TÜRKİYE’DE PARA TALEBİ FONKSİYONUNUN BELİRLENMESİ

Yıl 2019, Sayı: 59, 1 - 12, 31.01.2019

Onur Bayram , Hasan Fevzi Uca

Öz

Bu çalışmada 2006-2017 dönemini kapsayan çeyrek yıllık veriler
kullanılarak Türkiye için para talebi fonksiyonunun belirlenmesi amaçlanmıştır.
Değişkenler arasındaki kısa ve uzun dönemli ilişkilerin ortaya konulması
amacıyla sınır testi olarak da bilinen Autoregressive Distrubuted  Lag (ARDL) yaklaşımından faydalanılmış ve
değişkenler arasında uzun dönemli eşbütünleşik ilişki tespit edilmiştir. Elde
edilen bulgulara göre katsayılar istatistiksel olarak anlamlı ve katsayı
işaretleri teoriyle uyumludur. Uzun dönemli gelir,faiz oranı ve döviz kuru
esneklikleri sırasıyla  0.77, -0.01 ve
0.17’dir. Döviz kuru değişkeninin pozitif işarete sahip olması literatürdeki
servet etkisi görüşünü desteklemektedir. Modelin yapısal kararlılığını test
etmek amacıyla uygulanan CUSUM ve CUSUMSQ testleri ise modelin uzun dönemde
istikrarlı olduğu sonucunu ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Para Talebi, Eşbütünleşme, İstikrar, Türkiye

Determination of Money Demand Function in Turkey

Öz

Determining
the factors affecting money demand are very important. Monetary authorities can
influence macroeconomic magnitudes by providing control over money balances. In
order to make a reliable estimation of money demand firstly one must set the
determinants of the money demand and its stability. In this study aimed to
determine the money demand function in Turkey using quarterly data including
the period 2006-2017. The autoregressive distrubuted lag (ARDL) approach, also
known as bound test, was used to determine short and long-term relationships
and a long-run cointegrating relationship was found between the variables.
According to the findings, the coefficients are statistically significant and
coefficient signs are consistent with theory. The long-run income, interest
rate and exchange rate elasticities are 0.77, -0.01 and 0.17, respectively. The
fact that the exchange rate variable has a positive effect is supported by the
literature on wealth effect. The CUSUM and CUSUMSQ tests, which were applied to
test the structural stability of the model, demonstrate that the model has stable over long-run. Results
show that broad money supply can be used as an effective policy instrument.

Anahtar Kelimeler

Money Demand, Cointegration, Stability, Turkey

Kaynakça

• Akinlo, A. (2006). The stability of money demand in nigeria: an autoregressive distributed lag approach. Journal of Policy Modeling, 28(4), 445-452.
• Altıntaş, H. (2008). Türkiye'de para talebinin istikrarı ve sınır testi yaklaşımıyla öngörülmesi: 1985–2006. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 30, ss.15-46.
• Arango, S., & Nadiri, M. (1981). Demand for money in open economies. Journal of Monetary Economics, 7(1), 69-83.
• Baharumshah, A., Mohd, S., & Masih, A. (2009). The stability of money demand in China: evidence from the ARDL model. Economic Systems, 33(3), 231-244.
• Bahmani-Oskooee, M. (2001). How stable is M2 money demand function in Japan. Japon and The World Economy, 13(4), 455-461.
• Bahmai-Oskooee, M., & Karaçal, M. (2007). The demand for money in Turkey and currency substitution. Applied Economics Letters, 13(10), 635-642.
• Brown, R., Durbin, J., & Evans, J. (1975). Techniques for testing the constancy of regression relations over time. Journal of Royal Statistical Society, 37(2), 149-163.
• Dritsakis, N. (2011). Demand for money in Hungary: an ARDL approach. Review of Economics & Finance, 1, 01-16.
• Fisher, I. (1911). The purchasing power of money, its determination and relation to credit, interest and crises (New and Revised Edition b.). New York: MacMillan Ltd. http://oll.libertyfund.org/titles/1165 adresinden alındı
• Goldfeld, S. (1973). The demand for money revisited. Brooking Papers on Economic Activity, 4(3).
• Goldfeld, S. (1994). Demand for money: empirical studies. J. Eatwell, M. Milgate, & P. Newman içinde, Money (s. 131-143). Londra: Palgrave Macmillan.
• Halaç, U., & Kuştepeli, Y. (2003). Türkiye'de para dolanım hızının istikrarı: 1987-2001. G.Ü. İ.İ.B.F Dergisi, 5(1), 85-102.
• Halıcıoglu, F., & Ugur, M. (2005). On stability of the demand for money in a developing OECD country: the case of Turkey. Global Business and Economics Review, 7(3), 203-213.
• Narayan, P. (2004). Reformulating critical values for the bounds f-statistics approach to cointegration: an application to the tourism demand model for fiji. Discussion Papers, 2(4).
• Pesaran, H., Shin, Y., & Smith, R. (1996). Testing for existence of a long-run relationship. (Cambridge Working Papers in Economics No. 9622).
• Pesaran, H., Shin, Y., & Smith, R. (2001). Bound testing approaches to the analysis of long run relationships. Journal of Applied Econometrics, 16(3), 289-326.
• Sevüktekin, M., & Nargeleçekenler, M. (2007). Finansal faktörlerin reel para talebi üzerindeki rolü: Türkiye örneği. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(18), 45-61.
• Ünsal, E. (2009). Makro iktisat. Ankara: İmaj Yayınevi.