Bulgaristan’ın Asimilasyon Politikalarına Karşı Alvanlar (Yablanovo) Direnişi (17-18-19 Ocak 1985)

Yıl 2019, Cilt: 20 Sayı: 20, 397 - 413, 20.10.2019

Hasan Demirhan

https://doi.org/10.30767/diledeara.635567

Öz

1984-1989 yılları arasında Bulgaristan Komünist Parti yönetimi ülkede yaşayan Türklerin asıllarının Bulgar olduğunu iddia eden Yeniden Doğuş (Soya Dönüş) Süreci olarak tanımladıkları bir kampanyayı başlattı. Bu kampanya ile birlikte Bulgaristan’da yaşayan soydaşlarımızın Türkçe konuşması, Türk müziği dinlemesi, kurban kesmesi, çocuklarını sünnet ettirmesi, cenazelerinde veya düğünlerinde dinsel ve geleneksel uygulamaları, Türklüğün simgesi gibi görülen bazı kıyafetleri giymeleri yasaklandı. Bu yasakların yanı sıra, 1984 yılının Aralık ayı itibariyle Bulgaristan’da yaşayan soydaşlarımızın isimleri Bulgar isimleri ile değiştirilmeye başlandı. İsim değiştirme uygulaması, 17-18-19 Ocak günlerinde İslimye (Sliven) iline bağlı Kazan (Kotel) ilçesinin bir köyü olan Alvanlarda (Yablanovo) uygulamaya konuldu. Ancak Alvanlar (Yablanovo) köyü halkı isimlerini değiştirmeye gelen Bulgar Komünist Partisi yöneticilerine toplu bir şekilde direniş gösterdi. Gerlovo bölgesindeki diğer köyler de Alvanları (Yablanovo) bu direnişte yalnız bırakmadılar. Bulgar komünist idarecileri 17 ve 18 Ocak’ta giremedikleri köye 19 Ocak sabahı Bulgaristan’ın en büyük zırhlı birliği olan İslimye (Sliven) Zırhlı Birliği’nin yardımı ile girebildiler. Bulgar ordusunun tanklarına karşı ellerindeki taş ve sopalarla üç gün direnerek büyük bir kahramanlık örneği gösteren Alvanlılar Bulgaristan Türklerinin tarihinde çok önemli bir iz bıraktılar.

Anahtar Kelimeler

Bulgaristan, Azınlık, Asimilasyon, Alvanlar (Yablanovo), Direniş

Alvanlar Resistance Against the Assimilation Policies of Bulgaria (17-18-19 January 1985)

Öz

Between 1984 and 1989, the Communist Party of Bulgaria launched a campaign called the Rebirth (Back To Basics) Process, which claimed that the Turks living in the country were originally Bulgarian. With this campaign, Turks in Bulgaria were prohibited from speaking Turkish, listening to Turkish music, slaughtering sacrifices, circumcising their children, religious and traditional practices at their funerals or weddings, and wearing wearing certain clothes that were seen as symbols of Turkishness. In addition to these prohibitions, as of December 1984, the names of our citizens living in Bulgaria began to be replaced with Bulgarian names. The name change was implemented in Alvanlar (Yablonova), a village of Kazan (Kotel) district of Islimye (Sliven) province on 17-18-19 January. However, the people of the village of Alvanlar (Yablanovo) massively resisted the leaders of the Bulgarian Communist Party who came to change their names. Other villages in the Gerlovo region did not leave the Alvanlar alone in this resistance. On January 17 and 18, the Bulgarian communist rulers could not enter the village, and on the morning of January 19, they were able to enter the village with the help of the Sliven Armored Unit, the largest armored unit in Bulgaria. Resisting the tanks of the Bulgarian army with stones and sticks in their hands for three days, the Alvanlar people showed a great example of heroism and left a very important mark in the history of the Bulgarian Turks.

Anahtar Kelimeler

Bulgaria, Minority, Assimilation, Alvanlar (Yablanovo), Resistance

Kaynakça

• Arşiv Belgeleri The National Archives Foreign Commonwealth Office (FCO), 28/6744, No:74, F.C.O. 28/6744, No:245/1
• Eserler Ahmed, Şaban (2012). Bulgaristan'da Alevilik (Yablonovo Örneği). İstanbul: İstanbul Üniverisitesi.İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Atasoy, Emin (2011), Bizden Olan Ötekiler, Asimilasyon Kıskacında Bulgaristan Türkleri. Bursa: MKM Yayıncılık.
• Aziz (2004). Epoppeyata Yablanovo Kniga Vtora. Sofya: Sopot-Anevo.
• Dayıoğlu, Ali (2005). Toplama Kampından Meclis'e Bulgaristan'da Türk ve Müslüman Azınlığı. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Demirhan, Hasan (2017). Canlı Tanıklarıyla Belene Toplama Kampından Anavatan Türkiye'ye Zorunlu Göç. Ed. Osman Köse, Geçmişten Günümüze Göç (Cilt 2, s. 361-377). Samsun: Canik Belediyesi Kültür Yayınları.
• Dimitrov, Vesselin (2000). In Search of a Homogeneous Nation: The Assimilation of Bulgaria's Turkish Minority, 1984-1985. Journal of Ethnopolitics and Minority Issues in Europe , 2-20.
• Eminov, Ali (1997). Turkish and Other Muslim Minorities in Bulgaria. London: Hurst&Company.
• Lutem, Ömer Engin (2012). 1984-1989 Dönemi Türkiye'nin Bulgaristan Politikası ve 89 Göçü. Ed.Neriman Ersoy-Hacısaliğoğlu-Mehmet Hacısalioğlu, 89 Göçü Bulgaristan'da 1984-1989 Azınlık Politikaları ve Türkiye'ye Zorunlu Göç (s. 137-169). İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi Balkan ve Karadeniz Araştırmaları Merkezi.
• Memişoğlu, Hüseyin (2002). Bulgaristan Türkleri'nin Sosyo-Ekonomik ve Kültürel Yapısı. Türkler Ansiklopedisi C.20. Ankara: Yeni Türkiye Yayınları., s.615-631.
• Memişoğlu, Hüseyin (1992). Bulgaristan ve Bulgaristan'da Türk Azınlık Sorunu. (Ayrı Basım) Ankara: T.T.K., s.115-125.
• Memişoğlu, Hüseyin (1995). Bulgaristan'da Türk Kültürü. Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü.
• Mutlu, Nasıf (2014). Doğancı Çobanın İzinde Umuda Yolculuk. Bursa.
• Öztürk, Said (2012). Devlet Hikayeleri: Kimliğin Kaybı ve Yeniden/Yenisinin Kazanılması. Ed.Neriman Ersoy-Hacısalihoğlu-Mehmet Hacısalihoğlu, Bulgaristan'da 1984-89 Azınlık Politikaları ve Türkiye'ye Zorunlu Göç. İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi Balkan ve Karadeniz Araştırmaları Merkezi.
• Şimşir, Bilal N. (2012). Bulgaristan Türkleri. Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Şimşir, Bilal N. (1985). Türk Basınında Bulgaristan Türkleri. Ankara: Başbakanlık Basın-Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü.
• Yıldırım, Bülent (2018). Bulgaristan'da Türk Varlığı ve Nüfusu. İstanbul: İlgi Kültür Sanat Yayıncılık.
• Yücetürk, Ahmet ( 2015). Kızıl Cehennem, Türk Doktorunun Bulgaristan Belene Kampı Hatıraları. İstanbul: Yakın Plan.