Bellekte Kalanlar: Ankara Bakır Madenliler Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği Örneğinde Hemşehrilik ve Kentte Kimlik Aktarımı

Yıl 2018, Sayı: 14, 151 - 162, 14.12.2018

Melike Kaplan

Öz

Bu çalışma, Ankara’da kurulmuş ve uzun yıllardır faaliyet gösteren Ankara Bakır Madenliler Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği’nin, yardımlaşma ve dayanışma kavramları çerçevesinde, bellek, bölgesel/yöresel kimlik ve bunun kentte yeniden üretimi bağlamında incelenmesidir. Küçük ölçekli köy/kır toplumlarında uzun yıllardır gelenek haline gelmiş pek çok kültürel öge, bu tür dernekler aracılığıyla kentte varlığını korumaktadır. Ancak bu varoluş “bölgesel/yöresel kimlik” temelinde anılar, bellekteki hatıralar çerçevesinde öne çıkmaktadır. Topluluklar, kentte kendi üyelerinin etrafında şekillenen “yeni bir dayanışma örüntüsü” yaratmaktadırlar. Dernek, kentlileşme sürecinde ilk kuşaklarda doğrudan yoğun etkisini göstermiştir. Ancak genç kuşaklardaki etkisi kentlileşmeye katkısı yerine “nostaljik” olarak hatırlanan anılar, kurulan duygusal bağlar dolayımıyla olmaktadır. Çalışmaya temel olan veriler, başta dernek başkanı, eski dernek başkanı, kurucular ve üyelerin bir kısmı olmak üzere, derinlemesine görüşmeler ve gözlem yoluyla toplanmıştır. Ayrıca, derneğin toplantılarına, kadınların kendi aralarında düzenledikleri günlere ve derneğin yılda bir kez düzenlediği eğlence ve yardım gecesine katılarak mülakatlar ve gözlemler yapılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Bellek, hemşehrilik, dernek, kültür, kimlik

The Rest of Memory: Hemşehrilik and The Transfer of Identity of Examples of The Association of Fellows of Bakır Maden

Öz

This study aims to explore the Association of Fellows of Bakır Maden, which was founded in Ankara and has been actively functioning for a long time, in terms of memory, “hemşehrilik, local identity, mainly focusing on cooperation and solidarity. Many cultural elements that have become traditions in small-scale village / rural societies for many years remain in the city through such associations. However, this situation comes to the fore within the framework of memories in memory based on, regional / regional identity. Communities create a new pattern of solidarity that takes shape around their members in the city. The association showed a direct intense influence on the first generations in the process of urbanization. However, the memories that are remembered in the younger generations are caused by established emotional bonds. The data of the study has been collected through the in-depth interviews with participants being the present and former Chairmen, the founders and the members of the association. In addition to the interviews, on-site observation has been done by the researcher through participating in the meetings, women get-togethers, and annual nights of the association.

Anahtar Kelimeler

Memory, hemşehrilik, association, culture, identity

Kaynakça

• Ayata, Ayşe (1990) “Gecekondularda Kimlik Sorunu, Dayanışma Örüntüleri ve Hemşehrilik", Toplum ve Bilim, 51/52, 1990-1991, s.89-101.
• Barth, Fredrik (der.) 2001. Etnik Gruplar ve Sınırları, İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
• Beatrice, Hendrich (2011) “Mario Levi ve Mıgırdiç Margosyan’da Yemek Hatırlama ve Hatırlama Yemekleri”, Nasıl Hatırlıyoruz? Türkiye’de Bellek Çalışmaları” L. Neyzi, İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları. Coşkun, Meliha (2003) “Village Associations as Migrants’ Formal Organizations: An Emiroğlu, Kudret, Suavi Aydın (2009) Antropoloji Sözlüğü, (“İşbölümü”, “Potlaç” maddeleri), Ankara: Bilim ve Sanat Yayınevi.
• Empirical Study in Mamak, Ankara, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara, Bilkent Üniversitesi.
• Çağlar, Bayram (2014) “Yerel Kimliğin Sosyal Ağlarda Yeniden İnşası: Hemşeri Derneklerinin Facebook Sayfalarının İncelenmesi”, Kocaeli Üniversitesi, Kandıra MYO, Yeni Medya Araştırmaları, Kavramlar, Uygulamalar, Tartışmalar, Editör: İdil Sayımer, Konya: Literatürk Yayınları, s.487-542.
• Durkheim, Emile. (2006) (1893) Toplumsal İşbölümü, (çev. Ö. Ozankaya) İstanbul: Cem Yayınevi.
• Ergani Bakır Madenliler Albümü (2003) Bakır Madenliler Derneği Yayınları.
• Freedman, David (1989) “Real People: Personal Identity without Thought Experiments”, Analytic Philosophy, vol.30, ıssue 3, Clarendon Press. https://doi.org/10.1111/j.1468-0149.1989.tb02173.x
• Huyysen, Andreas (1994) Twilight Memories: Marking Time in a Culture of Amnesia. New York: Routledge.
• Kurtoğlu, Ayça (2005) 'Mekansal Bir Olgu Olarak Hemşehrilik ve Bir Hemşehrilik Mekânı Olarak Dernekler', European Journal of Turkish Studies, Thematic Issue No: 2- Hometown Organisations in Turkey, URL: http://www.ejts.org/document375.html.
• Neyzi, Leyla, 2011. Nasıl Hatırlıyoruz? Türkiye’de Bellek Çalışmaları”, İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
• Nora, Pierre (2006) Hafıza Mekanları. Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
• Öksüz, Muhammet (2018) “Buralarda yabancı yok”: Hemşehri derneklerinin kentlileşme üzerine etkisi, Ankara'daki Oflular örneği. Türk Coğrafya Dergisi (70), 87-98.
• Terzi, Elvan, Yüksel Koçak (2014). “Hemşehri Dernekleri, Hemşehrilik Bilinci ve Kentlileşme İlişkisi Üzerine Bir Araştırma: İstanbul/Sultangazi’deki Karslı Hemşehri Dernekleri Örneği”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Sayı: 32, 2014, ss. 137-150.
• Yiğit, Ali (1995) Maden (Ergani Madeni) Kasabasının Kuruluş, Gelişme ve Fonksiyonları, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 1995 7 (1-2), Elazığ.
• http://elazigkulturturizm.gov.tr/TR-58514/maden.html)
• www.madenliyiz.biz
• www.researchgate.net/publication/328583667 Sosyal_Bilimler_Sozlugu (Ömer Demir, 2005)