Unutulmuş Bir Bilim Yazarı: Ali Nusret Bey

Yıl 2022, Sayı: 21, 39 - 52, 06.06.2022

Vural Başaran , Remzi Demir

Öz

Ülkemizde popüler bilim yazınının tarihi henüz detaylı bir biçimde yazılmamıştır. Bu çalışmada bu eksikliği bir nebze gidermek ve bu bağlamda ülkemizde popüler bilim yazıcılığının pek bilinmeyen simalarından Ali Nusret Bey’i tanıtmak amaçlanmıştır. Ali Nusret Bey’in edebiyata dair görüş ve çalışmaları daha iyi bilinse de bilim üzerine metinleri hemen hiç ele alınmamıştır. Bu makale onun Maarif dergisinde yayımladığı “İlm-i Hikmetin Menşe’i” adlı metin üzerinden hazırlanmıştır. Ali Nusret Bey’in hayatı ve popüler bilim yazınına olan katkısı ve yine onun fizik tarihine bakışı söz konusu bu yazısı üzerinden değerlendirilmiştir. Bunun için öncelikle popüler bilim yazıcılığının tarihi ve Türkiye’deki ilk örnekleri kısaca aktarılmış, sonra da Ali Nusret Bey’in hayatı verilmiştir. Akabinde ise fiziğin kökeni üzerine görüşleri aktarılmıştır. Özellikle onun verdiği klasik dönemlendirme üzerine durulmuştur. Ali Nusret Bey bu bakımdan hem bir popüler bilim metni sunmuş hem de kısa bir fizik tarihi sunuşu yapmıştır. Çalışmamız “İlm-i Hikmetin Menşe-i” adlı metnin Latinceye aktarılmasıyla tamamlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Ali Nusret Bey, Popüler Bilim Yazıcılığı, Fiziğin Kökeni, Fizik Tarihi

Kaynakça

• Akın, A. (2014). Münif Paşa ve Türk Tarihindeki Yeri. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayını.
• Ali Nusret. (1308). İlm-i Hikmetin Menşe’leri. Maarif, 2(50), 337-380.
• Holmes, R. (2014). In retrospect: On the Connexion of the Physical Sciences. Nature, 514(7523), 432-433. https://doi.org/10.1038/514432a
• Küçük, S. (2013). Türkiye’de Bilimin Popülerleşmesi Sürecinde Süreli Yayıncılığın Rolü: “Fen Âlemi” Örneği (1925-1926). Cumhuriyet Tarihi Araştırmaları Dergisi, (17), 187-218.
• Okay, O. M. (t.y.). Maârif. İçinde TDV İslâm Ansiklopedisi (2003. bs). Geliş tarihi gönderen https://islamansiklopedisi.org.tr/maarif--dergi
• Ross, S. (1962). Scientist: The story of a word. Annals of Science, 18(2), 65-85. https://doi.org/10.1080/00033796200202722
• Şahin-Hassan, M. (2021). Cumhuriyetin İlk Yıllarında Bilim Yazarlığına Öncülük Eden Bir Aydın: Abdülfeyyaz Tevfik Yergök. İçinde L. Zor (Ed.), İletişim ve Sanat İncelemeleri (ss. 75-93). Ankara: İKSAD.
• Top, B. (2010). Ali Nusret’in Dil, Tarih ve Eğitimle İlgili Görüşleri (Metin) (Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Vahapoğlu, B. (2009). Ali Nusret Hayatı, Sanatı, Eserleri (Yüksek Lisans Tezi). Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, İstanbul.
• Vahapoğlu, B. (2010). Türk Edebiyatı Tarihinin Kıyıda Kalmış Bir İsmi: Ali Nusret. Yeni Türk Edebiyatı Araştırmaları, (4), 141-164.