MOTOR YAĞI TAKVİYELERİNİN, AŞINMA MEKANİZMALARINA ETKİSİNİN DENEYSEL ARAŞTIRILMASI

Yıl 2006, Sayı: 012, 68 - 78, 15.12.2006

Rasim İpek Mehmet Erdoğan

Öz

Bu çalışmada, motor performansını artırmak için üretilen motor yağı katkı

malzemeleri motorun aşınma direncine ve yağlama performansına etkileri deneysel

olarak araştırılmıştır. Çok yaygın olan üç farklı katkılı motor yağının aşınma ve

aşınma mekanizmalarına etkileri mukayese edilmiştir.

Aşınma testleri, pin-on-silindir yağlı ortamda gerçekleştirilmiştir. Aşınmanın kütlesel

kaybının kayma süresine (kayma yolu) bağlı olarak değişimi ve aşınmış numune

yüzeylerin SEM görüntüleri incelenmiştir. Ayrıca, 4 ve 8 saatlik kayma süreleri

sonundaki yüzey pürüzlülüğü değişimi tespit edilmiştir. Deney öncesi ve sonrası yağ

içindeki element değişimi belirlenmiştir. Aşınma mekanizmaları ve her bir katkı

malzemesinin içerdiği element ve bu elementleri aşınma mekanizmalarına etkisi tespit

edilmeye çalışılmıştır.

Bu çalışmada aşağıdaki sonuçlara ulaşılmıştır; K1, K2 ve K3 katkıları, aşınma

süreçlerini ve mekanizmalarını etkilemektedir. Bununla beraber, K1 ve K2 katkıları

içeren yağlamada aşınmış yüzeyde bazı elementlerin (Cu, Sn, Al, Pb, Mo ve Si)

çökeldiğini gösteren belirtiler ve veriler elde edilmiştir. Bu katkılar, aşınmayı ve sürtünmeyi yüzeyde oluşturduğu bu tabakalarla kontrol etmekte olduğu kanaatine varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Motor yağı katkı maddeleri, Aşınma

Kaynakça

• [1]. T. Singh and C.V. Chandrasekharan, The effect of nitrogen and sulphur compounds as extreme pressure lubrication. Tribol. Int. 26 (1993), pp. 245–250. Abstract | Abstract + References | PDF (379 K)
• [2]. T. Singh, A. Bhattacharya and V.K. Verma, EP activity assessment of certain nitrogen and sulphur heterocyclic compounds as potential additives in four ball test. Lubr. Eng. 46 (1989), pp. 681–685.
• [3]. T. Singh, R. Singh, V.K. Verma and K. Nakayama, A study of N, O and S heterocyclic compounds as extreme pressure lubricant additives. Tribol. Int. 23 (1990), pp. 41–46
• [4]. T. Ren, Q. Xue and H. Wang, A study of the tribological properties of S-(1Hbenzotrizole-yl)methyl-O,O-dialkyldithiophosphates as additives in liquid paraffin.Wear 173 (1994), pp. 167–170.
• [5]. T. Ren, Q. Xue and H. Wang, The tribological properties of S-(1H-benzotrizoleyl) methyl alkyl xanthates as additives in synthetic lubricants. Lubr. Eng. 51 (1995), pp. 847–850
• [6]. Y. Wan, Q. Pu, Q. Xue and Z. Su (1996),, Antiwear and extreme pressure characteristics of 2-mercaptobenzothiazole derivatives as the potential lubricating oil additive. Wear 192 pp. 74–77.
• [7]. E.A. Baldwin, Relationship between surface composition and wear, an X-ray photoelectron spectroscopy study of surface tested with organic sulfur compounds. ASLE Trans. 19 (1976), pp. 335–344.
• [8]. Alexander Lebedov, Ivan Ksenofontov Hard-Soft-Hard Protective Coatings For Pistons Article in the ‘moto’ magazine no: 3, 2002 (http://moto.zr.ru)
• [9]. Alexander Lebedov, Ivan Ksenofontov Plastics and Balls Examination of Greases For Wheel Bearing Article in the ‘moto’ magazine n0 8, 2002 (http://moto.zr.ru/index.asp)
• [10]. www.lubricant. Ru
• [11]. C.D. Wagner, Handbook of X-ray photoelectron spectroscopy, Perkin-Elmer, Physical Electronic Division, MI, 1979.
• [12]. L. Cao, Y. Sun and L. Zheng, Chemical structure characterization of boundary lubrication film using X-ray photoelectron spectroscopy and scanning Auger microprobe techniques. Wear 140 (1990), pp. 345–357.