PSİKANALİTİK EDEBİYAT ELESTİRİSİ VE BİR UYGULAMA DENEMESİ

Yıl 2009, Sayı: 25, - , 20.06.2015

Ali Budak

Öz

Freud’un rüyalarla edebiyat eserleri arasında paralellikler kuran görüşleri, zaman içerisinde, zengin değerlendirme ve bakış açıları doğurmuştur. Öyle ki, çağdaş psikanalistler, bugün, okuma türleri arasında yalnızca psikanalitik okumaların, yapıtın özüne inmeyi sağlayabileceği gibi, hayli iddialı tezlere ulaşmışlardır. Onlara göre, her edebiyat/sanat yapıtının merkezinde bilinçdışı bir fantezi bulunmaktadır ve sözkonusu fantezi ancak, psikanalizin geliştirdiği metodlarla çözülebilir ve anlam kazanabilir. Bu çalışma, rüyaya en yakın tür olan şiire psikanalitik bir yaklaşım denemesidir. Bunun için, önce, psikanalitik edebiyat eleştirisi ana çizgilerle çerçevelenmiş, sonra da Sefa Kaplan’ın “Derviş Meseli” adlı şiiri, bu çerçeveye “uygun” bir şekilde yerleştirilmeye çalışılmıştır

Anahtar Kelimeler

-

PSİKANALİTİK EDEBİYAT ELESTİRİSİ VE BİR UYGULAMA DENEMESİ

Öz

Freud’s considerations which are establishing parallelism among dreams and literal work pieces have led to the creation of new and enriched standpoints during the time process. Moreover, the contemporary psychoanalysts, today, have concluded some assertive and challenging results such as just only psychoanalytic readings could provide the involvement into the essence of the work pieces. According to them, the center of every art pieces depends upon the subliminal and unconscious fantasia and this fantasia just could only be comprehended and be found meaningful by the psychoanalytical methodologies. This study is an essay of psychoanalytical approach towards into the poetry as very close sort to the dream. Therefore, in this study, the psychoanalytical literature critiques have been framed with their main trajectories and later, the poem of Sefa Kaplan entitled as “Derviş Meseli” (Dervish Maxim) has been adapted into this methodology

Anahtar Kelimeler

-

Kaynakça

• Charles BRENNER, Psikanalizin Temelleri, Çev. Işık Savaşır-Yusuf Savaşır, Ank. Yankı Matbaası, 1977
• E.F. SHARPE, Dream Analysis, London: The Hogardh Press, 1961
• M.A. SKURA, The Literary Use of the Psychoanalytic Process. New Haven : Yale University Press, 1984,
• Norman HOLLAND, The Dynamics of Literary Response. New York: Oxford University Press. 1968
• Oğuz CEBECİ, Psikanalitik Edebiyat Kuramı, İst. , İthaki, 2004
• Otto RANK, Art and Artist: Creative Urge and Personality Development, New York : knopf, 1932
• P. SLOANE, Psychoanalytic Understanding of the Dream, Northvale : Jason Aronson, 1990
• Selçuk ERAYDIN, Tasavvuf ve Tarikatler, İst., Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakülttesi Vakfı Yayını,2001
• Sefa KAPLAN, Öyküler Seni Söyler, İst, Oğlak/Edebiyat, 2003
• Sefa KAPLAN, Şiirler, İst., Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2007
• Sigmund FREUD, “Creative writers and day dreaming”, Standard Edition 9, London : Hogard, 1908.
• Sigmund FREUD, Cinsiyet ve Psikanaliz, Çev. Selahattin Hilav, İst. , Varlık Yayınları, 1977
• S. FREUD, “The İnterpretation of Dreams”, Standard Edition 4/5, London: Hogard, 1900