SPORE MORPHOLOGY OF TWO ASPLENIUM L. (ASPLENIACEAE) SPECIES FROM TÜRKİYE

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 15, 30 - 39, 19.07.2025

Züleyha Aslan Ergenekon , Tülay Ezer

Öz

The genus Asplenium L. is represented by more than 750 fern species worldwide. In this study, it was aimed to contribute to the taxonomic evaluation of Asplenium ceterach L. and Asplenium trichomanes L. among 20 Asplenium species naturally distributed in Türkiye by examining their spore morphology. The specimens of the species examined in this study were collected from their natural distribution areas in Türkiye. Spore preparations were prepared by acetolysis method and morphological characteristics were analyzed in detail using light microscopy (LM) and scanning electron microscopy (SEM). As a result of the examinations, it was determined that the spore shape of both species was oblate. A. ceterach is monolet-dominant, but rarely has trilet spores and exhibits a heteromorphic character. The aperture length of monolet spores varies between 33-45 µm. The average polar axis length was 35.46 µm and equatorial axis length was 47.60 µm in spores of this species classified as medium-sized. A. trichomanes has only monolet spores. The aperture length of this species varies between 25-35 µm, with a mean polar axis of 28.89 µm and a mean equatorial axis of 41.91 µm. The thickness of the exine of both species is similar and varies between 1-2 µm. The findings suggest that the spore morphology of the studied species provides distinctive characters and can be considered as a complementary criterion in taxonomic classification.

Anahtar Kelimeler

Asplenium trichomanes , Asplenium ceterach , fern

Destekleyen Kurum

TÜBİTAK

Proje Numarası

222Z015

Teşekkür

The materials of the study were collected during the field work carried out within the scope of TÜBİTAK project no. 222Z015. We would like to thank the Scientific and Technological Research Council of Turkey (TÜBİTAK).

Türki̇ye'den İki̇ Aspleni̇um L. (Aspleniaceae) Türünün Spor Morfoloji̇si̇

Öz

Asplenium L. cinsi, dünya genelinde 750’den fazla eğrelti türü ile temsil edilmektedir. Bu çalışmada, Türkiye’de doğal olarak yayılış gösteren 20 Asplenium türünden Asplenium ceterach L. ve Asplenium trichomanes L. türlerinin spor morfolojileri incelenerek taksonomik değerlendirmelerine katkı sağlanması amaçlanmıştır. Çalışmada incelenen türlerin örnekleri, Türkiye’de doğal yayılış alanlarından toplanmıştır. Spor preparatları asetoliz yöntemiyle hazırlanmış ve morfolojik özellikler ışık mikroskobu (LM) ve taramalı elektron mikroskobu (SEM) kullanılarak ayrıntılı olarak analiz edilmiştir. İncelemeler sonucunda her iki türün de spor şeklinin oblat olduğu belirlenmiştir. A. ceterach, monolet baskın olmakla birlikte nadiren trilet sporlara da sahip olup heteromorf bir karakter sergilemektedir. Monolet sporlarda apertür uzunluğu 33-45 µm arasında değişmektedir. Orta büyüklükte sınıflandırılan bu türün sporlarında ortalama polar eksen uzunluğu 35,46 µm, ekvatoral eksen uzunluğu ise 47,60 µm olarak ölçülmüştür. A. trichomanes yalnızca monolet sporlara sahiptir. Bu türde apertür uzunluğu 25-35 µm aralığında değişmekte, polar eksen ortalaması 28.89 µm, ekvatoral eksen ise ortalama 41,91 µm olarak belirlenmiştir. Her iki türün ekzin kalınlıkları benzerlik göstermekte olup 1-2 µm arasında değişiklik göstermektedir. Elde edilen bulgular, incelenen türlerin spor morfolojilerinin ayırt edici karakterler sunduğunu ve taksonomik sınıflandırmada tamamlayıcı bir kriter olarak değerlendirilebileceğini ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Asplenium trichomanes , Asplenium ceterach , Eğrelti

Proje Numarası

222Z015

Kaynakça

• Blackmore S. & Barnes S. 1991. Pollen and Spores. Patterns of Diversification. The Systematics Association. Special Vol. No. 44. Clarendon Press, Oxford.
• Erdman, G. (1969). Handbook of palynology. An introduction of the study of pollen grains and spores. Denmark: Copenhagen.
• Erdtman G. 1960. The Acetolysis Method, A Revised Description, Svensk Botanisk Tidskrift, 39: 561-564.
• Erdtman, G. (1957). Pollen and spore morphology/plant taxonomy. Gymnospermae, Pteridophyta, Bryophyta (illustrations). (An introduction to palynology. II.).
• Faegri K. & Iversen J. 1975. Textbook of modern pollenanalysis. Hafner Press, Munksgaard, Copenhagen.
• Irfan, M., Jan, G., Murad, W., & Jan, F. G. (2022). Taxonomic importance of spore morphology of selected taxa of Asplenium (Aspleniaceae) from Pakistan. Microscopy Research and Technique, 85(7), 2486-2496.
• Kapp, R., Davis, O., & King, J. 2000. Pollen and spores, the American association of stratigraphic palynologists foundation. Texas A&M University, USA.