AN ESSAY ON TURKISH TRANSLATION OF RICHARD BACH’S NARRATİVE CALLED “JONATHAN LIVINGSTON SEAGULL” WITH REGARD TO EQUIVALENCY

Yıl 2009, Sayı: 144, 35 - 55, 01.06.2009

Sezgin Demir Şener Demirel

https://doi.org/10.1501/Dilder_0000000110

Cited By: 1

Öz

Today, in which international communication and interaction are extremely intense,sience of translation appears as an essential principle to be benefited in the field ofliterature as in many areas. One of problems seen frequently in theoretical studiesin this area is equivalence called as mutual relation between source text and targettext. This correlation, whether in source or target text-based translatio, directs thestudy and influences the text and translator. In this study, Richard Bach's narrationwith the name of “Jonathan Livingston Seagull” and Turkish translations havebeen evaluated in the context of equivalence. A sample section taken from sourcetext has been evaluated together with the Turkish equivalents; a structural analysisbased on text has been aimed. Both the grammatical equivalence occur betweensource text and target text, and semantical equivalence of texts have been taken intoconsideration. This examination reflects an empirical study

Anahtar Kelimeler

The science of translation, equivalence, narration, Richard Bach, Jonathan Livingston Seagull, source language, target language

RICHARD BACH’IN “MARTI JONATHAN LIVINGSTON” ADLI ANLATISININ TÜRKÇE ÇEVİRİLERİNİN EŞDEĞERLİK BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ ÜZERİNE BİR DENEME

Öz

Uluslararası iletişim ve etkileşimin son derece yoğun olduğu günümüzde, çeviribilim birçok alanda olduğu gibi yazın alanında da yararlanılması zorunlu bir disiplin olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu alanda yapılan kuramsal çalışmalarda yoğunolarak görülen sorunlardan biri de kaynak metin ile erek metin arasında ‘eşdeğerlik’ olarak adlandırılan karşılıklı bağıntıdır. Bu bağıntı ister kaynak dilden hareketle yapılan çevirilerde olsun, isterse de erek dili de dikkate alan çevirilerde olsungerçekleştirilen etkinliklere yön verir; çevirmen ve metin üzerinde etkili olur. Buçalışmada ise Richard Bach’ın çocuk yazınında önemli bir yere sahip olan “MartıJonathan Livingston”2adlı İngilizce anlatısı ile Türkçe çevirileri eşdeğerlikbağlamında değerlendirilmiştir. Kaynak metinden alınan örnek bir kesit ile Türkçekarşılıkları birlikte değerlendirilmiş; metni esas alan yapısal bir çözümlemeamaçlanmıştır. Kaynak metin ile erek metinler arasında gerçekleşen dil bilgiseleşdeğerlik kadar, metinlerin anlamsal eşdeğerliği de dikkate alınmıştır. Yapılaninceleme deneysel boyutta bir çalışmayı yansıtmaktadır

