Dijital Okuryazarlık Araştırmalarında Yaşlılığın Yeri: Türkçe ve Yabancı Alanyazın Üzerine Karşılaştırmalı Bir İnceleme

Yıl 2025, Sayı: 26, 51 - 86, 23.05.2025

Çağatay Karaöz , Nilnur Tandaçgüneş

https://doi.org/10.26650/4boyut.2025.1649074

Öz

Toplumsal yaşamın her alanını kuşatan dijital platformlar, özellikle küresel dünyanın karşılaştığı en büyük sorun4 lardan biri olan COVID419 pandemisinin ardından, gündelik yaşamın vazgeçilmez bir parçası haline gelmiştir. Bu dönüşümün hızı, pek çok toplumsal sorunsalı da anlama gerekliliğini ortaya çıkarmıştır. Toplumun bütün demografik gruplarını ilgilendiren beslenme, sağlık, finans gibi alanlardaki deneyimlerin de dijital platformlarla bütünleşmesi bireylerin kaçınılmaz olarak söz konusu platformlarda varlık göstermesini gerekli kılmıştır. Bu bağlamda, dijital okuryazarlık, birey olarak bu ortamlarda farkındalık içerisinde yer almanın tek çözümü olarak görünmektedir. Dijital okuryazarlık söz konusu olduğunda kamu siyasalarından, akademik ortamlara dek geniş bir alanda, çocuk ve gençler öncelik haline gelmiş; yaşlı bireyler ise ikincil planda kalmıştır. Oysaki yaşlılık dönemindeki bireyler açısından dijital ortamlar en az çocuk ve gençler kadar önem arz etmektedir. Dahası dijital okuryazar olmak günümüzde temel insan haklarından biri haline gelmiş durumdadır. Bu çerçevede, çalışmamızda 201942024 yılları arasında dijital okuryazarlık hakkında yapılan türkçe ve yabancı akademik çalışmalar “sistematik alanyazın taraması” yöntemiyle çözümlenmiştir. Çalışma ile dijital okuryazarlık alanında gerek türkçe gerekse de yabancı alanyazınında öğrenci ve öğretmenlere yönelik araştırmaların ağırlıklı olduğu, yaşlılık söz konusu olduğunda ise türkçe alanyazının yabancı alanyazınının gerisinde kaldığı görülmüştür. Dolayısıyla, dijital okuryazarlık ve yaşlılık ilişkisini ortaya koyacak çok daha fazla sayıda araştırma yapılması gerektiği, özellikle türkçe alanyazınında yapılacak olan araştırmaların, yaşlı bireylerin dijital okuryazarlık düzeylerini yükseltmeye yönelik olması gerektiğine yönelik dikkat çeken bulgular ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler

Karşılaştırmalı Çözümleme , Okuryazarlık , Dijital Okuryazarlık , Yaşlılık , Sistematik Alanyazın Taraması

The Place of Ageing in Digital Literacy Research: A Comparative Review of Turkish and Foreign Literature

Öz

Digital mediated platforms that encompass every aspect of social life have become an indispensable part of everyday life, especially after the COVID419 pandemic. The speed of this transformation has also revealed the need to understand many social problems. The integration of life in areas such as nutrition, health and finance, which concern all demographic groups of the society, into digital platforms has inevitably led to the necessity for individuals to be present in these channels. Digital literacy, provides solutions to take part in these environments with awareness as an individual. With regard to digital literacy, children and young people have been prioritised in various fields from public policies to academic environments, while older individuals have remained in the secondary plan. However, digital environments are at least as important for older individuals as for children and young people. In this context, in our study, Turkish and foreign academic studies on digital literacy between 2019 and 2024 were analysed using the “systematic literature review” method. The study revealed that in both Turkish and foreign literature in the field of digital literacy, research on students and teachers is predominant, while Turkish literature lags behind foreign literature regarding ageing. In this context, it was found that more research should be conducted to reveal the relationship between digital literacy and ageing, and that the researches to be conducted especially in the turkish literature should be aimed at increasing the digital literacy levels of elderly individuals.

