MEVLEVÎ BİR HEKİMİN TARİHSEL İZDÜŞÜMÜ: FERİDUN NÂFİZ UZLUK

Yıl 2023, Sayı: 24, 155 - 164, 29.12.2023

Mevlüt Günler

Öz

Feridun Nâfiz Uzluk, Cumhuriyet döneminin önde gelen simalarından biri olarak dikkatleri çekmektedir. Nitekim hekim ve mesnevîhan yönleriyle tanınan Uzluk, milli, manevi ve toplumsal alanlarda ele aldığı eserleri ve pratiğe dönüştürdüğü yaşamıyla dönemin mümtaz münevverlerinden biri haline dönüşmüştür. Bu bağlamda çok yönlü olarak tanımladığımız Uzluk, yetiştiği Osmanlı mirası ile mensubu olduğu genç Cumhuriyetin dinamiklerini uzlaştıran bir anlayışla yaşamış ve bu bağlamda birbirinden kıymetli eserler vücuda getirmiştir. Eserleri ağırlıklı olarak tıp alanında olmasına rağmen Mevlevîlik ve tarih alanında da ciddi çalışmalar yapmıştır. Ortaya koyduğu eserler dönemi ve sonrası için temel niteliği taşımakta olup yönlendirici vasıflarıyla da sonraki çalışmalara yön vermektedir. Bu nedenle birçok araştırmacının dikkatini çeken Uzluk, tıbbî, mevlevî ve tarihçi yönleriyle ele alınmış ve birçok mümtaz eserler ortaya konulmuştur. Biz ise yaşamı, yazmış olduğu eserleri ile kendisi hakkında yazılanları yeni bir bakış açısıyla irdeleyerek gelişiminde, yaşamında ve eserlerinde etkili olan dinamikleri ortaya koyarak literatüre katkıda bulunmak niyetindeyiz.

