Kur’an’ı Modern Bilimlerin Işığında Okumak: Tantâvî Cevherî Örneği

Yıl 2011, Sayı: 30, 91 - 113, 01.06.2011

M. Suat Mertoğlu

Öz

Kur’ân’ın cârî bilimsel bilgiler, özellikle de tabiat bilimlerinin verileri ışığında yorumlanması anlamında “bilimsel tefsir”, kökleri Abbâsîler dönemindeki tercüme hareketlerine götürülen eski bir temayüldür. Bu çalışmada, bilimsel tefsir akımının tarihî gelişimine işaret edildikten sonra onun en önemli temsilcilerinden biri, hatta modern dönemdeki kurucusu olarak kabul edilen Mısırlı düşünür Tantâvî Cevherî’nin (ö. 1940) yaklaşımı üzerinde durulacaktır. Başta el-Cevâhir olmak üzere birçok eserinde Kur’ân ayetlerini modern bilimler ışığında ele alan Cevherî’nin yaklaşımı, din-bilim çatışması tezlerini çürütmek ve Müslümanların dikkatini modern bilimlere çekmek türünden gayelere matuftur

Anahtar Kelimeler

Tantâvî Cevherî, Bilimsel Tefsir, Akıl, Tefekkür, Din-Bilim Çatışması

Reading the Qur’an in Light of the Modern Science: The Case of Tantawi Jawhari

Öz

The category of “scientific commentary,” which is defined
as the interpretation of the Qur’an in light of the existing
scientific concepts and knowledge, particularly of natural
sciences, is an old tradition whose roots go back to the Abbasid
period. This article will first present an overview of the
historical development of the scientific commentary of the
Qur’an, and then examine the perspective of the Egyptian
intellectual Tantawi Jawhari (d. 1940), who is considered to
be the founder and one of the most important representatives
of this approach to the Qur’an in the modern period.
Interpreting the Qur’an in light of modern scientific developments
in his al-Jawahir and other works, Jawhari’s project
aims to disprove the idea of a conflict between Islam and
science on the one hand, and to draw Muslims’ attention to
modern sciences, on the other.

Anahtar Kelimeler

Tantawi Jawhari, Scientific Commentary, Reason/Intellect, Religion and Science