Anahtar Kelimeler

Comparative Analysis , Literacy , Digital Literacy , Elder People , Systematic Literature Review

Kaynakça

• Açıkgöz, M. N., & Kılınç, E. (2023). Türkiye’de Dijital Okuryazarlık Üzerine Yapılmış Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi. Yönetim Bilişim Sistemleri İşletmelerde Dijital, 185. google scholar
• Aesaert, K., & Van Braak, J. (2015). Gender and socioeconomic related differences in performance based ICT competences. Computers & Education, 84, 8-25. google scholar
• Akbar, M., & Wijaya, G. (2024). Digital literacy of rural areas in Indonesia: Challenges and opportunities. In Proceedings of the 4th International Conference on Rural Socio-Economic Transformation, RUSET 2023, 1 November 2023, Bogor, Indonesia. google scholar
• Altıok, S., Yükseltürk, E., & Üçgül, M. (2017). Web 2.0 eğitimine yönelik gerçekleştirilen bilimsel bir etkinliğin değerlendirilmesi: Katılımcı görüşleri. Journal of Instructional Technologies & Teacher Education, 6(1), 1-8. google scholar
• Aşıcı, M. (2009). Kişisel ve sosyal bir değer olarak okuryazarlık. Değerler Eğitimi Dergisi, 17(7), 9-26. google scholar
• Bahri, A., Jamaluddin, A. B., & Saparuddin, S. (2022). Students’ and Teachers’ Digital Literacy Skill: A Comparative Study between Schools, google scholar
• Classes, and Genders in Urban and Rural Areas. International Journal of Science of Research, 11(2). google scholar
• Bawden, D. (2001). Information and digital literacies: a review of concepts. Journal of documentation, 57(2), 218-259. google scholar
• Becerikli, S. (2013). Kuşaklararası İletişim Farklılığı: Bilim Teknoloji ve Yenilik Haberleri Üzerinden Bir Odak Grup Çalışması. Selçuk Üniversitesi iletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 8(l), 5-18. google scholar
• Becerikli, S. Y. (2013). Kuşaklararası İletişim Açısından Yeni İletişim Teknolojilerinin Kullanımı: İleri Yaş Grubu Üzerine Bir Değerlendirme. google scholar
• İstanbul Üniversitesi iletişim Fakültesi Dergisil İstanbul University Faculty Of Communication Journal, (44), 19-31. google scholar
• Bozkurt, V. (2014). Endüstriyel ve Post- Endüstriyel Dönüşüm, (3.b.). Ekin Basım Yayın Dağıtım, Bursa. google scholar
• Covello, S. (2010). A Review of Digital Literacy Assessment Instruments. Cambridge: Academic Press. google scholar
• Datareportal (2025). Global digital overview2025. Erişim tarihi: 17.04.2025, https://datareportal.com/global-digital-overview google scholar
• Datareportal (2025). Global digital overview. Erişim tarihi: 01.04.2025, https://datareportal.com/ google scholar
• De Beauvoir, S. (1972). Old age. London: A. Deutsch and Weidenfeld and Nicolson. google scholar
• Dell’Osso, L., Nardi, B., Massoni, L., Battaglini, S., De Felice, C., Bonelli, C., & Carpita, B. (2024). Video Gaming in Older People: What Are the ImpLications for Cognitive Functions?. Brain Sciences, 14(7), 1-21. google scholar
• Dericioğulları Ergun, A., & Ergun, C. (2023). Günümüz Kentlerinde Yaşlılık ve Sosyal Dışlanma. Toplum Ve Kültür Araştırmaları Dergisi(11), 63-80. google scholar
• Drucker, P (1993). Kapitalist Ötesi Toplum. (B. Çorakçı, Çev.) İstanbul: İnkılap Kitabevi. google scholar
• European Commission (2024). Young people - Digital worlD: A Digital age gap. Erişim tarihi: 16.04.2025, https://ec.europa.eu/eurostat/ statistics-explained/index.php?title=Young people - digital world#A digital age gap google scholar
• European Union (2023). Digital literacy in the EU - An overview. Erişim tarihi: 16.04.2025, https://data.europa.eu/en/publications/ datastories/digital-Literacy-eu-overview google scholar
