Irak Erbil Türkmen Ağzında G> C Ünsüz Değişmesi

Yıl 2012, Sayı: 4 - Sayı: 4, 47 - 51, 13.07.2016

Mehmet Hazar

Öz

Erbil Irak Cumhuriyetinin kuzeyinde bir milyondan fazla nüfusa sahip tarihi bir Türkmen şehridir. Dört tanrılı anlamına gelen Asurilerin kullandığı Erbaillo adından gelmiştir. Günümüzde Erbil nüfusunun yaklaşık yüzde otuzu Türkmendir. Erbildeki Türkmenlerin belirleyici ağız özelliklerinden biri G> C ünsüz değişmesidir. Bu makalede g> c, k> ç gibi ünsüz değişmeleri örnek kelimelerle işlenecektir. k> ç ünsüz değişmesi önce oluşmuştur. g> ç değişmesi kelime içinde görülmemektedir. ğ> c ünsüz değişmesi ise kelime içinde görülmektedir. Bu kelimelerde başka ses olayları da görülmektedir. Irak-Erbil Türkmen ağzı, Türkiye Türkçesinin kardeş bir ağzıdır.

Anahtar Kelimeler

Ağız, Erbil, Türkmen, G> C ünsüz değişmesi

Iraq Erbil Turkmen Dialect G> C Consonant Change

Öz

Erbil is a city of in Northern Iraq. There are more than one million inhabitants. Erbil is old Turkmen city. Erbil name comes from Erbaillo (Assyrian:four Gods). Today 30% of the population is Turkmen. One of the defining features of the dialect G> C change from consonants. In this article, g> c, k>ç internal vowel changes, such as the sample will be processed the words. k> ç before vowel change has occurred. g> ç change is not seen in the word. ğ> c change of consonants in the word seen. These words are also different sound events. Iraq-Erbil Turkmen mouth, a dialect of Turkey Turkish brothers.

Anahtar Kelimeler

Dialect, Erbil, Turkmen, G> C change of consonants

Kaynakça

•  BAŞDAŞ Cahit, “Anadolu ve Kosova Türk Ağızlarında g>c, k>ç Değişmeleri”, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı-Belleten 1999/I-II, TDK yay., Ankara 2009, s. 1-8.
•  CAFEROĞLU Ahmet, Doğu İllerimiz Ağızlarından Toplamalar, TDK yay. Ankara 1995, 296 s.
•  __________, Kuzeydoğu İllerimiz Ağızlarından Toplamalar, TDK yay. Ankara 1994, 381 s.
•  GEMALMAZ Efrasiyap, Erzurum İli Ağızları (İnceleme-Metinler-Sözlük ve Dizinler), I. Cilt, TDK yay. Ankara 1995, 410 s.
•  GÜLSEVİN Gürer, “Rumeli Türkçesi Çerçevesinde Türk ve Balkan Dillerinin Etkileşimi”, Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 4/8 Fall 2009, pp. 48-64.
•  GÜNAY Turgut, Rize İli Ağızları (İnceleme-Metinler-Sözlük), TDK yay. Ankara 2003, 340 s.
•  HAFIZ Nimetullah, “Kosova Türk Ağızlarında k >ç ve g > c Ünsüz Değişmeleri”, Beşinci Milletlerarası Türkoloji Kongresi, 23-28 Eylül 1985 İstanbul, Tebliğler I. Türk Dili, Cilt 1, s.127-129.
•  KARAHA, Leyla, Anadolu Ağızlarının Sınıflandırılması, TDK yay. Ankara 1996, 204+28 s.
•  PAMUKÇU Ekrem, “Kerkük Tarihi”, Hacı Bektaş Velî Dergisi Sayı: 19, Ankara 2001, s. 181-190.
•  TANSU Muzaffer, Durgun Genel Ses Bilgisi ve Türkçe, Ankara 1963, 95 s.
•  VOLKAN Coşkun, Türkçenin Ses Bilgisi, (2. baskı), IQ Yay., İstanbul 2010, 285 s.