1739 Sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu Maddelerinin Sosyal, Kültürel Bütünleşme Bağlamında Analizi

Yıl 2023, Cilt: 3 Sayı: 5, 59 - 81, 20.10.2023

Çetin Doğru

Öz

Bu çalışma, “Sosyal, kültürel bütünleşmeyle ilgili doğrudan ya da dolaylı ilgisi olan bir takım anlam ve ifadelerin 1739 Sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu maddelerinde yer verilip verilmediği ve yer verildiyse hangi açılardan yer verildiği” temel problemi üzerine yapılandırılmıştır. Çalışmanın amacı, bütün öğretim programlarına bir referans kabul edilen 1739 Sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu maddelerini sosyal, kültürel bütünleşme bağlamında analiz etmektir. Bu çalışmada, nitel araştırma yöntemlerinden olan doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Nitel araştırma deseni olarak da durum çalışması düşünülmüştür. Araştırmanın veri kaynağı olarak belirlenen 1739 Milli Eğitim Temel Kanunu maddeleri, içerik olarak incelenmiş ve araştırmada belirlenen problemin çözümüne ilişkin verilere ulaşılması yoluna gidilmiştir. Elde edilen veriler, içerik analizi yaklaşımı ile analiz edilerek derinlemesine bir işleme tabi tutulmuş ve tema-kod ilişkisi bağlamında anlamlı çıkarımlar ortaya konmaya çalışılmıştır.
Araştırma sonucunda; toplumsal barış, huzur ve mutluluk, milli birlik ve bütünlük, vatan ve millet sevgisi, sosyal uyum, sosyal düzen, eşitlik, işbölümü, sosyal, kültürel sorunlara duyarlılık, sosyal ve kültürel kalkınma, iyi bir vatandaş, ortak bir yetişme alanı oluşturma, okul, aile işbölümü, sosyal düzeni bozucu siyasi ve ideolojik düşünceleri önleme, milli kültür ve ahlak, yapıcılık, görev ve sorumluluk bilinci, insan hakları, milli ve manevi değerler gibi bir takım birleştirici, bütünleştirici kavram ve anlamların ön planda tutulduğu ve bunlar üzerinden sosyal, kültürel bütünleşme vurgularının yapıldığını söylemek mümkündür. Bunun yanında milli birlik ve bütünlük esas alınarak toplumun bireylerine maddi ve manevi kültürün gerektirdiği bilgi, düşünce ve davranışları kazandırmak ve sosyal ve kültürel kalkınmayı bu temelde sağlamanın esas alınacağının vurgulandığı görülmektedir. Ayrıca ayrıştırıcılıktan ziyade bütünleşmeyi gerektirecek değer ve unsurlara ağırlık verilmesi gerektiği, birlik ve bütünlüğü sağlam olan, ortak bir kültür ve değerle yetişmiş, hoşgörüyü benimsemiş, sosyal iletişimi güçlü, toplumun sorunlarına duyarlı olan, buna göre çözüm yolları geliştiren bireyler yetiştirilmesi gerektiği vurgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Bütünleşme, Kültürel Bütünleşme, Eğitim, Sosyal Uyum, Milli Eğitim Temel Kanunu

Destekleyen Kurum

Bu proje, hiç bir kurum ya da kuruluş tarafından desteklenmemiştir.

