THE STRUCTURE ANALYSIS OF ETI MINE KIRKA BORON WORK WASTES

Yıl 2013, Sayı: 031, 39 - 46, 15.08.2013

Yunus Erdoğan Ayşegül Türk Baydır

Öz

The best evaluation of Boron industrial wastes is possible by clarifying the structure of these wastes. For this purpose waste samples were taken to represent wastes of Eti Mine Kırka Boron Management open pit mine and concentrator institution. These samples were analyzed by Rigaku Miniflex brand XRD device which in Dumlupınar University Faculty of Engineering, Department of Ceramics. The semi-quantitative analysis was performed by Rigaku ZSX Primus brand XRF device which is in the Emet Eti Boron Works. Full quantitative analysis was performed by PED-XRF device at Ankara University. The proper examinations were made by the results of the analysis being evaluated. It is determined that KK8 sample contains significant amounts of Rubidium and Cesium when the results of the analysis were examined. This determination is very important due to that Rubidium and Cesium are commercially rare elements and they have got important areas of usage.

Anahtar Kelimeler

Boron, Boronwaste, Dolomite, Tinkalkonit, Borax, Potassium Feldspar

ETİ MADEN KIRKA BOR İŞLETMESİ ATIKLARININ YAPI ANALİZİ

Öz

Bor endüstri atıklarının en iyi şekilde değerlendirilmesi bu atıkların yapısının aydınlatılmasıyla mümkün olacaktır. Bu amaçla Eti Maden Kırka Bor İşletme Müdürlüğü açık ocak işletmesi ve konsantratör tesisleri atıklarını temsil edecek şekilde numuneler alınmıştır Bu numuneler Dumlupınar Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Seramik Bölümünde bulunan Rigaku Miniflex marka XRD cihazı ile analiz edilmiştir. Emet Eti Bor işletmelerinde bulunan Rigaku ZSX Primus markalı XRF cihazı ile yarı kantitatif analizi yapılmıştır. Tam kantitatif analiz PED-XRF cihazı Ankara Üniversitesinde yapılmıştır. Analiz sonuçları değerlendirilerek uygun irdelemeler yapılmıştır. Analiz sonuçları incelendiğinde KK8 numunesinin önemli miktarda rubidyum ve sezyum içerdiği tespit edilmiştir. Rubidyum ve sezyum elementinin ticari olarak az bulunan elementler olması ve önemli kullanım alanları bulunması nedeniyle bu tespit oldukça önemlidir.