• FLauzino, K. D. L., PimenteL, M. D. G. C., Batistoni, S. S. T., Zaine, I., Vieira, L. O. B., Rodrigues, K. R. D. H., & Cachioni, M. (2020). DigitaL Literacy for OLder AduLts: perceptions about teaching-Learning. EDucaçâo & RealiDaDe, 1-17. google scholar
• Freire, P (1991). Ezilenlerin Pedagojisi, (D. Hattatoğlu, Çev.), İstanbul: Ayrıntı Yayınevi. google scholar
• GinscheL, F., & SchLüter, K. (2020). Education on oLd age and ageing in schooL: an anaLysis of students’ conceptions of oLd age and ageing and implications for teaching. EDucation Sciences, 10(11), 1-16. google scholar
• Gökbulut, B. (2021). ÖğretmenLerin dijital okuryazarlık düzeyleri iLe hayat boyu öğrenme eğilimLerinin incelenmesi. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 11(3), 469-479. google scholar
• GÜL, G. (2007). Okuryazarlık Sürecinde Aile Katılımının Rolü, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi, 8 (i), 17-30. google scholar
• Güneş, F. (2000). Okuma-Yazma Öğretimi ve Beyin Teknolojisi, Ankara: Ocak Yayınları. google scholar
• Gür, Z. B., & Duman, S. N. (2024). Dijital okuryazarlık ile ilgili tezlerin sistematik derlemesi. Ulusal Eğitim AkaDemisi Dergisi, 8(i), 126-137. google scholar
• Hague, C., & Payton, S. (2010). Digital literacy across the curriculum. Bristol: FutureLab. google scholar
• Hassoy, D. & Özvurmaz, S. (2023). Yaşlılar ve yalnızlık. İçinde O. Oral & K. A. Nalcı (Ed.), Sağlık bilimlerinDe güncel yaklaşımlar (s. 143154). İzmir: Duvar Yayınları. google scholar
• Hobbs, R. (2010). Digital anD MeDia Literacy: A Plan of Action . Washington: The Aspen Institute. google scholar
• Hussain, N., & Phulpoto, S. (2024). Digital literacy: Empowering individuals in the Digital Age. Assyfa Learning Journal, 2(2), 70-83. google scholar
• lordache, C., Marien, I., & Baelden, D. (2017). Developing digital skills and competences: A quick-scan analysis of 13 digital literacy models. Italian Journal of Sociology of EDucation, 9 (i), 6-30. google scholar
• Jun, W. (2020). A study on the current status and improvement of the digital divide among older people in Korea. International Journal of Environmental Research anD Public Health, 17(11), 1-13. google scholar
• Kahveci, M. M., & Yeniçeri, N. (2023). Değişen Dünyada Yaşlılık. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 8(2), 593-599. google scholar
• Karaöz, Ç., & Tandaç Güneş, N. (2020). Sınıf Olgusu Kapsamında Sınıf Bilinci Ve Ağ Toplumunda Prekarya Sınıfının Katılımcı Kültürde Temsili: “Ofissizler” Platformu Özelinde Freelance Çalışanlar Üzerine Bir Araştırma. Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi Yeni Düşünceler Hakemli E-Dergisi(14), 88-115. google scholar
• Koçak, M (2019). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Medya Okuryazarlığı Algıları Üzerine Bir İnceleme: Erzurum İli Örneği. (Yüksek Lisans Tezi). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum. google scholar
• Kumar, K (1995). From Post-InDustrial to Post-MoDern Society: New Theories of the Contemporary WorlD. Oxford: Blackwell. google scholar
• Kurudayıoğlu, M., & Tüzel, S. (2010). 21. yüzyıl okuryazarlık türleri, değişen metin algısı ve Türkçe eğitimi. Türklük bilimi araştırmaları, (28), 283-298. google scholar
• Kwak, Y., & Kim, Y. (2018). Association between mental health and meal patterns among elderly Koreans. Geriatrics & Gerontology International, 18 (i), 161-168. google scholar
