A SEMIOTIC ANALYSIS ATTEMPT RELATED TO THE APPLICATION OF GREIMAS’ ACTANTS MODEL ON A SITUATION STORY

Yıl 2004, Sayı: 124, 34 - 52, 01.06.2004

Tülay Sarar Kuzu

https://doi.org/10.1501/Dilder_0000000009

Cited By: 1

Öz

Semiology uses some instruments while analyzing a text, in other words, while clarifying the deep structure of the text through its surface structure, i.e. in order to reach at the meaning universe of the text. The aim of this study is to explore how "Actants Model" of Greimas can be applied on a case-story. Firstly, the segments in this story were determined and then, each segment was analyzed in terms of discourse and narrative levels. Lastly, a general evaluation is done about the narrative and semantic structure of the story. Anahtar Sözcükler: semiology, semiological analysis, actants model, story, situation-story

Anahtar Kelimeler

göstergebilim, öykü, durum-kesit öyküsü

34 GREIMAS’IN EYLEYENLER MODELİ’NİN, BİR DURUM-KESİT ÖYKÜSÜNDEKİ İŞLERLİĞİNE İLİŞKİN GÖSTERGEBİLİMSEL ÇÖZÜMLEME DENEMESİ

Öz

Göstergebilim bir metni çözümlerken, bir başka deyişle metnin yüzey yapısından hareketle, derin düzeydeki yapısına açıklık getirmeye, yani metnin anlam evrenine ulaşmaya çalışırken, bazı araçlar kullanır. Bu çalışmada, göstergebilimsel bir çözümleme modeli olarak, Greimas'ın kuramını oluşturduğu Eyleyenler Modeli'nin, bir durumkesit öyküsü üzerinde nasıl işleyeceği incelenmeye çalışılmıştır. Önce öyküdeki kesitler belirlenmiş, daha sonra her kesit söylemsel ve anlatısal düzeyde incelenerek öykünün kurgusal ve anlamsal yapısıyla ilgili bir değerlendirmeye gidilmiştir

Anahtar Kelimeler

göstergebilim, göstergebilimsel çözümleme, eyleyenler modeli, öykü, durum-kesit öyküsü

Kaynakça

• BARTHES, R. (Çev.) Rifat,M.-Rifat, S. (1997). Göstergebilimsel Serüven, İstanbul: YKY.
• EZİLER, Kıran, A.. ve Kıran Z. (2000). Yazınsal Okuma Süreçleri, Ankara: Seçkin Yayınevi.
• İŞERİ, Kamil (2000). Yolcu ile Yılan Adlı Masalın Göstergebilimsel Çözümlemesi, Ana Dili, Sayı:18, s.12-27.
• KAŞ, Ali (1981). ‘Sinağrit Baba’yı Okumaya Çalışmak: Göstergebilimsel Bir Çözümleme Denemesi, FDE Dergisi, cilt:II, sayı:8, s.56-74
• KIRAN, Ayşe (1981). Dilbilim Yazın İlişkilerinde Yazınsal Göstergebilimin Yeri, FDE Dergisi Ankara: H.Ü. Yayınları, cilt:II, sayı:8, s.99-115.
• __________ (1987). Semiyoloji ve Semiyotik, H.Ü. Edebiyat Fakültesi Dergisi, Ankara: H.Ü. Yayınları, cilt 4, sayı 2, s. 47-67.
• __________ (1998). Günümüzde Yazınsal Göstergebilim, Mersin: XII. Dilbilim Kurultayı Bildirileri, s.237-248.
• __________ (1999 a). Dilbilim-Göstergebilim İlişkileri, Dilbilim Araştırmaları, Ankara: Hitit Yayınevi, s.51-62.
• __________ (1999 b). Ben ve Ötekiler, Dilbilim Araştırmaları, İstanbul: Simurg Yayınları, s.153-172.
• __________ (1999 c). Dilbilim ve Metin Çözümleme, Ankara: Doktora Ders Notları.
• ÖZDEMİR, Emin (1994). Eleştirel Okuma, Ankara: Ümit Yayıncılık.
• __________ (1994). Yazın Türleri, Ankara: Ümit Yayıncılık.
• Türkçe Sözlük, (1998). Dil Derneği, Ankara: Dil Derneği Yayınları.
• RİFAT, Mehmet (1993). Homo Semioticus, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• __________ (1996). Göstergebilimcinin Kitabı, İstanbul: Düzlem yayınları.
• __________ (1999). Gösterge Eleştirisi. İstanbul: Kaf yayınları.
• VARDAR, Berke (1988). Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü, İstanbul: ABC Tanıtım Basımevi.
• YÜCEL, Tahsin (1991). Göstergebilim, Dilbilim ve Türkçe, Ankara: Dil Derneği Yayınları, s.106-111.
• __________ (1998). Söylemlerin İçinden, İstanbul: YKY.
• __________ (1999). Yapısalcılık, İstanbul: YKY.