Kaynakça

• Adler, Alfred. İnsanı Tanıma Sanatı. Çev. Kamuran Şipal. İstanbul: Say Yayınları, 2018.
• Altıkardeş, İsmet. Din Sosyalleşme ve Hoşgörü. İstanbul: Rağbet Yayınları, 2003.
• Altıkardeş, İsmet. Din ve Sosyal Bütünleşme. İstanbul: Rağbet Yayınları, 2004.
• Arslantürk, Zeki – Amman, Tayfun. Sosyoloji. İstanbul: Çamlıca Yayınları, 2001.
• Arslantürk, Zeki– Arslantürk, E. Hamit. Uygulamalı Sosyal Araştırma. İstanbul: Çamlıca Yayınla-rı, 2010.
• Ayaz, Orhan. Türk Dini Düşüncesinde Modern Siyasi Kavramların Dönüşümü (Özgürlük, Eşitlik, Cumhuriyet, Demokrasi, Millet). İstanbul: Kabalcı Yayınları, 2021.
• Berger, Peter Lee. Dinin Sosyal Gerçekliği. Çev. Ali Coşkun. İstanbul: İnsan Yayınları, 1993.
• Bilgeseven, AmiranKurtkan. Eğitim Sosyolojisi: Kavramlar, Teoriler, :Eğitim Yolu İle Kalkınmanın Esasları. İstanbul: Türk dünyası Araştırmaları Vakfı Yayınları, 1987.
• Bilgiseven, AmiranKurtkan. "Kalkınma ve Kültür İlişkisi". IstanbulJournal of SociologicalStu-dies 0/23 (1991), 1. Bolgün, Cemre. “Sosyal Uyum: Kavramsal Bir Çerçeve”. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 20 (2020), 171-190.
• Büyüköztürk, Şener. Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi, 2013.
• Coşkun, Ali. “Sosyal Bütünleşme/Sosyal Çözülme ve Din”. Din Eğitimi Araştırmaları Dergisi 13 (2004), 111-115.
• Devlet Planlama Teşkilatı. Beş Yıllık Kalkınma Planı Özel İhtisas Komisyonu Raporu: Milli Kültür. Ankara: DPT, 1984.
• Eliot, Thomas Stearns. Kültür Üzerine Düşünceler. Çev. Sevim Kantarcıoğlu. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, 1987.
• Ergül, Fazlı – Kurtulmuş, Mehmet. “Sosyal Sorumluluk Anlayışının Geliştirilmesinde Topluma Hizmet Uygulamaları Dersine İlişkin Öğretim Elemanlarının Görüşleri”. Elektronik Sos-yal Bilimler Dergisi 13/49 (2014), 221-232.
• Erkal, Mustafa. Sosyoloji (Toplumbilim). İstanbul: Der Yayınları, 1997.
• felsefe.gen, “Toplumsal bütünleşme nedir-öğeleri”, erişim: 29 Nisan 2023, https://www.felsefe.gen.tr/toplumsal-butunlesme-nedir-ogeleri.
• felsefe.gen, “Toplumsal-bütünleşme-nedir-öğeleri-nelerdir”, erişim:6 Nisan 2021, https://www.felsefe.gen.tr Fıchter, Joseph. Sosyoloji Nedir?.Çev. Nilgün Çelebi. Ankara: Atilla Yayınları, 2001.
• Güngör, Özcan. “Kur’an’da Sosyal Bütünleşme”. Diyanet İlmi Dergi 43/ 2 (2007), 173-190.
• Güven, Sami. Toplumbilim. Bursa: Ezgi Yayınları, 1999.
• https://sgdd.org.tr/calisma-alanlarimiz/sosyal-uyum/ Erişim Tarihi: 22.03. 2023
• Karaca, Mehmet. “Farklılaşma, Bütünleşme ve Birlikte Yaşama Üzerine”. Diyarbakır, Dicle Üni-versitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi 18 (2012), 226-238.
• Karadenizsiad, sosyal kalkınma, erişim: 29 nisan 2023, http://karadenizsiad.org.tr/Kurumsal/sosyalkalkinma/6.html#:~:text=%C3%9Clkenin%20ekonomik%2C%20toplumsal%2C%20siyasal%20yap%C4%B1lar%C4%B1n%C4%B1n,Sosyal%20Kalk%C4%B1nma%20Nedir%3F.
• Karslı, Bahset. Din ve Sosyal Bütünleşme: Farklılık ve Birlikte Yaşama (Göksün Örneği) Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2012.
• Kasapoğlu, Abdurrahman. “ Kur’an’a Göre Dinin Toplumsal Bütünleşmedeki Rolü”. Hikmet Yurdu Düşünce -Yorum Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi 9/17 (2016), 21-116.
• Kongar, Emre. Kültür Üzerine. İstanbul: Remzi Yayınları, 2017.
• MEB. Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi Öğretim Programı (İlkokul 4 ve Ortaokul 5, 6, 7 ve 8. Sınıf-lar). Ankara: Devlet Kitapları, 2018.
• MEB. Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi Öğretim Programı (Ortaöğretim 9, 10, 11 ve 12. Sınıflar. An-kara: Devlet Kitapları, 2018.
• MEB. Halkla İlişkiler ve Organizasyon Hizmetleri/Sosyal Hayatta İletişim. Ankara: MEB Yayınları, 2014.
• MEB. Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 4, 5, 6 ve 7. Sınıflar). Ankara: Dev-let Kitapları, 2018.
• MEB. Türkçe Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). Ankara: Devlet Kitapları, 2019.
• Milli Eğitim Temel Kanunu (METK), Resmî Gazete 14574 (24 Haziran 1973), Kanun No. 1739.
• Öcal, Mustafa. Osmanlı’dan Günümüze Türkiye’de Din Eğitimi. İstanbul: Dergah Yayınları, 2017.
• Ritzer, George. SociologicalTheory. New York: McGraw-Hill, 2011.
• Schnapper, Dominique. Sosyoloji Düşüncesinin Özünde Öteki İle İlişki. Çev. Ayşegül Sönmezay. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2005.
• Şahin, Kenan. Bütünleşme, Milliyetçilik ve Avrupa’da Ulus-üstü Yapılanma. Kırıkkale: Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2013.
• Taylor, Edward Burnett. PrımıtıveCulture. London: 1871.
• Tezcan, Mahmut. Eğitim Sosyolojisi. Ankara: Anı Yayıncılık, 2017.
• tr.wikipedia, “İnsan Hakları”, erişim: 29 Nisan 2023, https://tr.wikipedia.org/wiki/%C4%B0nsan_haklar%C4%B1.
• Turhan, Mümtaz. Kültür Değişmeleri. İstanbul: İFAV Yayınları, 1994.
• Türkkahraman, Mimar-Tutar, Hüseyin. “Sosyal Değişme, Bütünleşme Ve Çözülme Bağlamında Toplumda Farklı Kültür Ve Anlayışların Yeri Ve Önemi”. Uluslararası Alanya İşletme Fa-kültesi Dergisi 1/1 (2009), 1-16.
• Uygur, Mermi. Kültür Kuramı. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2018.
• Wallace, Ruth A. - Wolf, Alison. Çağdaş Sosyoloji Kuramları Klasik Geleneğin Genişletilmesi. Çev. M. Rami ayas, Leyla Elburuz. Ankara: Doğubatı Yayınları, 2012.
• Yıldırım, Ali– Şimşek, Hasan. Sosyal Bilimlerde Nitel araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayı-nevi, 2016.