Anahtar Kelimeler

Çeviri bilim, eşdeğerlik, anlatı, Richard Bach, Martı, kaynakdil, erek dil

Kaynakça

• Aksan, Doğan (2006), Yaşayınca…, Bilgi Yayınevi, Ankara.
• Aytaç, Gürsel (2003), Karşılaştırmalı Edebiyat Bilimi, Say Yayınları, İstanbul.
• Bach, Richard, Jonathan Livingston Seagull, http://lib.ru/RBACH/seagulleng.txt. 12.2009Tarihli erişim.
• Bach, Richard (1992), (Çev. Nuran Akgören), Martı, SAY Yayınları, İstanbul.
• Bach, Richard (2003), (Çev. Ülker Baykal), Martı Jonathan Livingston, ÜBL Yayınları, Ankara.
• Bach, Richard (2009), (Çev. Kader Ay Demireğen), Martı Jonathan Livingston, Epsilon Yayıncılık, İstanbul.
• Başkan, Özcan (1978), “Dilde Çeviri İşlemi”, Türk Dili Çeviri Sorunları Özel Sayısı, Cilt: XXXVIII, Sayı: 322, 1 Temmuz 1978.
• Birchoff, Cornelius (2002), “Dilimin Sınırları Değişen Sosyal Hayat ve Çeviri Dili Türkçe”, Türkçenin Dünü, Bugünü, Yarını / Uluslar Arası Bilgi Şöleni Bildiriler, Ankara.
• Bulut, Alev (2006), “Yazın Çevirisinde Etnik Kültürün Sesi: Türkçe’de Hanif Kureishi Çevirileri”, Bellek, Mekân, İmge: Prof. Dr. Nilüfer Kuruyazıcı’ya Armağan, Multilingual, İstanbul.
• Cömert, Bedrettin (1978), “Kuramsal Açıdan Çeviri Sorunu”, Türk Dili Çeviri Sorunları Özel Sayısı, Cilt: XXXVIII, Sayı: 322, 1 Temmuz 1978.
• Çavuş, Gülkan (2005), Kaynak-Odaklı ve Erek-Odaklı Çeviri Yaklaşımlarında Eşdeğerlik Sorunu, Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Çeviri Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mersin.
• Çoraylı, Oya (2008), Farklı Metin Türlerinin Çevirisinde Karşılaşılan Sorunlara Eleştirel Bir Bakış, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya.
• Demirel, Şener (2009), Metinlerle Çocuk Edebiyatı, Data Yayınları, Elazığ.
• Göktürk, Akşit (1978), “Yazınsal Çeviride Metin-Ötesi Anlam İlişkileri”, Türk Dili Çeviri Sorunları Özel Sayısı, Cilt: XXXVIII, Sayı: 322, 1 Temmuz 1978.
• Göktürk, Akşit (2002), Çeviri: Dillerin Dili, YKY, İstanbul.
• Günay, Kâmil (2007), George Orwell’in Hayvan Çiftliği Adlı Eserinin Türkçe’ye Çevirilerinin Eleştirisi, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Mütercim Tercümanlık Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Muğla.
• Gündüzalp, Nuray CİHAN (2008), Charles Baudelaire’in Şiirlerinin Türkçe Çevirileri Üzerine İnceleme, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Fransız Dili ve Eğitimi Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Adana.
• Kıran, Zeynel – Ayşe Eziler Kıran (2002), Dilbilime Giriş, Seçkin Yayınları, Ankara.
• Long, Lynne, “Literary Translation and Cultural Memory”, h t t p : / / w r a p . w a r w i c k . a c . u k / 2 0 2 / 1 / W R A P _ L o n g _ 0 0 7 0 2 5 5 - 0 2 0 9 0 8 - Long_Literary_Translation_and_Cultural_ Memory.pdf. 08.02.2010Tarihli erişim.
• Özgü, Melahat (1978), “Çeviride Uzmanlık Sorunu”, Türk Dili Çeviri Sorunları Özel Sayısı, Cilt: XXXVIII, Sayı: 322, 1 Temmuz 1978.
• Rifat, Mehmet (2005), XX. Yüzyılda Dilbilim ve Göstergebilim Kuramları: 1. Tarihçe ve Eleştirel Düşünceler, YKY, İstanbul.
• Rifat, Mehmet (2009), Göstergebilimin ABC’si, Say Yayınları, İstanbul.
• Sinan, Ahmet Turan (2001), Türkçenin Deyim Varlığı, Kubbealtı Yayıncılık, Malatya.
• Şenöz, Canan Ayata (2005), Metindilbilim ve Türkçe, Multilingual, İstanbul.
• TÜRKÇE SÖZLÜK (1998), Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
• Vardar, Berke (2001), Dilbilim Yazıları, Multilingual, İstanbul.
• Vardar, Berke (2002), Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü, Multilingual, İstanbul.
• Vermeer, Hans J. (2008), (Çev. Ayşe Handan Konar), Çeviride Skopos Kuramı, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
• Yetkin, Suut Kemal (1978), “Başarılı Çevirinin Koşulları”, Türk Dili Çeviri Sorunları Özel Sayısı, Cilt: XXXVIII, Sayı: 322, 1 Temmuz 1978.
• Yücel, Tahsin (2006), “Çeviri Deneyimi”, Bellek, Mekân, İmge: Prof. Dr. Nilüfer Kuruyazıcı’ya Armağan, Multilingual, İstanbul.