi”: Kognitif Neurobilimler. (ed)Sibel Karakaş.Nobel Tıp Kitabevi.
• ERGENÇ, İclâl ve Behlül Bulut(1998) ”Nöroloji kliniklerinde tedavi gören hastaların dilsel Davranışlarındaki sesbilimsel görünümler”:XII.Dilbilim Kurultayı Bildirileri.Mersin Üniversitesi 39-45.
• ERGENÇ, İclâl.-Leyla Uzun (1998) ”Bir Söylem Öğesi Olarak Ezgi”. AÜDTCF Dergisi. Ankara: AÜ Basımevi.XXXVIII/1-2.
• HİLTON, Barry (2007) Do you have to be a masochist to study Chinese?: The 5 Minute Linguist. (Ed.E.M.Rickerson ve Barry Hilton).250-254 Equinox Publishing Ltd.
• JACKENDOFF, Ray.(1993). Patterns in the Mind. Harvester Wheatsheaf.
• JACKENDOFF, Ray.-Fred Lerdahl, F.(2004) ”The Capacity for Music:What is it, and What’s Special About it?”: Cognition. Version of July 1.
• JUSCZYK, Peter, Elizabeth Hohne (1997) ”Infant’s memory for spoken words”: Science 277,1984-1986.
• LANGACKER, Ronald (1987) Woman, Fire and Dangerous Things.
• LERDAHL, Fred.- Ray Jackendoff, (1983) A Generative Theory of Tonal Music. Cambridge MIT.
• MCMULLEN, Eric, Jenny Saffran,R.(2004)”Music and Language: A Developmental Comparison”: Music Perception.Vol.21 No.3,289-311.
• MESULAM, Marsel (2000) Davranışsal ve Kognitif Nörolojinin İlkeleri.Yelkovan Yay.
• NAZZİ, Thierry, Frank Ramus (2003)”Perception and acquisition of linguistic rhytm by infants” Speech Communication. 41,233-243.
• NALÇACI, Erhan (2008)”Beyin İşlevlerinin Yanallaşması”: Kognitif Neurobilimler. (ed)Sibel Karakaş.Nobel Tıp Kitabevi.
• ÖKTEM, Öget (2006 . Davranışsal Nörofizyolojiye Giriş. Nobel Tıp Yayınevi, İstanbul.
• PATEL, Aniruddh (1996) A Biological Study of the Relationship between Language and Music. Yayımlanmamış doktora tezi.Harvard University.Massachussets.
• ____________(2003)”Language, music, syntax and the brain”. Nature Neuroscience. Vol:6,Number:7.
• ____________(2007) Language and Music as Cognitive Systems. P.Rebuschat, M.Rohrmeier J.Hawkins, Cross(Eds.) Oxford University Press.
• PATEL, Aniruddh ve diğ. (2008)”Speech Intonatıon Perceptıon Defıcıt ın Musıcal Tone Deafness”. Music Perception.vol:25, issue 4. pp.357-368.
• PERETZ, Isabelle (2006) “The nature of music from a biological perspective” Cognition 100,1-2.
• PERETZ, Isabelle,Robert Zatorre (2005) ”Brain Organization for Music Processing”. Annu.Rev. Psychol.56:89-114.
• PINKER, Steven (1997) How The Mind Works. New York:Norton.
• PLATEL, Herve ve diğ.(1997) “The Structural Components of Musical Perception”: Brain 120,229-243.
• SCOLVEL, Thomas (2009) Psycholinguistics.Oxford University Press.
• SLOBİN, Mark,Jeff Titon (1984) ”The Music-Culture as a World of Music”: Worlds of Music.
• SOYSAL, Şebnem,Kızbes Yalçın,Sirel Karakaş,S.(2005) ”Temporal Lobun Sesi Müzik”:Yeni Symposium 43(3) 107-113.
• TEKMAN, Hasan Gürkan(2000) ”Dilde ve Müzikte Bilişsel Süreçler Arasında Bir Karşılaştırma” Dilbilim Araştırmaları Yıl 2000, Hitit Yayınevi.
• TRAİNOR, Laurel, Luann Wu,Christine Tsang (2004) ”Long-term memory for music:infants Remember Tempo and timbre” : Developmental Science 7:3 pp.289-296.
• UZUN, Engin (2002) Türkçenin Öğretimi için Soru Tümcesi Türleri Üzerine bir Sınıflama: Dil Dergisi.
• YAMADORİ, Atsushi.ve diğ. (1977).”Preservation of singing in Broca’s aphasia”. J.Neurosurg Psychiatry. 40:221-224.
• ZEREN, Ayhan (1997) Müzik Fiziği. Pan Yayıncılık. İstanbul.