• Lankshear, C. (1999). Literacy studies in education: Disciplined developments in a post-disciplinary age. M. Peters (Ed.), After the Disciplines içinde (s.199-227). Westport, Connecticut: Greenwood Press. google scholar Laslett, P. (1991). A fresh map of life: The emergence of the thirD age. Cambridge: Harvard University Press. google scholar
• Leu, J. D., Kinzer, C. K., Coiro, J., Castek, J. & Henry, L. A. (2013). New literacies: A dual-level theory of the changing nature of literacy, instruction, and assessment. D. E. Alvermann, N. J. Unrau ve R. B. Ruddell (Ed.), Theoretical moDels anD processes of reaDing (s.1150-1181) içinde. Newark, DE: International Reading Association. google scholar
• Marangoz, M. (2006). Yaşlı Tüketiciler ve Yaşlı Tüketicilerin Harcama Eğilimlerinin Belirlenmesine Yönelik bir Araştırma. Yönetim ve Ekonomi, 13(l), 79-96. google scholar
• Martin, A. (2008). Digital literacy and the “Digital Society”. Digital literacies: Concepts, policies anD practices, 30(151), 1029-1055. google scholar
• Martînez-Alcalâ Cl, Rosales-Lagarde A, Perez-Perez YM, Lopez-Noguerola JS, Bautista-Dîaz ML & Agis-Juarez RA (2021). The Effects of Covid-19 on the Digital Literacy of the Elderly: Norms for Digital Inclusion. Frontiers İn EDucation, 6. 1-19. google scholar
• Masuda, Y. (1981). The Information Society as Postindustrial Society. Bethesda MD: World Futures Society. google scholar
• Ng, Wan. (2012). Can we teach digital natives digital Literacy? Computers&Education, 59 (3), 1065-1078. google scholar
• Novoa, A., Kamran, A., & Farooq, S. M. Y. (2024). Understanding the Common Misconceptions of Temperature (AT) and Heat (Q) for PSP and Non-PSP Teachers. Assyfa Learning Journal, 2(i), 57-69. google scholar
• Oh, S. S., Kim, K. A., Kim, M., Oh, J., Chu, S. H., & Choi, J. (2021). Measurement of digitaL Literacy among oLder aduLts: systematic review. Journal of medical Internet research, 23(2), e26145. google scholar
• Özkaya, Y., & Erat, V. (2022). Türkiye’de DijitaL OkuryazarLık ÇaLışmaLarı: ALanyazına DayaLı NiteL Bir Araştırma. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 12, 240-256. google scholar
• Peng, D., & Yu, Z. (2022). A Literatüre review of digital Literacy över two decades. Education Research International, 2(i), 1-8. google scholar
• Reissmann, M., Geithner, L., Storms, A., & Woopen, C. (2021). Stereotypes about very oLd peopLe and perceived societaL appreciation in very old age. Zeitschrift fur Gerontologie und Geriatrie, 54, 93-100. google scholar
• Rizas, K. D., Freyer, L., SappLer, N., von StüLpnageL, L., Spielbichler, P., Krasniqi, A..,& Bauer, A. (2022). Smartphone-based screening for atrial fibriLLation: a pragmatic randomized clinical trial. Nature Medicine, 28(9), 1823-1830. google scholar
• Rudewicz, J., & Sala, K. (2021). New professional competencies in the era of WEB 2.0 and 3.0 and the dissemination of ICT. Przedsigbior-czosc-Edukacja, 17(l), 19-34. google scholar
• SağıroğLu, Ş., BüLbüL, H. İ., KıLıç, A. ve KüçükaLi, M. (2020). DijitaL okuryazarLık ve ötesi. A. KıLıç, H. İ. BüLbüL, M. KüçükaLi ve Ş. SağıroğLu (Ed.), Dijital okuryazarlık: Araçlar, metodolojiler, uygulamalar ve öneriler (ss. 1-46) içinde. Ankara: NobeL Akademik Yayıncılık. google scholar
• Schreurs, K., Quan-Haase, A., & Martin, K. (2017). ProbLematizing the digital Literacy paradox in the context of older adults’ ICT use: Aging, media discourse, and self-determination. Canadian Journal of communication, 42(2), 359-377. google scholar
• Sezer, N. (2019). Türkiye’de Medya OkuryazarLığı Eğitimine İLişkin İLk GirişimLer Ve Sonrası. (Ed. N. Sezer ve N. Sert). Medya Okuryazarlığı Üzerine... içinde (s. 53-144). Konya: Eğitim Yayınevi. google scholar
