FARKLI ELEKTRİK ALANLARIN (0.9 – 1.9 – 10 Kv/m) KAN, KARACİĞER, BÖBREK ve DALAK DOKULARI ÜZERİNE ETKİLERİ

Yıl 2008, Sayı: 015, 9 - 14, 15.04.2008

Nurgül Şenol Kenan Çınar

Öz

Bu çalışmada farklı elektrik alanın kan, karaciğer, dalak ve böbrek dokuları üzerine
etkilerinin araştırılması hedeflenmiştir. Deney hayvanları kontrol ve 3 grup
olmak üzere dört gruba ayrıldı. Birinci deney grubuna 10 kV/m, ikinci gruba 1.9
kV/m, üçüncü gruba ise 0.9 kV/m lık elektrik alan paralel plate kafeslerinde
uygulandı. Deney hayvanlarına günde 20-22 saat olmak üzere 8 gün boyunca
elektrik alana maruz bırakıldı. Elektrik alana maruz bırakılan farelerden 3. ve
8. gün olmak üzere kan, böbrek, dalak ve karaciğer dokularından örnek alındı.
Alınan örneklere rutin histolojik doku takibi işlemleri uygulanıp parafinde
bloklandı. Parafine gömülen dokulardan 5-6 mm kalınlığında kesitler alındı. Kesitler genel histolojik incelemeler
için hematoksilen&eosin  ile boyandı.
Daha sonra kesitler ışık mikroskobunda incelendi. Bu çalışmada kan hücrelerinde
kontrol grubu ile elektrik alana maruz bırakılan gruplar arasında önemli bir
farklılığın bulunmadığı tespit edilmiştir. Böbrek dokusunda kontrolden farklı
olarak diğer elektrik alana maruz bırakılan gruplarda vasküler diletasyon
olduğu gözlendi. Dalak dokusunda elektrik alana maruz bırakılan gruplarda
kırmızı pulpada sinuzoidlerde genişlemeler tespit edilmiştir. Karaciğer dokusun
histolojik incelenmesi sonucu grup 3 de hepatositler arasında zonal olmayan
dağınık yerleşimli lenfosit toplulukları (lenfoid agregat) gözlendi.

Anahtar Kelimeler

Elektrik alan, Kan, Karaciğer, Böbrek, Dalak, Fare

Kaynakça

• [1] Cho, M.R, Thatte, H.S., Lee, R.C., Golon, D.E., “Integrin-dependent human macrophage migration induced by oscillatory electrical stimulation” Ann Biomed Eng., 28: 234-243 (2000).
• [2] Eraslan, G., Akdoğan, M., Bilgili, A., Kanbur, M., Şahindokuyucu, F., “Elektromanyetik alanın (60-90 Hz ve 5 mT) diurnal ritimde kan elektrolit düzeyleri üzerine etkileri”, Turk J. Vet. Anim. Sci., 26: 1243-1247 (2002).
• [3] Gardner, S.E, Frantz, R.A, Schimid, T.F.L., “Effect of electrical stimulation on chronic wound healing: a meta-analysis”, Wound Rep Reg, 7: 495-503 (1999).
• [4] Irmak, M.K., Öztaş, E., Yağmurca, M., Fadıllıoğlu, E, and Bakır, B., “Effects of electromagnetic radiation from cellular telephone on epidermal Merkel cells”, Journal of Cutaneous Pathology , 30: 135-138 (2003).
• [5] Katsumi, I. Masao, T., Kamimura, Y., “The 1.5 GHz elctromagnetic Near-field used for cellular phones does not promote rat liver carcinogenesisi in a medium-term liver bioassay”, Jpn. J. Cancer Res,. 89, 995-1002 (1998).
• [6] Lankford, K.V., Mosunjac, M., and Hillyer, C.D., “Effects of UVB radiation on cytokine generation, cell adhesion molecules, and cell activation markers in T-lymphocytes and peripheral blood HPCs”, Transfusion, 40: 361-367 (2000).
• [7] Milgram, J., Shahar, R., Levın-harus, T., and Kass, P., “The effect of short, high intensity magnetic field pulses on the healing of skin wounds in rats”, Bioelectromagnetics, 25: 271-277 (2004).
• [8] Nisser, N. N., Polverini, P. J., Koch A. E., “Vascular endothelial growth factor mediates angiogenic activity during the proliferative phase of wound healing. Am J Pathol 152: 1445-1452 (1998).
• [9] Vernier, P.T., Suny, Marcu, L., Craft C.M., Gundersen M.A., “Nanosecond pulsed electric fields perturb membrane phospholipids in t lymphoblasts”, FEBS Lett. , 13: 572: 103-8 (2004).
• [10] Yang, X. A., “Qualitative study of in vivo pulsed electric field distribution model in rabbit liver tissues”, Article in Chinese, 22: 497-500 (2005).