TUZ GÖLÜ'NDEKİ FLAMİNGO, PHOENICOPTERUS ROSEUS'UN POPÜLASYON BÜYÜKLÜĞÜ VE ÜREME KOLONİLERİ

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 10, 31 - 38, 30.12.2022

Şafak Bulut Ahmet Karataş Murat Doğan Emin Seyfi Süreyya İsfendiyaroğlu

Öz

Küresel anlamda geniş bir yayılış alanına sahip flamingonun en önemlisi Tuz Gölü’nde olmak üzere Türkiye’de önemli üreme kolonileri bulunmaktadır. İlk kez 1969’da kaydedilen Tuz Gölü’ndeki üreme alanları halen en önemli flamingo üreme alanlarındandır ve son 20 yıldır düzenli ve düzensiz yavru sayımları yapılmaktadır. Son yıllarda ilgili bakanlık destekli uçakla havadan görüntüleme ve fotoğrafla sayım metotları kullanılarak ayrıntılı sayım sonuçları elde edilmektedir. Bu çalışmada da 2017-2018 ve 2019 yıllarına ait havadan görüntüleme ile yapılan yavru sayımları, düzensiz ergin birey sayıları ve flamingolar üzerine bazı çevresel tehditler üzerinde durulmuştur. Sonuçlara göre son yıllarda düşüşe geçen flamingo yavru sayıları, 2017 ve 2018 yıllarında on bin üzerine, 2019 yılında yirmi bin birey üzerine çıkmıştır. Kuluçkadan çıkan civcivlerin palazlandıktan sonra Konya Kanalı’nın Tuz Gölü’ne döküldüğü alana hareket ettikleri ve beslenme faaliyetlerini bu bölgelerde gerçekleştirdikleri görülmüştür. Yavruların başıboş köpekler, yasadışı avcılar ve etoburlar tarafından telef edildikleri de gözlemlenmiştir. Tuz Gölü’nün su rejimindeki küçük değişikliklerin son yıllarda gözlenen yavru birey sayılarındaki değişimle orantılı olduğu düşünülmektedir. Kararlı bir göl sistemi kararlı bir üreme kolonisini beraberinde getirecektir.

Anahtar Kelimeler

Phoenicopterus roseus, Flamingo, Tuz Gölü, Yavru birey sayımı, Türkiye

Destekleyen Kurum

Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü

Teşekkür

Bu çalışmayı maddi olarak destekleyen Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğüne, arazi ve masabaşı çalışmalarında yardımlarını esirgemeyen Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdür Yardımcısı Ümit TURAN’a, Doğal Sit Alanları ve Tabiat Varlıkları Daire Başkanı Mustafa UZUN’a, Tuzgölü ÖÇK projesi sorumlusu İsmail Hakkı KURTBEYOĞLU’na ve hava fotoğraflarının çekiminde bize yardımcı olan Melih ÖZBEK’e teşekkürü borç biliriz.

Population size and breeding colonies of Greater Flamingo, Phoenicopterus roseus, in Salt Lake of Turkey

Öz

The greater flamingo, which has a wide distribution in the global sense, has important breeding colonies in Türkiye, the most important of which is in Lake Tuz. The breeding grounds in Lake Tuz, which were first recorded in 1969, still exist, and regular and irregular brood counts have been made for the last 20 years. In recent years, detailed counting results have been obtained by using aerial imaging and photo counting methods by plane supported by the relevant ministry. In this study, some environmental threats on flamingos, irregular adult numbers and juvenile counts made by aerial imaging for the years 2017-2018 and 2019 were emphasized. According to the results, the number of flamingo offspring, which has decreased in recent years, has increased to over ten thousands in 2017 and 2018, and over twenty thousand individuals in 2019. It has been observed that after hatching, the chicks move to the area where Konya Canal pours into Salt Lake and they carry out their feeding activities in these regions. Puppies have also been observed to be perished by stray dogs, poachers and carnivores. Small changes in the Tuz Gölü water regime are thought to be proportional to the change in the number of juveniles observed in recent years. A stable lake system will bring about a stable breeding colony.

