Amaç: Afazi, nörojenik kaynaklı edinilmiş bir dil bozukluğu olup değerlendirme ve rehabilitasyonunda multidisipliner bir ekip çalışması gerektirir. Afazinin varlığını ve türünü belirlemek amaçlı yapılacak değerlendirmelerin yanı sıra rehabilitasyonuna ilişkin olarak da temel bir mesleki sorumluluğu olan Dil ve Konuşma Terapistleri bu ekibin önemli bir parçasıdır. Bu araştırmanın amacı, afazinin dilbilimsel özellikleri ile ilgili olarak ülkemizde yapılan lisansüstü tez çalışmalarının farklı değişkenler açısından incelenmesidir. Buna ek olarak, dil ve konuşma terapistlerinin afazinin dilimizdeki dilbilimsel görünümlerine ilişkin lisansüstü düzeyde teorik katkısının diğer meslek alanlarıyla karşılaştırmalı olarak betimlenmesidir. Yöntem: Bu araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi tekniği kullanılmıştır. Araştırma için veri toplama sürecinde Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nin (YÖKTEZ) resmî web sitesinin tez veri tabanı temel alınarak “afazi” ve/veya “edinilmiş dil bozukluğu” anahtar sözcükleri ile arama yapılmıştır. Bulgular: Yapılan tarama sonucunda 1973-2021 yılları arasında yapılmış toplam 94 lisansüstü teze ulaşılmıştır. Bu tezlerden çalışmanın dahil edilme kriterlerine uyan 21 tez çalışmaya dahil edilmiştir. Sonuç: Türkiye’de lisansüstü tez çalışmalarında afazinin dilbilimsel özelliklerine ilişkin yapılan çalışmaların sayısı son yıllarda giderek artış göstermekle birlikte halen sınırlı sayıda olup tüm anabilim dalları açısından genel olarak değerlendirildiğinde, anlama (alıcı dil) düzeyinde sırasıyla pragmatik ve fonolojik, üretim (ifade edici dil) düzeyinde ise sırasıyla pragmatik ve morfolojik alanların en az çalışılan dilbilimsel alanlar olduğu göze çarpmıştır. Bu incelemenin, afazide dilin uygun şekilde değerlendirilebilmesi ve dil rehabilitasyonu için uygun hedeflerin belirlenebilmesi için dilimize özgü afazide görülen dilbilimsel özelliklere ilişkin çalışmalardaki durumu ortaya koyduğundan ve bu konuda gelecekte yapılacak çalışmalara ışık tutması açısından alan yazına katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
afazi dilbilim dil ve konuşma terapisi edinilmiş dil bozukluğu
Purpose: Aphasia is a neurogenic acquired language disorder that requires a multidisciplinary team approach in its evaluation and rehabilitation. Speech and language therapists (SLTs), who have a fundamental professional responsibility for rehabilitation as well as evaluation to determine the presence and type of aphasia, are a crucial part of this team. The aim of this research was to investigate the graduate theses on the linguistic features of the aphasia in terms of different variables such as the year of publication, the university/department where the thesis was prepared along with the type of aphasia and the linguistic components examined. In addition, another aim of this study was to describe the theoretical contribution of SLTs to the linguistic aspects of aphasia in Turkish by comparing it with other fields of profession. Method: In this study, the document analysis technique, one of the qualitative research methods, was used. In the data collection process for the research, a search was made with the keywords “aphasia” and “acquired language disorder” in the thesis database of the official website of the Council of Higher Education Thesis Center (COHE Thesis Center). Results: As a result of the search, a total of 94 graduate theses completed between 1973-2021 were accessed. Among these theses, 21 theses that met the study’s inclusion criteria were included in this study. Respectively, (a) the distribution of theses done by SLT and by other departments depending on universities, institutes, and departments, (b) the distribution of theses done at different graduate levels by years, (c) the distribution of linguistic components of graduate theses according to language areas (receptive/expressive language), (d) the distribution of linguistic components examined in graduate theses on aphasia in SLT and other departments, (e) the distribution of aphasia type in participants recruited in the thesis study, (f) the distribution of theses that focused on aphasia assessment and/or aphasia therapy, and (g) the distribution of traditional and non-traditional (brain stimulation, brain imaging) evaluation and therapy methods used in the thesis was examined. Conclusion: Although the number of studies on the linguistic features of aphasia in graduate theses in Turkey has increased gradually in recent years, it still appears to be limited. It has been noted that so far pragmatic and phonologic components in receptive language and pragmatic and morphologic components in expressive language are the least studied aspects by all departments It is supposed that this investigation will contribute to the literature by evaluating the language in aphasia and determining the appropriate targets for language rehabilitation. Additionally, it reveals a current overview of the previous theses on the linguistic features of aphasia specific to Turkish which is an agglutinative language.
aphasia linguistics speech and language pathology acquired language disorder
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Konular | Sağlık Kurumları Yönetimi |
Bölüm | Derleme |
Yazarlar | |
Erken Görünüm Tarihi | 31 Ağustos 2022 |
Yayımlanma Tarihi | 31 Ağustos 2022 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 Cilt: 5 Sayı: 2 |
DKYAD Creative Commons Alıntı-GayriTicari-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.