Öz
Bergson, French philosopher, formalized his philosophical approach on the basis of time and problem of freedom associatively. He explained time as the hosting space with features, including opposites. Duration/time evaluated in his aprroach mostly in relation to consciousness. the characteristics of time are stated as follows: Interwoven, heterogenousness, non-quantitative, qualitative, state of subsequence of conditions of consciousness. In addition, another kind of time is freedom. Henry Bergson, in his book “An Essay on the Immediate Data of Consciousness”, deals with problem of freedom in a variety of ways. In his book, Bergson, established a sameness relationship between time and human. He made a bond between an understanding of the time existed in a conscious audience remembering the past and human with time. As a matter of fact, human is confronted as a duration entity. Because human has consciousness and memory. People, having these characteristics are called as human. Our personality is shaped in our ego. As distinct from space, It can’t exist individual and quantiative characteristics in our personality. Here, all feelings and thoughts intertwined and get a qualification concrete to ego. Things happened in our personality can’t be previously known and they are all new. Therefore behaviour of human can’t be previously determined. With freedom, Bergson made a relationship between movements in the ego and state of mind. Because, he searched freedom not in the things which may occur or not but in the action itself. According to Bergson, behaviours occured in accordance with ego are free. Since there are no pre-determined and spatial features in it. Ego/human is the realization of time. In this study, ideas related to freedom will be examined from the views of Bergson in his book “An Essay on Immediate Data of Consciousness”
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Adamson, G.D. Bergson’s Spinozist Tendencies. Philosophy Today; Spring 2000; 44, 1; Acade- mic Research Library, 73-85.
- Bergson, H. (1960). Time and Free Will, An Essay on the Immediate Data of Consciousness. (Translation by F. L. Pogson). New York, USA: Harper Torchbook.
- _________ (1986). Yaratıcı Tekâmül. (çev: Mustafa Şekip Tunç). (İkinci Basım). İstanbul, MEB Yayınları.
- _________ (1990). Şuurun Doğrudan Doğruya Verileri. (çev: Mustafa Şekip Tunç). İstanbul: MEB Yayınları.
- _________ (1998). Zihin Kudreti. (çev: Miraç Katırcıoğlu). İstanbul: MEB Yayınları.
- _________ (2007). Madde ve Bellek. (çev: Işık Ergüden). (Birinci Basım). Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
- Delisle, C. B., (2007). Bergson: Criticism of His Philosophy. North American Review, 197, 364-370.
- Gunn, J. (1920). Bergson and His Philosophy. (First Published). London: Metheun & Co. Lt.
- Harris, M. (1933). Bergson’s Conception of Freedom. The Philosophical Review, 5, 511-520.
- Lacey, A.R. (1989). Bergson. (First Published). New York: Routledge.
- Mullarkey, J. (1999). Bergson and Philosophy. Notre Dame, India: University of Notre Dame Press.
- Tekeli, S., Kahya, E., Dosay, M., Demir, R., Topdemir, H. G., Unat, Y., (1997). Bilim Tarihi. (2. Baskı). Ankara: Doruk Yayınları.
- Tevfik, R. (2005). Bergson Hakkında. Konya: Çizgi Kitabevi Yayınları.
- Wilm, E. C. (1914). A Study in Radical Evolution. New York: Sturgis & Walton Company.