Anahtar Kelimeler

Phoenicopterus roseus, Greater Flamingo, Salt Lake, Brood counts, Türkiye

Kaynakça

• Balkız, Ö. (2006). "Dynamique de la metapopulation de flamants roses en Méditerranée: implications pour la conservation". Université Montpellier II Sciences et Techniques du Languedoc.
• Balkız, Ö., Onmuş, O., Sıkı, M., Döndüren, Ö., Gül, O., Arnaud, A., Germain, C., İsfendiyaroğlu, S., Özbek, M., Çağlayan, E., Araç, N., Parmak, B., Özesmi, U., Béchet, A. (2015). "Turkey as a crossroad for Greater Flamingos Phoenicopterus roseus: evidence from population trends and ring-resightings (Aves: Phoenicopteridae)". Zoology in the Middle East, 61(3): 201-214.
• Balkız, Ö., Onmuş, O., Sıkı, M., Döndürenc, Ö., Gül, O., Arnaud, A., Béchet, A. (2015). "Turkey as a crossroad for Greater Flamingos Phoenicopterus roseus: evidence from population trends and ring-resightings (Aves: Phoenicopteridae)". Zoology in the Middle East, 61(3): 201-214.
• Balkız, Ö., Özesmi, U., Pradel, R., Germain, C., Amat, M. S. J. A., Rendón-Martos, M., Baccetti, N., Béchet, A. (2009). "An update of the status of the Greater Flamingo Phoenicopterus roseus in Turkey". Flamingo, 1: 30.
• Balkız, Ö., Özesmi, U., Pradel, R., Germain, C., Sıkı, M., Amat, J. A., Rendón-Martos, M., Baccetti, N., Béchet, A. (2007). "Range of the Greater Flamingo, Phoenicopterus roseus, metapopulation in the Mediterranean: new insights from Turkey". Journal of Ornithology, 148(3): 347-355. https://doi.org/10.1007/s10336-007-0136-2.
• Bechet, A., Johnson, A. R. (2008). "Anthropogenic and environmental determinants of Greater Flamingo Phoenicopterus roseus breeding numbers and productivity in the Camargue (Rhone delta, southern France)". Ibis, 150(1): 69-79.
• BirdLife International. 2015. European Red List of Birds. Office for Official Publications of the European Communities, Luxembourg.
• BirdLife International. 2019. Phoenicopterus roseus (amended version of 2018 assessment). The IUCN Red List of Threatened Species 2019: e.T22697360A155527405. http://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2018-2.RLTS.T22697360A155527405.en
• Cézilly, F., Boy, V., Green, R.E., Hirons, G.J.M. & Johnson, A.R. (1995). "Interannual variation in greater flamingo breeding success in relation to water levels". Ecology 76: 20–26.
• Delany, S.; Scott, D. (2006). "Waterbird population estimates". Wetlands International, Wageningen, The Netherlands.
• Descamps, S., Béchet, A., Descombes, X., Arnaud, A., & Zerubia, J. (2011). "An automatic counter for aerial images of aggregations of large birds". Bird study, 58(3): 302-308.
• Diawara, Y., Arnaud, A., Araujo, A. & Be´chet, A. (2007). "Nouvelles donne´es sur la reproduction et l’hivernage des flamants roses Phoenicopterus roseus en Mauritanie et confirmation d’e´changes avec les populations me´diterrane´ennes". Ostrich 78: 469–474.
• Lee, R., Arengo, F., Béchet, A., (2011). "Flamingo, Bulletin of the Flamingo Specialist Group", No. 18. URL: https://www.wetlands.org/publications/flamingo-bulletin-issue-18-march-2011.
• Lehmann, H. (1974). "Brutkolonien im Hochland Zentralanatoliens". Jahresberichte des Naturwissenschaftlichen Vereins in Wuppertal, 27: 80-104.
• Nergiz, H., & Durmus, A. (2018). "Diurnal behaviour of Greater Flamingo (Phoenicopterus roseus) at Lake Ercek, Turkey". Fresenius Environmental Bulletin, 27(6): 4220-4223.
• TVK, (2016). T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Tabiat Varlıkları Koruma Genel Müdürlüğü. URL: https://tvk.csb.gov.tr/flamingo-cenneti-tuz-golu-haber-64846.
• Warncke, K. (1970). "Beitrag zur Vogelwelt des Zentralanatolischen Beckens". Vogelwelt 5: 91.
• Warncke, K. (1971). "The Flamingo (Phoenicopterus roseus) a new breeding bird for Turkey". Bulletin of the Ornithological Society of Turkey, 7: 4-5.
• Wetlands International (2017). "Flyway trend analyses based on data from the African-Eurasian Waterbird Census from the period of 1967-2015". Ede, The Netherlands: Wetlands International. URL: http://iwc.wetlands.org/index.php/aewatrends