• Simmons, L. W. (1945). The role of the aged in primitive society. New Haven: YaLe University Press. google scholar
• Snyder, H. (2019). Literatüre review as a research methodology: An overview and guidelines. Journal of Business research, 104, 333-339. google scholar
• SpringhaLL, J. (2001). Decolonization since 1945: The collapse of European overseas empires. Londra: PaLgrave MacmiLLan. google scholar
• Statista (2021). Digital skills adoption rate in African countries. Erişim tarihi: 17.04.2025, https://www.statista.com/statistics/1255566/ digital-skiLLs-adoption-rate-in-african-countries/ google scholar
• Statista (2024). Age distriBution of internet users worldwide, By region. Erişim tarihi: 16.04.2025, https://www.statista.com/statistics/ 209101/age-distribution-internet-users-worLdwide-by-region/ google scholar
• Statista (2024). Digital transformation. Erişim tarihi: 17.04.2025, https://www.statista.eom/topics/6778/digitaL-transformation/# topicOverview google scholar
• Statista (2024). World population by age and region. Erişim tarihi: 02.04.2025, https://www.statista.com/statistics/265759/worLd-population-by-age-and-region/ google scholar
• Statista (2025). Aging populations. Erişim tarihi: 16.04.2025, https://www.statista.eom/topics/13342/aging-popuLations/#topieOverview google scholar
• Statista (2025). Digital population worldwide. Erişim tarihi: 17.04.2025, https://www.statista.com/statistics/617136/digitaL-popuLation-worLdwide google scholar
• Statista. (2024). Worldwide digital transformation market size. Erişim tarihi: 07.04.2025, https://www.statista.com/statistics/870924/ worldwide-digitaL-transformation-market-size/ google scholar
• SteeLman, K.S., TisLar, K.L., UreeL, L.C., WaLLace, C. (2016). Breaking Digital Barriers: A SociaL-Cognitive Approach to Improving Digital Literacy in OLder AduLts. In: Stephanidis, C. (eds) HCI InternationaL 2016 - Posters' Extended Abstracts. HCI 2016. Communications in Computer and Information Science, vol 617. Springer, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-319-40548-3_74 google scholar
• Sungkawati, E., & Uthman, Y. (2024). Adopting BLue-Green Economy Terms to Achieve SDGs: Indonesia’s Opportunities and ChaLLenges. Assyfa Learning Journal, 2(1). google scholar
• Şahin, H., & KaLkan, M. (2022). OkuL öncesi öğretmen adayLarının dijitaL okuryazarLık düzeyLerinin inceLenmesi. Dijital Teknolojiler ve Eğitim Dergisi, 1 (i), 26-38. google scholar
• T, ALvin (2008). Üçüncü DaLga. (S. Yeniçeri,Çev.).İstanbuL: Koridor YayıncıLık. google scholar
• TanrıkuLu,S (2019). Medya OkuryazarLığı ve Medya OkuryazarLığı Dersinin ÖğrenciLere Katkısı Üzerine Bir Araştırma (Yüksek Lisans Tezi). SeLçuk Üniversitesi SosyaL BiLimLer Enstitüsü, Konya. google scholar
• TDK (Türk DiL Kurumu) (2024). GeneL AçıkLamaLı SözLük. Ankara: TDK YayınLarı. google scholar
• TranfieLd, D., Denyer, D., & Smart, P. (2003). Towards a methodology for developing evidence-informed management knowledge by means of systematic review. British Journal of management, 14(3), 207-222. google scholar
• Tran, T., Ho, M. T., Pham, T. H., Nguyen, M. H., Nguyen, K. L. P., Vuong, T. T & Vuong, Q. H. (2020). How digital natives learn and thrive in the digital age: Evidence from an emerging economy. Sustainability, 12(9), 1-24. google scholar
• Tsai, H. Y. S., ShiLLair, R., & Cotten, S. R. (2017). SociaL support and “pLaying around” an examination of how oLder aduLts acquire digitaL Literacy with tablet computers. Journal of Applied Gerontology, 36(l), 29-55. google scholar
