THE ROLE OF –(s)I IN TURKISH INDEFINITE NOMINAL COMPOUNDS

Yıl 2006, Sayı: 131, 57 - 75, 01.03.2006

Erhan Aslan Aslı Altan

https://doi.org/10.1501/Dilder_0000000049

Cited By: 3

Öz

This paper intends to clarify the distinction between the third person possessive suffix -(s)I attached to nouns to indicate possession and the compound marker, CM, (s)I used to construct lexicalized nominal compounds by stating their basic semantic and structural differences. To demonstrate the lexicalizing effect of the CM attached to nominal compounds, fifty native Turkish speakers irrespective of age, gender, and educational background were administered a questionnaire. In this questionnaire some nominal compounds, either the head or the modifier parts of which were imparted as blanks, were given to these subjects and they were asked to fill in the blanks with appropriate words. The aim was to find out whether some nominal compounds were more lexicalized than others. The analysis revealed that –(s)I in nominal compounds functions as a compounding marker rather than indicating possession and it has the effect of lexicalizing these compound structures

Anahtar Kelimeler

Nominal compounds, compound marker, third person possessive suffix, lexicalization

TÜRKÇE BELİRTİSİZ AD TAMLAMALARINDAKİ –(s)I EKİNİN GÖREVİ

Öz

Bu araştırmada, adlara eklenerek iyelik anlamı belirten üçüncü kişi iyelik eki –(s)I ile ad tamlamaları oluşturmada kullanılan ve bu tamlamalara sözcük görevi yükleyen tamlama eki –(s)I arasındaki temel anlamsal ve yapısal farklar açıklanmaya çalışılmıştır. Tamlama ekinin eklendiği tamlamaları sözlükselleştirme etkisini ortaya koymak için, anadili Türkçe olan elli kişiye bir sormaca uygulanmıştır. Katılımcıların yaşı, cinsiyeti ve eğitim durumu göz ardı edilmiştir. Bu sormacada, bazı ad tamlamalarının tümleyen veya tümlenen sözcükleri boşluk olarak verilmiş ve katılımcılardan bu boşlukları uygun sözcüklerle doldurmaları istenmiştir. Bu çalışma, bazı ad tamlamalarının diğerlerine oranla daha fazla sözlükselleşmiş olup olmadığını ortaya koymayı amaçlamıştır. Çalışmanın sonucunda, belirtisiz ad tamlamalarına eklenen –(s)I ekinin iyelik ekinden çok aslında tamlama eki olduğu ve eklendiği ad tamlamalarına sözcük durumu kazandırdığı saptanmıştır

Anahtar Kelimeler

Ad tamlamaları, tamlama eki, üçüncü şahıs iyelik eki, sözlükselleşme

Kaynakça

• Banguoğlu, Tahsin. 1998. Türkçenin Grameri. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
• Göksel, Aslı; Celia, Kerslake. 2005. Turkish: A Comprehensive Grammar. London: Routledge.
• Gencan, Tahir, N. 1979. Dilbilgisi. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
• Hayasi, Tooru. 1996. The Dual Status of Possessive Compounds in Modern Turkish.
• Symbolae Turcologicae. Studies in honor of Lars Johanson on the occasion of his Sixtieth Birthday, March 8, 1996. Vol 6.A. Berta, B. Brendemoen & C. Shönig (eds.).
• İstanbul: Swedish Research Institute in İstanbul – Transactions. Kornfilt, Jaklin. 1997. Turkish. London and New York: Routledge
• Lewis, Geoffrey, L. 1967. Turkish Grammar. Oxford – New York: Oxford University Press
• McCarthy and O’Dell, 2002. English Vocabulary in Use: advanced. Cambridge: Cambridge University Press.
• Schaaik, van Gerjan. 2001. Higher Order Compounds in Turkish. The Bosphorus Papers
• Studies in Turkish Grammar 1996-1999. İstanbul: Boğaziçi University Press
• Schroeder, Christoph. 1999. The Turkish Nominal Phrase in Spoken Discourse. Wiesbaden: Harrassowitz
• Swift, Lloyd, B. 1963. A Reference Grammar of Modern Turkish. Bloomington: Indiana University
• Underhill, Robert. 1976. Turkish Grammar. Cambridge-London: MIT Press Appendix A: Yaş: Cinsiyet: Eğitim: Kız ( ) Lise ( ) Üniversite ( ) İlköğretim ( )