Arapların 1908 Meşrutiyet Tecrübesi

Yıl 2008, Sayı: 24, 31 - 45, 01.06.2008

Hasan Kayalı

Öz

Yalnızca Türkiye değil bütün Ortadoğu için büyük önem taşıyan 1908 Jön Türk Devriminin algılanışı ve ilmi çalışmalarda ele alınışı, Osmanlı coğrafyasında son yüzyılda oluşan ve yerleşen milliyetçi anlayışların izini taşımaktadır. Bu yazıda, Arapların ve Arap vilayetlerinin 1908’deki ve inkılabın başlattığı anayasal süreç sırasındaki tecrübeleri ele alınmaktadır. Bu konu, yakın geçmişin tarihinin milliyetçi merceklerden bakılarak yazılması sebebiyle ya çarpıtılmış ve örtbas edilmiş ya da görmezden gelinmiştir. Yazıda, Arapların İkinci Meşrutiyet tecrübesinin bölgeden bölgeye ve çeşitli sosyal guruplar arasında değişkenlik göstermiş ve Arap vilayetlerinin hatta Osmanlı Devleti’nin dışından kaynaklanan etmenler tarafından da şekillenmiş olduğu ifade edilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Arap milliyetçiliği, Arap tarih yazımı, Türkleştirme, Arap İsyanı, Birinci Dünya Savaşı

The Arab Experience of the Second Constitutional Era

Öz

Perceptions and scholarly examinations of the 1908 Young
Turk Revolution, a pivotal event not only for Turkey
but for the entire Middle East, carry the mark of nationalisms
that have emerged and become entrenched
in former Ottoman lands during the last century. This
article addresses how the Arabs and the Arab lands of
the Ottoman Empire experienced 1908 and the constitutional
era that it introduced, a subject that under the
weight of nationalist-minded reconstructions of the
past tends to get obscured or distorted, if not altogether
neglected. It argues that the Arab experience of the Second
Constitutional era varied from one region to another
as well as among various social groups, and that it
was inflected by contingencies external to the Ottoman
Arab provinces and also to the Empire.

Anahtar Kelimeler

Arab nationalism, Arabic historiography, Turkification, The Arab Revolt, World War I