• Türkiye BiLişim SanayiciLeri Derneği (TÜBİSAD) (2023). Dijital dönüşüm endeksi 2023 raporu - Özet. Erişim tarihi: 17.04.2025, https://www. tubisad.org.tr/tr/images/pdf/dde-2023-raporu-ozet.pdf google scholar
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) (2020). Hanehalkı bilişim teknolojileri (BT) kullanım araştırması, 2020. Erişim tarihi: 17.04.2025, https:// data.tuik.gov.tr/buLten/index?p=hanehaLki-biLisim-teknoLojileri-(bt)-kuLLanim-arastirmasi-2020-33679 google scholar
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) (2024). istatistiklerle yaşlılar, 2023. Erişim tarihi: 10.04.2025, https://data.tuik.gov.tr/Bulten/lndex?p=ls tatistiklerLe-YasLilar-2023-53710 google scholar
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) (2021). İstatistiklerle yaşlılar, 2020. Erişim tarihi:10.04.2025, https://data.tuik.gov.tr/BuLten/Index?p=Ist atistiklerle-YasLilar-2020-37227 google scholar
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) (2024). Çocuklarda bilişim teknolojileri kullanım araştırması, 2024. Erişim tarihi: 16.04.2025, https:// data.tuik.gov.tr/BuLten/lndex?p=CocukLarda-BiLisim-TeknoLojileri-KuLLanim-Arastirmasi-2024-53638 google scholar
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) (2024). Hanehalkı bilişim teknolojileri (BT) kullanım araştırması, 2024. Erişim tarihi: 17.04.2025, https:// data.tuik.gov.tr/BuLten/lndex?p=HanehaLki-BiLisim-TeknoLojileri-(BT)-KuLLanim-Arastirmasi-2024-53492 google scholar
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) (2025). istatistiklerle yaşlılar, 2024. Erişim tarihi: 16.04.2025, https://data.tuik.gov.tr/BuLten/lndex?p=ls tatistiklerLe-YasliLar-2024-54079UNESCO (2024). UNESCO publications. Erişim tarihi: 18.04.2025, https://unesdoc.unesco.org google scholar
• UNESCO Institute for Statistics (2021). Functional literacy. Erişim tarihi: 17.04.2025, https://uis.unesco.org/en/glossary-term/functional-Literacy google scholar
• United Nations PopuLation Fund (UNFPA) (2024). World population dashboard. Erişim tarihi: 09.04.2025, https://www.unfpa.org/data/ world-population-dashboard google scholar
• Van Dijk, J. A. (1999). The one-dimensional network society of Manuel CasteLLs. New Media and Society, l(l), 127-138. google scholar
• VisuaL Capitalist (2021). The world's population in 2020 by age. Erişim tarihi: 05.04.2025, https://www.visualcapitalist.com/the-worlds-population-2020-by-age/ google scholar
• Ward, R. A. (1984). The marginality and salience of being old: When is age relevant?. The Gerontologist, 24(3), 227-232. google scholar
• WorLd Bank (2023). Population ages 65 and above (% of total population). Erişim tarihi: 16.04.2025, https://data.worLdbank.org/indicator/SP.POP.65UP.TO?end=2023&start=1960&view=chart google scholar WorLd Bank (2025). World Bank website. Erişim tarihi: 17.04.2025, https://www.worLdbank.org/ext/en/home google scholar
• WorLd Health Organization (WH0) (2024). Ageing and health. Erişim tarihi:10.04.2025, https://www.who.int/news-room/fact-sheets/ detail/ageing-and-health google scholar
• Yavuz, N. (2022). Sosyal bilimlerde sistematik Literatür analizi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (51), 347-360. google scholar
• YıLdız, A. (2022). Bir araştırma metodoLojisi oLarak sistematik aLanyazın taramasına geneL bakış. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22( 2), 367-386. google scholar
• Yılmaz, B. (1989). OkuryazarLık ve Okuma Alışkanlığı Üzerine, Türk Kütüphaneciliği, 3 (i), 48- 53. google scholar
• Zhong, Z. J. (2011). From access to usage: The divide of self-reported digital skills among adolescents. Computers & Education, 56(3), 736-746. google scholar