Televangelısm In Turkey: Relıgıous Televısıon Channels

Yıl 2025, Cilt: 5 Sayı: 9, 152 - 169, 30.06.2025

Saniye Ertürk

https://doi.org/10.69515/dinveinsan.1684590

Öz

When the phenomenon of religion is examined historically, it is understood that it is among the founding elements of societies. In this context, religion also has the power to influence other social institutions. Today, this function of religion maintains its current status. Mediatization is a concept that affects both mass media and social institutions. Thus, the relationship between media and religious institutions is also important and worth researching. At this point, televangelism has taken its place in academic literature as a concept that explains the appearance of clergy in the media and their media use practices in the discussions on the mediatization of religion. Televangelism or Television Evangelism is the expression of religious messages, especially Christianity, through radio, television and other media platforms. This term is generally used to describe religious broadcasting activities carried out by Evangelical Christians and aimed at reaching large audiences through television. Although the concept of "televangelism" is not an established and widespread phenomenon in Türkiye as in the West, there are television and radio broadcasts with religious content. Different religious groups and religious individuals convey their religious messages and views to various audiences through the media. However, the scope, purpose and impact of these broadcasts differ from the examples of televangelism in the West. In this study, the Van Dijk method was used to analyze the study. This method allows for discourse analysis within the scope of qualitative analysis. A one-year monitoring and analysis of television channels that broadcast only religious content was carried out within the scope of the research. As a result, an approach to classification within the framework of value perception was presented.

Anahtar Kelimeler

Sociology of Religion , Religion , Television , Society , Tradition , Modernism , Value.

Türkiye’de Televanjelizm: Dini Televizyon Kanalları

Öz

Din olgusu tarihsel olarak incelendiğinde, toplumların kurucu unsurları arasında yer aldığı anlaşılmaktadır. Bu bağlamda din, diğer toplumsal kurumları etkileme gücüne de sahiptir. Günümüzde de dinin bu işlevi güncelliğini korumaktadır. Medyatikleşme hem kitle iletişim araçlarının hem de toplumsal kurumların etkilendiği bir kavramdır. Böylece medya ve din kurumları arasındaki ilişki de önemli ve araştırılmaya değer bir niteliğe sahiptir. Bu noktada televanjelizm, dinin medyatikleşmesi tartışmalarında din adamlarının medyadaki görünümleri ve medya kullanma pratiklerini açıklayan bir kavram olarak akademik literatürde yerini almıştır.
Televanjelizm veya Televizyon Evanjelizmi, Hristiyanlık başta olmak üzere dini mesajların radyo, televizyon ve diğer medya platformları aracılığıyla anlatılmasıdır. Bu terim genellikle Evanjelik Hristiyanlar tarafından yürütülen ve televizyon aracılığıyla geniş kitlelere ulaşmayı hedefleyen dini yayıncılık faaliyetlerini tanımlamak için kullanılır. Türkiye'de "televanjelizm" kavramı Batı'daki gibi yerleşik ve yaygın bir olgu olmasa da, dini içerikli televizyon ve radyo yayınları bulunmaktadır. Farklı dini gruplar ve dini kişiler medya aracılığıyla dini mesajlarını ve görüşlerini çeşitli kitlelere ulaştırmaktadırlar. Ancak bu yayınların kapsamı, amacı ve etki alanı Batı'daki televanjelizm örneklerinden farklılıklar göstermektedir. Bu çalışmada, Van Dijk yöntemi ile inceleme yapılmıştır. Bu yöntem, nitel analiz kapsamında söylem çözümlemesine imkan sağlamaktadır. Araştırma kapsamında belirlenen yalnızca dini yayın gerçekleştiren televizyon kanallarının bir yıllık izlenimi ve analizi gerçekleştirilmiştir. Sonuç olarak, değer algısı çerçevesinde sınıflandırmaya dair bir yaklaşım ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler

