A REVISION OF PROF. SAYILI’S ACCOUNT ABOUT THE SAMARQAND OBSERVATORY AND SCHOOL BASED ON SOME OLD PERSIAN TEXTS
Öz
Th e Samarqand observatory was one of the most important observatories in the Islamic civilization, in the 9th c. A.H./ 15th A.D. It was founded near a scientiŞ c center in Samarqand under the direction of Ulugh beg and became a remarkable school of astronomy at the time. Among the modern sources which are dealing with the observatories in the Islamic civilization, Prof. Aydin Sayili’s book entitled: Th e Observatory in Islam and its Place in the General History of the Observatory is the most prominent one in which one Ş nds substantial information on this Observatory. Moreover, there are numerous historical Persian texts which include information about the various aspects and events of the Observatory and the Samarqand astronomy school, however in some cases there is not an agreement between them. For example there are discrepancies and even contradictions in dating some events like al-Kāshānī’s entrance into the Samarqand, the year in which the Observatory was founded, the period of time in which the Observatory was active and etc. in various historical sources.In this paper we will examine some of these diff erences and try to select the most authentic one. Furthermore, in some cases we will read the original Persian texts based on new interpretations which lead to new conclusions. As a whole this research can be considered as a supplementary to Prof. Sayili’s work on the Samarqand observatory and school
Anahtar Kelimeler
Samarqand Observatory Observatory Islamic civilization Aydin Sayili al-Kāshānī
Kaynakça
- Āmulī, Rukn al-Dīn Sharaf al-Dīn, Zīji Jāmi’i Sa’īdī, MS. 449, Nakhjavānī collection, National Library of Tabriz.
- Khānd Mīr, Tārīkh-e Habīb al-Sīyar, Edited by Mohammad Dabir Siaqi, Tehran, 1362.
- Mīr Khānd, Tārīkh-e Rawda-t-al-Safā, Edited by Jamshid Kianfar, Tehran, 1380. Qazwīnī, Yahyā ibn ‘Abd al-Latīf, Lubb al-Tawārīkh, Ja’far Shoushtari, 1363.
- Samarqandī, Kamāl al-Dīn ‘Abd al-Razāq, Matla’-e Sa’dayn wa Majma’-e Bahrayn, Edited by Mohammad Shafi ’, vol. 2, Part 1, Lahore, 1365.
- Sayili, Aydin, Th e Observatory in Islam and its Place in the General History of the Observatory, Ankara, 1960.
Öz
Miladi 15. yüzyılda/Hicri 9. yüzyılda kurulmuş olan Semerkant Gözlemevi, İslam Uygarlığı’nın en önemli gözlemevlerinden biridir. Uluğ Bey’in yönetimi altındaki Semerkan’ta bir bilim merkezinin yakınında kuruldu ve zamanında dikkate değer bir astronomi okulu oldu. İslam Uygarlığı’nda kurulan gözlemevleriyle ilişkili olan modern kaynaklar arasında, Prof. Aydın Sayılı’nın Th e Observatory in Islam and its Place in the General History of the Observatory adlı kitabı bu gözlemevine dair en önemli kaynaklar arasındadır. Ayrıca, gözlemevi ve Semerkand astronomi okulunun değişik yönlerine ilişkin çok sayıda Farsça metinler de vardır. Ancak bazı durumlarda bunlar arasında bir uzlaşma yoktur. Örneğin, çeşitli kaynaklarda, gözlemevinin kurulduğu, faaliyete geçtiği tarih olan al-Kāshānī’nin Semerkant’a gelişi gibi bazı olayların tarihi hakkında tutarsızlıklar ve çelişkiler vardır.Bu çalışmada bu farklılıkları tartışacağız ve en otantik olanını seçmeyi deneyeceğiz. Ayrıca, bazı durumlarda yeni sonuçlara yol açan yeni yorumlara dayalı orijinal Farsça metinleri okuyacağız. Bir bütün olarak bu araştırma, Semerkant Gözlemevi ve okulu üzerine Prof. Sayılı’nın çalışmalarının bir tamamlayıcısı olarak kabul edilebilir
Anahtar Kelimeler
Samarkant Gözlemevi Gözlemevi İslam Uygarlığı Aydin Sayılı al-Kāshānī
Kaynakça
- Āmulī, Rukn al-Dīn Sharaf al-Dīn, Zīji Jāmi’i Sa’īdī, MS. 449, Nakhjavānī collection, National Library of Tabriz.
- Khānd Mīr, Tārīkh-e Habīb al-Sīyar, Edited by Mohammad Dabir Siaqi, Tehran, 1362.
- Mīr Khānd, Tārīkh-e Rawda-t-al-Safā, Edited by Jamshid Kianfar, Tehran, 1380. Qazwīnī, Yahyā ibn ‘Abd al-Latīf, Lubb al-Tawārīkh, Ja’far Shoushtari, 1363.
- Samarqandī, Kamāl al-Dīn ‘Abd al-Razāq, Matla’-e Sa’dayn wa Majma’-e Bahrayn, Edited by Mohammad Shafi ’, vol. 2, Part 1, Lahore, 1365.
- Sayili, Aydin, Th e Observatory in Islam and its Place in the General History of the Observatory, Ankara, 1960.
Ayrıntılar
| Diğer ID | JA55TP45EF |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Haziran 2014 |
| Gönderilme Tarihi | 1 Haziran 2014 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2014 Sayı: 5 |