BUDAKÖZÜ ÇAYI HAVZASI TOPRAKLARININ GENEL ÖZELLİKLERİ VE BAŞLICA SORUNLARI

Yıl 2007, Sayı: 17, - , 20.06.2015

Faruk Aylar

Öz

The Budaközü River Basin is in the region between the Middle Black Sea and the upper Kızılırmak. It has an area approximately 1590 km/sq. However different soils types are seen in the horizontal direction because of the 1000 m heights in the area. Half solid soil is placed in 700-1000 m height with the colour brown and brown-red and above 1000 m height brown forest soil. In the research area the thickness of the soils differs from place to place. The soil on the sloges of the Köse and Zincirli mountains is shallow.In the research area, the richest soil regarding to organic substance is the brown forest soil. The other following types area brown and brown-red soils. These soils are rich in clay. The soil in the area displays alkaline character in regard of Ph values. Furthermore brown soils and brown forest are in high value in phosphorus as plant food. The fundamental problems of the soil in the research area are erosion, flood rocky regions and saltiness

Anahtar Kelimeler

Soil, Area, Erosion, Overflowing, Saltiness

BUDAKÖZÜ ÇAYI HAVZASI TOPRAKLARININ GENEL ÖZELLİKLERİ VE BAŞLICA SORUNLARI

Öz

Budaközü Çayı Havzası, Yukarı Kızılırmak ile Orta Karadeniz Bölümü içerisindedir. Yaklaşık 1590 km2’lik yüzölçüme sahiptir. Saha içerisinde nispi yükseltinin en fazla 1000 m civarında bulunması, dikey yönde nispeten farklı toprak tiplerinin ortaya çıkmasına yol açmıştır. Buna göre 700-1000 m yükseltileri arasında yarı kurak sayılabilecek şartlara uygun olarak kahverengi ve kırmızı kahverengi topraklar yer alırken, kahverengi orman toprakları 1000 m üzerindeki yükseltilerde yayılış göstermektedir. İnceleme alanında, toprak kalınlıkları yerden yere farklılık gösterir. Eğim değerlerinin arttığı Köse Dağı ve Zincirli Dağı gibi dağlık alanların yamaçlarında topraklar çoğunlukla sığdır.İnceleme alanı topraklarının organik madde yönünden en zengin topraklarını kahverengi orman toprakları oluşturur. Bunu kahverengi topraklar ile kırmızı kahverengi topraklar izler. Bütün bu topraklar aynı zamanda kireç yönünden de zengindir. Sahadaki topraklar pH değerleri bakımından hafif alkalen karakter gösterirler. Ayrıca, toprak grupları içerisinde kahverengi topraklar ve kahverengi orman toprakları bitki besin maddelerinden fosfor bakımından yüksek değerler gösterirler. İnceleme alanındaki toprakların başlıca sorunlarını, hızlandırılmış erozyon, taşkınlar, taşlılık ve tuzluluk oluşturmaktadır

Anahtar Kelimeler

Toprak, Havza, Erozyon, Taşkın, Tuzluluk

Kaynakça

• Atalay, İ. (1989). Toprak Coğrafyası. Ege Üniv. Edebiyat Fak. Yay. No:8, İzmir.
• Atalay, İ., Tetik, M. ve Yılmaz, Ö. (1985). Kuzeydoğu Anadolu’nun Ekosistemleri. Orman Araştırmaları Enstitüsü Yayınları. Teknik Bülten Serisi. No:141, Ankara.
• Aylar, F. (2006). Coğrafya Eğitiminde Alan Çalışmalarına Bir Örnek: Budaközü Ondokuzmayıs Yayımlanmamış Doktora Tezi, Samsun. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Üniversitesi.
• Erinç, S. –Bener, M. (1963): Türkiye’de Toprak Altı Suhunetleri. İstanbul Üniv. Coğr. Enst. Derg. Cilt:7, No: 13, İstanbul.
• Erinç, S. (1965). Türkiye’de Toprak Çalışmaları ve Türkiye Toprak Coğrafyasının Ana Çizgileri. İstanbul Üniv. Coğr. Enst. Derg. Cilt:8, No: 15, İstanbul.
• Mater, B. (1986). Toprak Oluşumu, Erozyon ve Korunması. İstanbul Üniv. Yay. No:3465, İstanbul.
• Polynov, B. B. –Rosov, N. N. (1954) Küçük Asya’nın pedojenez Şartları ve Toprakları (Çeviren: S.Erinç). İstanbul Üniv. Coğr. Enst. Derg. Cilt:3, No:5-6, İstanbul.
• Uslu, S. (1970). Toprak Erozyonuna Tesir Eden Faktörler ve Bunun Türkiye’deki Durumu. Ormancılık Araştırma Derg. Cilt:16, No:1, Ankara.
• Uzun, A. (1996): Masat Çayı Havzası Topraklarının Genel Özellikleri ve Başlıca Sorunları. Akademik Açı. Furkan Kitapevi Sayı:2, Samsun RAPORLAR
• Çerem, H. (1964): Çorum – Delice Arası Ovalarının Hidrojeolojik Etüdü. DSİ V.Bölge Müd. Yer altı Suları Daire Başkanlığı. Ankara.
• Kayaöz, T. (1975): Sungurlu Ovası Hidrojeolojik Etüd Raporu. DSİ Genel Müd. Jeoteknik Hizmetler ve Yer altı Suları Daire Başkanlığı. Ankara.
• Köy Hizmetleri (1994): Çorum İli Arazi Varlığı. Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü Yay. No: 19, Ankara.
• Topraksu (1974): Kızılırmak Havzası Toprakları. Topraksu Genel Müdürlüğü Yay. No: 286, Ankara.
• Topraksu (1976): Çorum İli Toprak Kaynağı Envanter Raporu. Topraksu Genel Müdürlüğü Yay. No:244, Ankara.