OKUL ÖNCESİ EĞİTİM KİTAPLARI GÖRSEL MATERYALLERİNDE KULLANILAN KAVRAMLARIN KAVRAM ALANLARINA GÖRE DAĞILIMI

Yıl 2005, Sayı: 129, 7 - 22, 01.09.2005

Seda Gökmen

https://doi.org/10.1501/Dilder_0000000037

Öz

If we approach the acquisition of word meaning process within the noun framework, the most particular feature of this period is the priority of the acquisition of concepts which show object. In this study, the conceptual categories of the visual materials used in pre-school education books are being classified according to the Clark 1995. And also an observation on whether it has a distributional equality among subject of the book and visual material is made. Thus, the lexical acquisition data was gathered from the concepts included in preschool education books. By using that data, a description was made according to the conceptual categories

Anahtar Kelimeler

concept, pre-school education, proto-type theory, category, subcategory

OKUL ÖNCESİ EĞİTİM KİTAPLARI GÖRSEL MATERYALLERİNDE KULLANILAN KAVRAMLARIN KAVRAM ALANLARINA GÖRE DAĞILIMI

Öz

Sözcük anlamının edinimi sürecine adlar çerçevesinde yaklaştığımızda, bu sürecin en belirgin özelliğinin, nesne gösteren kavramların edinimindeki öncelik olduğu görülmektedir. Nesne gösteren kavramların da, ön-tür temeline dayalı olarak temsil edildiği bilinmektedir. Bu çalışmada, okul öncesi eğitim kitaplarında kullanılan görsel materyallerin kavram alanlarına göre dağılımları Clark 1995’e göre sınıflanmış ve konu- görsel materyal dağılımında denklik olup olmadığına ilişkin gözlemler yapılmıştır. Çocuk dili çalışmalarında, çocukların ilgili yaş gruplarında neleri bildiklerinden hareket edilmesi ve onların sözvarlıklarının betimlenmesinin en önemli dönütü, okul öncesi döneme ilişkin olarak hazırlanması planlanan eğlendirici ya da eğitici amaçlı çalışmalara yol gösterici nitelikler taşımasıdır. Bunun tam tersi olarak da okul öncesi döneme ilişkin olarak hazırlanmış olan eğitim kitaplarında, çocukların neleri bildiklerinden hareket edildiğinin ve nelerin öğretilmesi gerektiğine dönük sunumların belirlenmesi ve bu iki yönlü gözlemlerin karşılaştırılması gerekmektedir. Bu çalışma ile, 6;0-7;0 yaş grubu içinde bulunan Türk çocuklarına dönük olarak hazırlanmış bir dizi kitapta yer alan sözcüksel edinim verisine ve sözcüksel edinimin kavram alanlarına göre dağılımına dayalı bir betimleme yapılmıştır

Anahtar Kelimeler

kavram, okul öncesi eğitim, ön-tür kuramı, ulam, alt-ulam

Kaynakça

• Aydın, A. (2004) Gelişim ve Öğrenme Psikolojisi, Tek Ağaç Yay., Ankara.
• Clark, E. (1995) The Lexicon in Acquisition, Cambridge Üniversitesi Yay., İngiltere.
• Gökmen, S. (2005) 2;5-4;0 Yaş Aralığındaki Çocukların Kavram Alanları Açısından Sözcüksel Edinim Düzeyleri: Dilbilim İncelemeleri, Doğan Yay., Ankara, s:154-171.
• Löbner, S. (2002) Understanding Semantics, Arnold Yay., İngiltere.
• Topses, G. (2003) Gelişim ve Öğrenme Psikolojisi, Nobel Yay., Ankara.
• Zeyrek, D., (1998) Bilişsel Dilbilim, Dil Ulamları ve Türkçe Eylemlerin Kavramsal Yapısı ile İlgili Gözlemler: Doğan Aksan Armağanı (Ed. K. İmer ve L.Uzun), Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Yayın No:336, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara, 207-221.