Anahtar Kelimeler

Feridun Nâfiz Uzluk, Tıp Tarihi, Bilim Tarihi, Selçuklu Tarihciliği

Kaynakça

• Altıntaş, A. (2018). Feridun Nafiz Uzluk ve Tıp Tarihi. Selçuk Üniversitesi Selçuklu Araştırmaları Dergisi, 9, 280-287.
• Anonim, (1952). Anadolu Selçukluları Devleti Tarihi III (Histoire Des Seldjoukides D’asie Mineure) Selçuknâme. Haz. Feridun Nâfiz Uzluk, Ankara: Uzluk Matbaası Yay.
• Arda, B. (2003). Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Deontoloji Anabilim Dalı’na Yaptığı Katkılar Açısından Prof. Dr. Feridun Nâfiz Uzluk. X. Millî Mevlâna Kongresi Tebliğler (Doğumunun Yüzüncü Yıldönümü Anısına Prof. Dr. Feridun Nâfiz Uzluk Armağanı), II, 19-24.
• Burgu, A. (2018). Feridun Nâfiz Uzluk’un Selçuklu Tarihçiliğine Katkıları. Selçuk Üniversitesi Selçuklu Araştırmaları Dergisi, 9, 72-93.
• Çaycı, A. ve Yılmaz, A. Y. (2017). Şehabettin Uzluk’un Hayatı ve Eserleri. Uzluk Ailesi Armağanı, Haz. Haşim Karpuz-Ahmet Çaycı-Serdar Ceylan. 37-56.
• Çelebi, C. (1988). Abdülhalim Çelebi. DİA, C. 1, İstanbul: 212.
• Erdal, Z. ve Gül, M. F. (2019). Feridun Nâfiz (Uzluk) Bey’in Aksaray Notları. AÜTAED, 66, 561-588.
• Erden, F. (1948). Türk Hekimleri Biyografisi. İstanbul: Çituri Biraderler Basımevi.
• Feridun Nafiz, (2011). Türk Tabâbeti Tarihi Selçuklu Tabipleri. Anadolu Mecmuası, Haz. Arslan Tekin ve Ahmet Zeki İzgöer, Ankara: TTK Yay. 70-72.
• Kahraman, A. (2007). Peyâm. DİA, 34, 256-257.
• Kâhya, E. (1989). Şanizâde Mehmet Ataullah Efendi. Erdem, 5(15), 847-862.
• Kallek, C. (1998). Houtsma, Martinus Theodorus. DİA, 18, 257-258.
• Karaağaç, İ. A. (2003). Dr. Ferdun Nâfiz Uzluk’un Yaşamı ve Tıp Tarihi-Tıbbî Deontoloji Öğretisinin Mevlevilik Araştırmalarına Katkısı. X. Millî Mevlâna Kongresi Tebliğler (Doğumunun Yüzüncü Yıldönümü Anısına Prof. Dr. Feridun Nâfiz Uzluk Armağanı), II, 11-17.
• Karaismailoğlu, A. (2018). Uzluk Ailesinin Azmi ve Hüzünleri; Selçuklu ve Mevlânâ Mirası Sevdası. 9, 47-58.
• Kazancıgil, A. (2017). Prof. Dr. Feridun Nâfiz Uzluk (1902-1974) Hayatı – Çalışmaları. Uzluk Ailesi Armağanı, Haz. Haşim Karpuz-Ahmet Çaycı ve Serdar Ceylan. 11-35.
• Özcan, A. (2011). Târîh-i Osmânî Encümeni. DİA, 40, 83-86.
• Özönder, H. (2012). Uzluk, Feridun Nafiz. DİA, 42, 257-258.
• Öztürk, M. (1986). Mevlânâ’nın Mektupları. 1. Millî Mevlâna Kongresi (3-5 Mayıs 1985), 83-92.
• Sayar, A. G. (2012). Ünver, Ahmet Süheyl. DİA, 42, 350-352.
• Şafak, Y. (2018). Uzluk Arşivindeki Mektuplar ve Notlar Işığında Feridun Nâfiz Uzluk’un Tahsil Hayatı ve Gençliği. Selçuk Üniversitesi Selçuklu Araştırmaları Dergisi, 9, 35-46.
• Taşdelen, S. (2018). Bilime Adanmış Bir Ömür Feridun Nafiz Uzluk ve Arşivi Hakkında Bir Araştırma. Selçuk Üniversitesi Selçuklu Araştırmaları Dergisi, 9, 135-149.
• Terzioğlu, A. (2000). İstanbul Tıp Fakültesi Tarihçesi. İstanbul Tıp Fakültesi Dergisi (Mecmuası), 63(2), 1-17.
• Terzioğlu, A. (2003). Ünlü Tıp Tarihçisi Prof. Dr. Feridun Nâfiz Uzluk ve Mevlâna Celâleddin Rûmi Araştırmalarına Katkıları. X. Millî Mevlâna Kongresi Tebliğler (Doğumunun Yüzüncü Yıldönümü Anısına Prof. Dr. Feridun Nâfiz Uzluk Armağanı), II, 91-96.
• Uçman, A. (1991). Anadolu Mecmuası. DİA, 3, 144-145.
• Uçman, A. (2006). Necip Âsım Yazıksız. DİA, 32, 493-494.
• Uzluk, F. N. (2008). Başlarım Ulu Tanrı’nın Adıyla. Mevlânâ Araştırmaları 2, Ed. Adnan Karaismailoğlu. Ankara: Akçay Yay. 293-324.
• Uzluk, F. N. (2017). Toplu Makaleler. Haz. Ahmet Acıduman vd., I-I/II-II-III, Ankara: TTK Yay.
• Ülgen, H. Z. (1992). Türkiye’de Çağdaş Düşünce Tarihi. İstanbul: Ülken Yay.
• Ürekli, B. (2017). Zeki Velidî Togan’ın Feridun Nâfiz Uzluk’a Gönderdiği Mektuplar. Uzluk Ailesi Armağanı, Haz. Haşim Karpuz vd., 141-153.
• Yılmazer, Z. (2010). Şânîzâde Mehmed Atâullah Efendi. DİA, 38, 334-336.