Anahtar Kelimeler

Bor, Boratığı, Dolomit, Tinkalkonit, Boraks, Potasyum Feldspat

Kaynakça

• [1] T. Uslu and A. I. Arol, “Use of boron waste as an additive in red bricks,” Waste Management, vol. 24, no. 2, pp. 217–220, (2004).
• [2] R. Boncukcuoğlu, M. M. Kocakerim, V. Tosunoğlu, and M. T. Yilmaz, “Utilization of trommelsieve waste as an additive in Portlandcement production,” Cementand Concrete Research, vol. 32, no. 1, pp. 35–39, (2002).
• [3] S. Kurama, A. Kara, and H. Kurama, “Investigation of borax waste behaviour in tile production” Journal of the European Ceramic Society,vol. 27, no. 2–3, pp. 1715–1720, (2007).
• [4] A. Olgun, Y. Erdogan, Y. Ayhan, and B. Zeybek, “Development of ceramic tiles from coal fly ash and tincal ore waste,” Ceramics International, vol. 31, no. 1, pp. 153–158, (2005).
• [5] T. Batar, N. S. Köksal, and Ş. E. Yersel, “Atık Bor, Atık Kâğıt ve Perlit Katkılı Sıva Malzemesinin Üretimi ve Karakterizasyonu,” Ekoloji, pp. 45–53, (2009).
• [6] İ. Demir and M. Orhan, “Bor Atıklarının Yapı Malzemesi Üretiminde Değerlendirilmesi,”I. Uluslararası Bor Sempozyumu, pp. 235–239, (2002).
• [7] Ş. Targan, Y. Erdoğan, A. Olgun, B. Zeybek, and V. Sevinç, “Kula Cürufu, Bentonit ve Kolemanit Atıklarının Çimento Üretiminde Değerlendirilmesi,” I. Uluslararası Bor Sempozyumu, pp. 259–266, 2002.
• [8] B. Karasu, G. Kaya, and H. Yurdakul, “Etibor Kırka Boraks İşletmesi konsantre ve türev atıklarının duvar karosu bünye özelliklerine etkisi,”I. Uluslararası Bor Sempozyumu, pp. 224–228, (2002).
• [9] Reese, R. G. J., Rubidium, in Metal prices in the United States through 1998, U.S.Geological Survey, pp. 129-130, (1999).
• [10] K. Yoshinaga, B. J. W. Chow, K. Williams, L. Chen, R. A. De Kemp, L. Garrard, A. Lok-Tin Szeto, M. Aung, R. A. Davies, T. D. Ruddy, and R. S. B. Beanlands, “What is the Prognostic Value of Myocardial Perfusion Imaging Using Rubidium-82 Positron Emission Tomography?,” Journal of the American College of Cardiology,vol. 48, no. 5, pp. 1029–1039, (2006).
• [11] W. C. Butterman and R. G. Reese, “Mineral Commodity Profiles Rubidium,” U.S. Geological Survey Open-File Report 03-045,pp. 1–11, (2003).
• [12] J. J. Kennedy, “The alkali metal cesiumand some of itssalts,” Chemical Reviews, vol. 23, no. 1, pp. 157–163, (1938).
• [13] V. Anan’ev, M. Miklin, N. Nelyubina, and M. Poroshina, “Optical spectra of UV-irradiated rubidium and caesium nitrate crystals,” Journal of Photo chemistry and Photobiology A: Chemistry, vol. 162, no. 1, pp. 67–72, (2004).
• [14] F. Vecchio, V. Venkatraman, H. Shea, T. Maeder, and P. Ryser, “Dispensing and hermetic sealing Rb in a miniature reference cell for integrated atomic clocks,” Procedia Engineering, vol. 5, no. 1, pp. 367– 370, (2010).
• [15] J. J. Norton, “Lithium, cesium, and rubidium-Therare alkali metals,” United States mineral resources: U.S. Geological Survey Professional Paper,vol. 820, pp. 365–378, (1973).
• [16] www.houstonlakemining.com, Rare metals and their applications,” (2003).
• [17] L. C. Carricoand J. B. Hedrick, “Rubidium, in Mineral facts and problems: U.S. Bureau of Mines Bulletin,” vol. 675, pp. 673–678, (1985).
• [18] F. S. Wagner, “Rubidium and rubidium compounds,” Kirk-Othmer Encyclopedia of Chemical Technology, pp. 1–11, (2011).
• [19] R.-F. Cui, M.-C. Hu, L.-H. Jin, S.-N. Li, Y.-C. Jiang, and S.-P. Xia, “Activity coefficients of rubidium chloride and cesium chloride in methanol–water mixtures and a comparative study of Pitzerand Pitzer– Simonson–Cleggmodels (298.15K),” Fluid Phase Equilibria,vol. 251, no. 2, pp. 137–144, (2007).
• [20] M. Hızal, “Potasyum Feldspatların Dünü, Bugünü ve Yarını,”2. Endüstriyel Hammaddeler Sempozyumu, pp. 31–39, (1997).
• [21] II. Endüstriyel hammaddeler alt komisyonu, “(Refrakter Killer ve Şiferton-Manyezit-Dolomit-Olivin- Zirkon-Disten, Sillimanit, Andaluzit) Çalışma Grubu Raporu,” Sekizinci beş yıllık Kalkınma Planı- Madencilik özel ihtisas komisyonu raporu, (2001).