Erzincan Ağzında Görülen “-(y)AğIn” Eki Hakkında

Yıl 2012, Sayı: 4 - Sayı: 4, 79 - 87, 13.07.2016

Mehmet Cihat Üstün

Öz

Türk yazı dilinin tarihî gelişimi incelendiğinde, yazının ilk kullanımından günümüze kadar istek kipinin çekiminde belirli standartlarla birlikte birtakım farklı şekillere de rastlandığı müşahede edilmiştir. Türk dilinin farklı nedenlerden ötürü bazı lehçe ve şivelere ayrılması, böylelikle değişik yazı dillerinin oluşması, bu durumu daha da belirgin hale getirmiştir. Bu çalışmada, dilin zenginliğinin bir göstergesi olan diyalektler içerisinde kökeni Türkiye Türkçesine dayanan ve Anadolu Türkçesi içerisinde Doğu Grubu Ağızları bünyesinde mümtaz bir yere sahip olan Erzincan ağzında görülen “-(y)AğIn” istek ekinin fonetik olarak oluşumu ve cümle kurgusu içerisinde, bağlam niteliği dikkate alınmak kaydıyla kullanımı ele alınıp incelenmiş, diğer Anadolu ağızlarında da görülen “-A” istek kip ekine getirilen sonradan şahıs eki özelliği kazanmış “-k” ekinden sonra dahil olan /+n/ kuvvetlendirme ekiyle “geleğin, istiyeğin, alağın, vurağın vs. sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Diyalekt ve Erzincan Ağzı, İstek Kipi, “-(y)AğIn” Eki

On "-(y)AğIn " Affix Seen In Erzincan Local Dialect

Öz

When the historical development process of Turkish Literary Language is analysed , it has been observed that there are specific standards and a certain number of types of subjunctive mood inflection dating back the first use of script until today. This has become more apparent thanks to certain dialects and accents of Turkish language and formation of different literary languages correspondingly. In this study , phonetically formation of the subjunctive mood and context characteristics of -“(y)AğIn”- which is seen in Erzincan dialect having a privileged place in East Group Dialects that belongs to Anatolian Turkish Language based on Turkey Turkish Language- has been analysed in terms of dialect which refers to richness of the language and, respectively “–k” affix which has later gained person affix, “ /+n/” enriching affix, added to” –A” subjunctive mood -also seen in other Anatolian dialects- has lexicalised “geleğin, istiyeğin, alağın,vurağın etc.” word structures.

Anahtar Kelimeler

Dialect and Erzincan Local Dialect, Subjunctive Mood, “-(y)AğIn” affix