Öz
With few notable exceptions, most historians of the Constitutional
era in Iran and Turkey have placed great emphasis
on the impact of western thought, particularly the Enlightenment
and the ideals of the French revolution on the Iranian
and Ottoman constitutional movements. Alternatively,
others have emphasized the impact of modernist Islamic
and Shi’i thought, particularly in Iran (Afghani and Abduh).
Few scholars have shed much light on the debates on
an alternative modernity, the mutual influences of western
and eastern/Islamic thoughts and the reception of these
ideas among a growing intellectual community in Istanbul,
Tabriz, Cairo, etc. This article will focus on the formative years
and the intellectual evolution of some key Ottoman and
Iranian intellectual figures like Namik Kemal, Taqizade and
Mirza Yusuf Mostashar al-Dawlah Tabrizi (1822-1895) based
on their writings, memoirs, and newspapers printed in
Istanbul and Iran.
Öz
Dikkate değer birkaç istisna dışında, İran ve Türkiye’nin meşrutiyet dönemleri üzerine çalışan tarihçilerin çoğu, Batı düşüncesinin, özellikle de Aydınlanma ve Fransız İhtilali ideallerinin İran ve Osmanlıdaki meşrutiyet hareketlerine olan etkisine büyük vurgu yaparlar. Diğer yandan, modernist İslamcı ve Şiî düşüncenin özellikle İran’da (Afgani ve Abduh) etkili olduğunu söyleyenler de vardır. Alternatif bir modernleşmeye, yani batı ve doğu/İslamcı düşüncelerinin karşılıklı etkisine ve İstanbul, Tebriz, Kahire vb. merkezlerde gittikçe gelişen aydın grupları tarafından bu düşüncelerin algılanı- şına dair tartışmalara işaret edenler ise oldukça azdır. Bu makalede, Namık Kemal, Takizade, Mirza Yusuf Müsteşâru’d-devle (1822-1895) gibi merkezi önem taşı- yan Osmanlı ve İran aydınlarının zihni teşekkül ve dönüşüm süreçlerine işaret edilecektir. Bunun için kaynak olarak kendi yazıları, hatıratları ve İstanbul ve İran’da basılan gazeteler esas alınacaktır.
Anahtar Kelimeler
İran Meşrutiyeti Osmanlı Meşrutiyeti Namık Kemal Takizade Mirza Yusuf Müsteşâru’d-Devle
Ayrıntılar
| Diğer ID | JA35VJ63KM |
|---|---|
| Bölüm | Makale |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Haziran 2008 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2008 Sayı: 24 |