BURSA MUSTAFA KEMALPAŞA (M.K.P) LİNYİTİNİN CO2 İLE GAZLAŞTIRILMASI

Yıl 2005, Sayı: 009, 41 - 48, 15.12.2005

A. Sinağ , Y. Bozkurt T. Tekeş Z. Mısırlıoğlu M. Canel

Öz

Bursa Mustafa Kemal Paşa (MKP) linyitinden farklı sıcaklıklarda elde edilen kokların gazlaştırma ve yakma tepkimelerindeki tepkime yetenekleri incelenmiştir. Numunelere Na2CO3 emdirilerek elde edilen katalizörlü kokların tutuşma sıcaklıkları da belirlenmiş ve katalizörün tutuşma sıcaklığını düşürdüğü gözlenmiştir. Daha sonra katalizör emdirilmiş ve katalizörsüz kok örnekleri 900-1000oC aralığındaki farklı sıcaklıklarda CO2 gazı ile Boudouard tepkimesine (C + CO2 → 2CO) göre gazlaştırılmış ve her bir örnek için Arrhenius doğruları çizilerek gazlaşma işleminin aktivasyon enerjileri ile Arrhenius sabitleri belirlenmiştir. Katalizörün reaksiyon hızını artırarak, aktifleşme enerjisini düşürdüğü saptanmıştır [1].

Anahtar Kelimeler

Gazlaştırma, Katalizör, Linyit, Reaktivite

CO2 GASIFICATION OF BURSA MUSTAFA KEMALPAŞA (M.K.P) LIGNITE

Öz

Reaction capabilities of cokes obtained by coking of Bursa Mustafa Kemal Paşa (MKP) lignite at different temperatuıres in the gasification and combustion reactions are investigated. The ignition temperatures of the samples impregnated by Na2CO3 as catalyst. are determined and it is observed that ignition temperatures are decreased in the presence of catalyst. Then the coke samples with and without catalyst are gasified by CO2 (Boudouard reaction) at the temperatures between 900-1000oC and Arrhenius curve is plotted against the gasification temperatures. The Arrhenius constant and Activation energies are determined for each sample. It is found that catalyst leads to an increase in the rate of C – CO2 reactions as a result of decrease in Activation energy.

Anahtar Kelimeler

Gasification, Catalyst, Lignite, Reactivity

Kaynakça

• [1] Bozkurt Y. “Bazı Kok ve Kömürlerin Katalitik Gazlaştırılması”, Y.Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, (1995), Ankara
• [2] Erincin D. Sınağ A. Mısırlıoğlu Z. and Canel M. The Characterization of Burning and CO2 Gasification of Chars from Mixtures of Zonguldak ( Turkey ) and Australian Bituminous Coals. Energy Conversion&Management. 46 (2005), 2748 – 2761.
• [3] Sınağ A., Sinek K., Tekes A. T., Mısırlıoğlu Z., Canel, M. and Wang L. Study on CO2 gasification reactivity of chars obtained from Soma - Isiklar Lignite ( Turkey ) at various coking temperatures. Chemical Engineering and Processing. 42 (2003), 1027– 1031.
• [4] Sınağ A., “Kömür ve Kokların Yanma Özelliklerinin Belirlenmesi”, Y.Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, (1995), Ankara
• [5] Moulijn, J.A., Karsten, P.J.A., Jenkins, R.G. and. Tromp, P.J.J. The Thermoplasticity of Coal and Effect of K2CO3, Addition in Relation to The Reactivity of The Char in Gasification. Fuel. 65 (1986), 1450-1456.
• [6] C. L. Spiro, D. W. McKee, P. G. Kosky and E. J. Lamby. Catalytic CO2 Gasification of Graphite versus Coal Char. Fuel. 62 (1983), 180.
• [7] McKee, D.W. and Chatterji, D. The Catalytic Behaviour of Alkali Metal Carbonates and Oxides in Graphide Oxidation Reactions. Carbon. 13, (1975), 381.
• [8] Baker, R.T.K. Catal. Rev.-Sci. Eng, 19(2) (1979), 261.
• [9] Coates, D.J., Evans, J.W., Cabrera, A.L., Somorjai, G.A. and Heinemann, H.J. An Electron Microscopy Study of The Low temperature Catalysed Steam Gasification of Graphite. Catal 80(1), (1983), 215.
• [10] Mims, C.A., Baker, R.T.K., Chludzinski and Pabst, J.K.. Am. Chem. Soc. Div. Fuel Chem., Prerints, 28(1) (1983), 71.
• [11] Mims, C.A. and Pabst, J.K. Am. Chem. Soc. Div. Fuel Chem., Prerints, 25(3) (1980), 258.