TÜRKÇEDE ÖZNE BELİRTME VE ÖZNE YÜKLEME: İŞLEVSEL DİLBİLGİSİ ÇERÇEVESİNDE BİR ÇALIŞMA

Yıl 2009, Sayı: 143, 42 - 58, 01.03.2009

Songül Ercan G. Özge Can Bakırlı

https://doi.org/10.1501/Dilder_0000000106

Cited By: 3

Öz

Dilbilimde işlevci yaklaşım farklı iletişim bağlamlarında dilin rolünü ve işlevlerinibetimlemeye çalışan ve iletişime dayanan bir yaklaşım olarak betimlenmektedir. Buyaklaşımda dilin insanların birbirleriyle olan etkileşimlerinde anlam oluşturmasına nasıl olanak sağladığı araştırılmaktadır; ancak, dilde anlam her zaman açıkçabelirlenememektedir. Bu nedenle bu çalışmada temel alınan “İşlevsel DilbilgisiModeli” bireylerin iletişimlerinde temel olan dilsel anlatımların betimlenmesinde,biçimi göz ardı etmeden, çevremizde var olan her şeye gönderimde bulunan “olaydurumları”nı işlevsel bakış açısıyla incelemekte; bu olay durumlarını da çekirdekyüklemlemeyle açıklamaya çalışmaktadır. Bu çalışmada, olay durumunun sunulmasında çıkış noktası olarak belirlenen Özne, “İşlevsel Dilbilgisi” yaklaşımı gözönüne alınarak sözdizimsel ve anlambilimsel düzlemde gerçekleşen bir dil olgusuolarak incelenmekte; Özne Yükleme ve Özne Belirtmenin Türkçedeki gerçekleşmedüzlemlerinin belirlenmesi amaçlanmaktadır

Anahtar Kelimeler

İşlevsel Dilbilgisi, Yüklemleme, Özne Yükleme, Özne Belirtme

SUBJECT MARKING AND SUBJECT ASSIGNMENT IN TURKISH: A STUDY WITHIN THE FRAMEWORK OF FUNCTIONAL GRAMMAR

Öz

Functional approach is based on human interaction and it attempts to describe thefunction and the role of the language in different communication contexts. The functional theory investigates how language enables people to make meanings in interactional contexts. However, it is not easy to comprehend the meaning as a whole inthe language. Thus, “the Theory of Functional Grammar” we adopt investigates“states of affairs” which refer to everything around us in a functional perspectivewithout neglecting the form. In this study, Subject, the referent which is taken as apoint of departure for determining the perspective from which the state of affairs isdescribed, is studied as a linguistic phenomenon realized in both syntactic andsemantic level. We attempt to determine the rules for “Subject Marking” and“Subject Assignment” in Turkish

Anahtar Kelimeler

Functional Grammar, Predication, Subject Marking, Subject Assignment

Kaynakça

• Camacho, R. G. (2002). ‘Argument Structure and Semantic Function Assignment in Brazillian Portuguese’. Journal of Language and Linguistics, Volume 1 (4).
• Dik, S. C. (1979). Functional Grammar. New York: North-Holland Publishing Company.
• Eggins, S. (1994). An Introduction to Systemic Functional Linguistics. London and New York: Continuum.
• Erguvanlı, E. E. (1984). The function of word order in Turkish grammar. Berkeley, CA: University of California Press.
• Hopper, P. (1998). “Emergent Grammar” Tomasello, M.(haz.) The New Psychology of Language. Mahvah, NJ: Lawrence Erlbaum içinde, s. 155-175.
• Kuno, S. (1987). ‘Empathy Perspective’. Functional Syntax (Anaphora, Discourse and Empathy). London: The University of Chicago Press.
• Nichols, J. (1984). ‘Functional Theories of Grammar’. Ann. Rev. Anthropol. 13: 97-117.
• Schiffrin, D. (1994). Approaches to Discourse. Oxford: Blackwell Publishers.
• Siewierska, A. (1991). Functional Grammar. New York: Routledge.