Din Sosyolojisi , Din , Televizyon , Geleneksellik , Modernizm , Değer , Toplum

Kaynakça

• Albayrak, K. (2005). Dini Araştırmalar. İsam Yayınları.
• Akyüz, N. -Çapcıoğlu İ. (2007). Ana Hatlarıyla Din Sosyolojisi. Gündüz Eğitim ve Yayıncılık
• Arık, S. (2019). Hurafe ve Batıl İnançlar Üzerine Bazı Düşünceler. Div Yayınevi.
• Arkonaç, S. A. (2014). Psikolojide Söz ve Anlam Analizi, Ayrıntı Yayınları.
• Arslantürk, Z. (1999). Araştırma Metod ve Teknikleri. Marmara Üniversitesi.
• Atabek, Ü. (2007). Medya Metinlerini Çözümlemek, Siyasal Kitapevi.
• Bardakçı, M. (2005). Sosyo-Kültürel Hayatta Tasavvuf. Rağbet Yayınları.
• Barnard, M. (2002). Sanat Tasarımı ve Görsel Kültür. Ütopya Yayınevi. Barthes, R. (1993). Göstergebilimsel Serüven. Yapıkredi Yayınları.
• Barthes, R. (2010). Çağdaş Söyleyenler. Metis Yayınları.
• Bruce, S. (2019). Pray Tv: Televanjelizm İn Amerika. Routledge Francis Grup. Bird, J. (2015). Din Sosyolojisi Nedir?. Lotus Yayınları.
• Cereci, S. (2016). Televizyon Sosyolojisi. Phoenix Yayınları.
• Cereci, S, (1992) Büyülü Kutu Büyülenmiş Toplum. Şule Yayınları.
• Ceylan, İ. (2010). Amblem ve Logo Tasarımında Renklerin Dili. Gsf Yayınları. Çamdereli, M. (2014). Medya ve Din. Köprü Kitapevi.
• Çapcıoğlu, İ. (2011). Modernleşen Türkiye’de Din ve Toplum. Otto Yayınları.
• David, H. (2006). Kahraman Bozkurt İçinde Frankfurt Okulu. Doğu Batı Yayınları.
• Debord, G. (2012). Gösteri Toplumu. Metis Yayınları.
• Derbil, S. (2020). Kamu Hizmeti Nedir?. Aü Yayınları.
• Dijk, V. (1991). Racism And The Press, Routledge. İletişim Yayınları.
• Ebu Zeyd, N. (2001). İlahi Hitabın Tabiatı. Otto Yayınları.
• Eroğlu, A. (2001). Ekümenizm ve Fener Patrikhanesi. Aziz Andaç Yayınları.
• Göle, N. (1991). Modern Mahrem. Metis Yayınları.
• Güler, Ü. (2004). Haber, Hakikat ve İktidar İlişkisi. Kiv Yayınları.
• Kaplan, Y (Der.). (1991). Enformasyon Devrimi Efsanesi. Rey Yayıncılık.
• Kirman, M. A. (2016). Din Sosyolojisi Sözlüğü. Karahan Kitapevi.
• Koç, R.(Ed) (2020). Dijital Aktivizm. Eğitim Yayınevi.
• Köse, H. (2010). Medya ve Tüketim Sosyolojisi. Ayraç Kitapevi.
• Küçük, H. (2015). Ana Hatlarıyla Tasavvuf Tarihine Giriş. Ensar Neşriyat.
• Mutlu, E. (1991). Televizyonu Anlamak. Ayraç Yayınları.
• Mutlu, E. (1999). Televizyon ve Toplum. Trt Kurumu Yayınları.
• Nabi, A. (1999). Enformik Cehalet. Rehber Yayınları.
• Neuman, W. (2014). Toplumsal Araştırma Yöntemleri 1. Yayın Odası. Okumuş, E. (2013). Din ve Siyaset. Palet Yayınları.
• Özel, S. (2015). Yeni Medya Çağında Televizyon. Derin Yayınları.
• Patton, M. (2018). Nitel Araştırma ve Değerlendirme Yöntemleri. Pegem Akademi. Postman, N. (1994). Televizyon: Öldüren Eğlence. Ayrıntı Yayınları.
• Semih, Tuğrul (1975). Türkiye’de Tv ve Radyo Yayınları. Koza Yayınları.
• Serim, Ö. (2007). Türk Televizyon Tarihi. Epsilon Yayıncılık.
• Serim, Ö. (2007). Türk Televizyon Tarihi 1952-2006. Epsilon Yayıncılık.
• Slater, P. (1998). Frankfurt Okulu. Kabalcı Yayınları.
• Sönmez, K. (2008). Mezhepler Tarihine Giriş. Dem Kitapevi.
• Şimşek, İ. (2020). Popstar Vaizler. Motto Yayınları.
• Taş, K. (2011). Sosyal Bilim Paradigmaları Açısından Sosyolojik Metodoloji.
• Turan, A. (1998). Said-İ Nursi ve Nurculuk. Omü İlahiyat Fakültesi Yayınları. Türkiye Diyanet Vakfı. (2005). Tdv İslam Ansiklopedisi. Tdv Yayınları.
• Uluç, Özlem (2013). Yeni Dini Hareketler. Yarın Yayınları.
• Watt, M. (1981). İslam Düşüncesinin Teşekkül Devri. İzmir İlahiyat Vakfı Yayınları. Yaylagül, L. (2013). Kitle İletişim Kuramları. Dipnot Yayınları.
• Yenen, İ. (2015). Gazete Haberlerine Din. Otorite Yayınları.
• Yenen, İ. (2005). Televizyonlarda Yayınlanan Dini Programların İzler Kitlenin Dini Tutum Ve Davranışları Üzerine Etkileri. [Yüksek Lisans Tezi Erciyes Üniversitesi]. Yök Ulusal Tez Merkezi.
• Yıldırım, E. (2019). Hadisler ve Zihindeki Sorular. Ensar Neşriyat. Yıldırım, E. (2020). Kur’an Bize Yeter Söylemi. Dib Yayınları.
• Yıldırım, O. (2019). Diyanetin Gizli Tarikatlar Raporu. Kaynak Yayınları. Yılmaz, K. (2000). Ana Hatlarıyla Tasavvuf ve Tarikat. Ensar Neşriyat.