Bazı kur’an kavramlarının ku’ran sözlüklerinde işlenişi ve Meallere Yansıması

Yıl 2021, Cilt: 1 Sayı: 2, 81 - 96, 31.12.2021

Safiye Tilkat

Öz

Bu çalışmada, Ragıp el-İsfehani’nin el Müfredat adlı eserinde bazı Kur’an kav-ramlarının ele alınış ve açıklanma biçimi incelenmekte, bu açıklamalar iki Kur’an sözlüğü ve üç Türkçe mealle karşılaştırılmaktadır. Çalışma için on keli-me belirlenmiştir. Bunlar, صبر, ربا, ذنب, خوف, حلق, لهم جحد, بلغ, برً: فسد kelimeleridir. Çalışmada esas alınacak Kur’an sözlükleri; Dâmegâni’nin el Vücuh ve’n- Nezair’i ile İbnü’l Cevzi’nin Nüzhetül A’yün adlı vücuh ve nezair alanındaki eseridir. Türkçe mealler ise; Elmalılı Hamdi Yazır’ın Kur’an’ı Kerim ve Yüce Meali, Mus-tafa Öztürk’ün Kur’an’ı Kerim Meali (Anlam ve Yorum Merkezli Çeviri) ve Di-yanet İşleri Başkanlığı’nın Kur’an’ı Kerim Yolu Meali’dir. Önce صبر, ربا, ذنب, خوف, حلق, لهم جحد, بلغ, برً فسد kelimeleri İsfehani’nin Müfredat’ından tek tek incelenmiş bunların sözlük ve cahiliye Araplarında kullanım biçimlerine yer verilmiştir. Ardından belirtilen vücuh ve nezair eserleri çerçevesinde bu kelimelerin ayet-lerdeki kullanımı ve anlamı üzerinde durulmuştur. Ayrıca İsfehanî’nin söz konusu kelimelere verdiği anlam ile Dâmegânî ve İbnü’l Cevzî’nin verdiği anlam karşılaştırılmış, ismi geçen meallere yansıyıp yansımadığı da incelenmiştir. Böy-lece çalışmada altı kitap özelinde Kur’an’da geçen صبر, ربا, ذنب, خوف, حلق, لهم جحد, بلغ, برً ,فسد incelenmiş kitaplarda yapılan açıklamalar karşılaştırılmış ve değerlen-dirmelerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Kur’an Kavramları, Anlam, Vücuh ve Nezair, Meal

Kaynakça

• Dâmegâni, Hüseyin b. Muhammed. El Vücuh ve’n- Nezair. thk: Mu-hammed b. Hasan Ebu’l- Azm. Kahire: y.e.y 1992. İsfehani, Ragıp. Müfredat. trc: Abdulbaki Güneş, Mehmet Yolcu. İs-tanbul: Çıra Yayınları, 2012. İbnü’l Cevzi, Ebu’l Ferec. Nüzhetü’l A’yün. thk: Muhammed Abdülke-rim. Beyrut: Müessetü’r Risâle Nâşirûn, 1987. “Kur’an Meali,” Erişim Tarihi: 16.01.2022, https://www.kuranmeali.com/ Öztürk, Mustafa. Kur’an’ı Kerim Meali. Ankara: Ankara Okulu Yayın-ları, 2016. Öztürk, Mustafa. Şahin, Hakan. Riba ve Faiz. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2021.