Two Works Highlighting Animal Lovers: “Yenilmeyen” and “Gamsızın Ölümü”

Yıl 2018, Sayı: 17, 27 - 46, 21.04.2018

Muhittin Doğan

https://doi.org/10.30767/diledeara.417655

Öz

Anahtar Kelimeler

Necati Cumalı, Reşat Nuri Güntekin, deve güreşleri, Urla, Gamsız, Tülü, olay öykücülüğü

Hayvan Sevgisini Öne Çıkaran İki Eser: “Yenilmeyen” ve “Gamsızın Ölümü”

Öz

Necati Cumalı ve Reşat Nuri Güntekin,
Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı’na roman, öykü, şiir, oyun ve gezi notları
gibi çeşitli alanlarda eserler kazandırmış iki önemli kalemimizdir. Eserlerinde
toplumsal faydayı esas alan her iki sanatçı da yazdıkları öyküleriyle
toplumumuzun çeşitli yönlerine ayna tutmuşlardır. Öykülerinde mekân olarak daha
çok, yaşadığı İzmir yöresini ve çocukluk çağında terk etmek zorunda kaldığı
Balkan coğrafyasını işleyen Necati Cumalı, 
güreşçi bir devenin olayların ana kahramanı olduğu “Yenilmeyen” adlı
öyküsünde mekân olarak İzmir ve çevresini seçer. Yazar, deve güreşlerini canlı
bir dille anlatmakla kalmaz; bütün yöre halkının yaşantılarını, eğlencelerini,
sevinçlerini ve hüzünlerini de akıcı bir üslupla okuyucuya sunar bu öyküsünde.
Diğer yazarımız Reşat Nuri Güntekin ise “Gamsızın
Ölümü” adlı öyküsünde, anaokulu
çocuklarının çok sevdiği bir köpeğin başından geçenleri ele alır. Her zaman
minik çocukların yanında olan, onlarla eğlenip oynayan, sevimli ve diğer
hemcinslerine hiç benzemeyen bu sokak köpeğinin hayat hikâyesini ve çocukların ona
duydukları sevgiyi duygusal bir yaklaşımla kaleme alır.

Bu çalışmada, bulundukları çevrelerce
çok sevilmiş ama buna rağmen acı bir şekilde insanlar tarafından hayatlarına
son verilmiş, ana kahramanları bir deveyle köpek olan ve onlar çevresinde
gelişen olayları ele alan bu iki hikâye incelenecek, öyküler ayrı ayrı ele
alınıp çözümlendikten sonra karşılaştırmaları yapılacaktır. 

Anahtar Kelimeler

Necati Cumalı, Reşat Nuri Güntekin, deve güreşleri, Urla, Gamsız, Tülü, olay öykücülüğü

Kaynakça

• Aktaş, Şerif, Roman Sanatı ve Roman İncelemesine Giriş, Birlik Yayınları, Ankara 1984. Andı, M. Fatih, Güneşe Tutulan Ayna, Hat yayınları, İstanbul 2010. Belge, Murat, Edebiyat Üstüne Yazılar YKY, İstanbul 1994. Bülbül, Melik, Seçmeli Kısa Öyküler ve Karşılaştırmalı Öykü Çözümlemeleri, Çizgi Kitabevi, Konya 2008. Cumalı, Necati, Susuz Yaz, Cumhuriyet Kitapları, İstanbul 2017. Çeşitli, İsmail, II. Meşrutiyet Dönemi Türk Edebiyatı, Akçağ, Ankara, 2007. Eco, Umberto, Anlatı Ormanında Altı Gezinti, çev: Kemal Atakay, Can yayınları, İstanbul 2017. Güntekin, Reşat Nuri, Leyla ile Mecnun, Sühulet Kütübhanesi, İstanbul, 1928. Hece, Türk Öykücülüğü Özel Sayısı, Ankara 2005. Hece, Türk Romanı Özel Sayısı, Ankara 2010. Kaplan, Mehmet, Hikâye Tahlilleri, Dergâh yayınları, İstanbul 1984, Kolcu, Ali İhsan, Cumhuriyet Edebiyatı 2, Salkımsöğüt Yayınevi, Erzurum 2017. Kolcu, Ali İhsan, Öykü Sanatı, Salkımsöğüt Yayınevi, Erzurum 2006. Lekesiz, Ömer, Öykü Menzilleri I, Şule yayınları, İstanbul 2017. Mansel, Philip, Constantinople City of The World’s Desire, 1453-1924”, John Murray, London 1995. Tanpınar, Ahmet Hamdi, Edebiyat Üzerine Makaleler, Dergâh Yayınları, İstanbul 1977. Tekin, Mehmet, Roman Sanatı I, Ötüken Yayınları, İstanbul 2017. Tosun, Necip, Modern Öykü Kuramı, Hece Yayınları, Ankara 2011. Tosun, Necip, Doğu’nun Hikâye Kuramları, Büyüyenay Yayınları, İstanbul 2017, Yeşil, Kamil, Öykü Dersleri, Şule Yayınları, İstanbul 2017. Yıldırım, Ercan, Modern Türk’ün Hikâyesi, Türk Modernleşmesi Bağlamında Türk Hikâyesi, Elips Kitap, Ankara 2011.