Postmodern Sansür: Haberin Çerçevelenmesi ve 2019 İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı Seçim Sonuçlarına Gazetelerin Yaklaşımı

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 2, 22 - 39, 30.11.2019

Cihan Oğuz

https://doi.org/10.33464/dorduncukuvvet.623416

Öz

İstanbul’da 31
Mart 2019 tarihinde yapılan, ancak Yüksek Seçim Kurulu (YSK) tarafından iptal
edilerek 23 Haziran 2019 tarihinde yenilenen Büyükşehir Belediye Başkanlığı
seçimi medya açısından da ilginç bir tablo ortaya çıkarmıştır. Yaklaşık 3 ay
süren gergin süreç sonunda CHP adayı Ekrem İmamoğlu 806 bin 415 oy farkla
seçimi yeniden kazanarak başkan seçilmiştir. Ancak bu süreçte iktidar yanlısı
gazeteler ile muhalif basın arasında tam anlamıyla bir “manşetler savaşı”
yaşanmıştır. Bu durum doğal kabul edilmekle birlikte, özellikle seçim sonrası kimi
gazetelerde atılan manşetlerde ve haber değerlendirme şeklinde rastlanan
“postmodern sansür”, medya etiği açısından kimi soru işaretleri oluşturmuştur: Haberin
flaşı ve değeri gizlenmiş, sıradan manşetler atılarak olayın önemi perdelenmek
istenmiştir. Üstelik bu, algı yönetimi veya manipülasyona hiç de gerek
duyulmayacak netlikteki bir toplumsal olayda gerçekleşmiştir. Bu çalışmada,
Türk Basını’nın “amiral gemisi” olarak nitelendirilen Hürriyet Gazetesi’nin,
Ekrem İmamoğlu’nun seçilmesi ve mazbatasını alması haberlerini nasıl yansıttığı,
Robert Mathew Entman’ın  “Çerçeveleme”
kuramı bağlamında irdelenmiştir. Gazetede yayımlanan ve “örnek olay” olarak
seçilen iki haber, Van Dijk’in eleştirel söylem analizi kapsamında çözümlemeye
tabi tutularak, Hürriyet Gazetesi’nin bakış tarzı ve tutumu ele alınmıştır.   

Anahtar Kelimeler

Seçim, Çerçeveleme Kuramı

Kaynakça

• ARSAN, E. (2008). Medya Gözcüsü. İstanbul: Evrensel Basım Yayın.BİRİCİK, B. (2019). “Gazeteler Neden Okunmuyor?”, https://www.medyaloji.net/makale/gazeteler-neden-okunmuyor_6775.html, Erişim Tarihi: 09.09.2019. BULUNMAZ, B. (2011). “Holdingleşme Ekseninde Türk Medyasında Tekelleşme Sorunu.” ÖNeri Dergisi, 9 (36): 237-246. BÜYÜKBAYKAL, C. ve YANMIYAN, S. (2018). Gündelik Hayat Kavramı ve Medya İlişkisi. Medya ve İletişime Diyalektik Bakış (87). İstanbul: Eğitim Yayınevi. ÇETİNKAYA, A. (2019). Gazetecilik Pratiğinin Dönüşümü: Haber Üretiminde Çoklu Yetenek. Dijital Çağda Habercilik – Kuram ve Uygulamada Yeni Yönelimler (143). İstanbul: DER Yayınları. ENTMAN, R. M. (1993). “Framing: Toward Clarification Of A Fractured Paradigm”, Journal Of Communication, 43, pp. 51-58.KAZAN, H. (2019). Dijital Medyada Etik: Terör Haberleri Üzerine Bir İnceleme. İletişim Etiği – Kavramlar, Olgular ve Tartışmalar (135). İstanbul: Literatürk Academia. MUHABİR - Habercinin Temel Kitabı (2018). Ankara: Anadolu Ajansı Yayınları. NORRIS, P., Kern, M. & JUST, M. (2003) “Framing Terrorism”, Framing Terrorism (Eds.) P.Norris, M.Kent ve M.Just, Routledge, s. 1-17.ÖZARSLAN, H. ve GÜRAN, M. S. (2015). “İletişim Araştırmalarında Çerçeveleme Paradigması: Son Döneme Ait Bir İnceleme”, Selçuk İletişim, Cilt: 8, Sayı: 4, s. 32-48. SARAÇ, D. Ç. (2018). “Domuz Gribi Haberlerinde Çerçeveleme: Hürriyet Gazetesi Örneği”, Global Media Journal TR Edition, Bahar/Spring, 8 (16), s. 161-185.TOKGÖZ, O. (2015). İletişim Kuramlarına Anlam Vermek Başlangıcından Günümüze Anglo-Amerikan İletişim Kuramı. Ankara: İmge Yayınları.TOKGÖZ, O. (2017). Temel Gazetecilik. 12. Baskı. Ankara: İmge Kitabevi.UZUN, R. (2016). İletişim Etiği. Ankara: Dipnot Yayınları.https://www.gazeteduvar.com.tr/gundem/2018/03/21/dogan-medya-demirorene-satildi/, Erişim Tarihi: 09.09.2019. https://www.gercekgundem.com/medya/12188/hurriyetin-yeni-genel-yayin-yonetmeni-belli-oldu, Erişim Tarihi: 10.09.2019.https://tr.euronews.com/2019/04/01/istanbul-da-secim-gecesi-neler-oldu-saat-saat-gelismeler-ve-yasananlar, Erişim Tarihi: 10.09.2019.https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-47956420, Erişim Tarihi: 11.09.2019. http://www.hurriyet.com.tr/gundem/istanbul-secimi-iptal-edildi-ysk-karari-4e-karsi-7-oyla-aldi-41205741, Erişim Tarihi: 11.09.2019. https://www.sozcu.com.tr/2019/gundem/son-dakika-ekrem-imamoglundan-yskya-tepki-4698568/, Erişim Tarihi: 11.09.2019. https://www.ntv.com.tr/turkiye/chpden-karar-boykot-yok-secime-katilacagiz,66viL9tUik6flx_JdcKtUQ, Erişim Tarihi: 11.09.2019.https://www.ntv.com.tr/23-haziran-secimleri/istanbul-secim-sonuclari-belli-oldu-kazanan-ekrem-imamoglu-23-haziran-2019-sec,McXp-NjNFkCfY374xtASVA, Erişim Tarihi: 12.09.2019. https://www.gazeteduvar.com.tr/politika/2019/06/23/yildirim-imamoglunu-tebrik-ediyorum/, Erişim Tarihi: 12.09.2019.http://www.hurriyet.com.tr/gundem/ekrem-imamoglu-gorevi-devraldi-41257310, Erişim Tarihi: 13.09.2019