Henri Bergson’un Şuurun Doğrudan Doğruya Verileri Adlı Eserinde Özgürlük Kavramının Değerlendirilişi
Öz
Fransız filozof Henri Bergson felsefi görüşlerini zamanla ilişkili olduğu kadar özgürlük sorunu üzerinden şekillendirmiştir. Zaman kavramını, mekânın barındırdığı özelliklerin zıddını içermesiyle açıklar. Süre/zaman onun anlayışında daha çok bilinçle ilişkili olarak değerlendirilir. Sürenin özellikleri olarak ayrılık değil iç içe geçmişlik, hetorejenlik, niceliksel olmama, niteliksel olma, bilinç hallerinin aldığı ardıllık durumu olarak belirtilir. Sürenin bir diğer özelliği olarak özgürlüktür. Şuurun Doğrudan Doğruya Verileri adlı eserinde Henri Bergson, özgürlük sorununu çeşitli yönleriyle işlemektedir. Ancak bu eserinde o, süreyle insan/ ben arasında bir aynılık ilişkisi kurar. Geçmişi hatırlayan bilinçli bir seyircide var olan süre anlayışıyla, süre ile insan arasında bir bağ kurmuştur. Hatta insan bir süre varlığı olarak karşımıza çıkar. Çünkü insan bilince ve belleğe sahiptir. Bu özelliğe sahip olan insandır. Ben’de kişiliğimiz oluşur. Mekândan farklı olarak kişiliğimizde ayrı ayrı ve niceliksel özellikler mevcut olamaz. Burada her duygu düşünce iç içe geçmiş ve ben’ e has bir nitelik kazanmıştır. Kişiliğimizde meydana gelenler önceden bilinemez ve yenidir. İnsanın davranışları bu nedenle önceden belirlenemez. Özgürlükle, ben’imizden meydana gelen hareketler ve düşünce yapısı arasında doğrudan bir bağ kurar. Çünkü o özgürlüğü olabilen ya da olabilecekte değil, eylemin kendisindeki nitelikte arar. Ben’e göre olan davranışlar özgürdür. Çünkü ondan önceden belirlenme ve mekânsal özellikler yoktur. Ben/insan sürenin gerçekleştiği alandır. Bu makalede, Bergson’un Şuurun Doğrudan Doğruya Adlı eserindeki görüşlerinden hareketle özgürlükle ilişkili düşünceleri incelenecektir
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Adamson, G.D. Bergson’s Spinozist Tendencies. Philosophy Today; Spring 2000; 44, 1; Acade- mic Research Library, 73-85.
- Bergson, H. (1960). Time and Free Will, An Essay on the Immediate Data of Consciousness. (Translation by F. L. Pogson). New York, USA: Harper Torchbook.
- _________ (1986). Yaratıcı Tekâmül. (çev: Mustafa Şekip Tunç). (İkinci Basım). İstanbul, MEB Yayınları.
- _________ (1990). Şuurun Doğrudan Doğruya Verileri. (çev: Mustafa Şekip Tunç). İstanbul: MEB Yayınları.
- _________ (1998). Zihin Kudreti. (çev: Miraç Katırcıoğlu). İstanbul: MEB Yayınları.
- _________ (2007). Madde ve Bellek. (çev: Işık Ergüden). (Birinci Basım). Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
- Delisle, C. B., (2007). Bergson: Criticism of His Philosophy. North American Review, 197, 364-370.
- Gunn, J. (1920). Bergson and His Philosophy. (First Published). London: Metheun & Co. Lt.
- Harris, M. (1933). Bergson’s Conception of Freedom. The Philosophical Review, 5, 511-520.
- Lacey, A.R. (1989). Bergson. (First Published). New York: Routledge.
- Mullarkey, J. (1999). Bergson and Philosophy. Notre Dame, India: University of Notre Dame Press.
- Tekeli, S., Kahya, E., Dosay, M., Demir, R., Topdemir, H. G., Unat, Y., (1997). Bilim Tarihi. (2. Baskı). Ankara: Doruk Yayınları.
- Tevfik, R. (2005). Bergson Hakkında. Konya: Çizgi Kitabevi Yayınları.
- Wilm, E. C. (1914). A Study in Radical Evolution. New York: Sturgis & Walton Company.
Ayrıntılar
| Diğer ID | JA54KH38YY |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Haziran 2017 |
| Gönderilme Tarihi | 1 Haziran 2017 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2017 Sayı: 11 |