EKONOMİK BÜYÜME ÜZERİNDE BESERİ SERMAYENİN ETKİSİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Yıl 2009, Sayı: 25, - , 20.06.2015

Serkan Varsak İbrahim Bakırtaş

Öz

The aim of this paper is to determine the long term interaction between the capital and economic growth, and direction and degree of this interaction over 1970-2008 in Turkey. From this point of view, by using the time series analysis it is examined the direction and the size of relation between human capital (represented by schooling rates and educational expenditures per student) and economic growth (represented by the real gross domestic product). The basis on cointegration analysis between and human capital, onto studied variables it is applied respectively the unit root test, determining of appropriate lag length, determining of cointegration existence, Johansen’s cointegration analysis, the vector error correction model (VEC) and the variance decomposition. According to the analysis findings, it is obtained results that the change consisted by the educational indicators; affects enormously to the real gross domestic product (GDP), but isn’t affected by change consisted of the GDP

Anahtar Kelimeler

-

EKONOMİK BÜYÜME ÜZERİNDE BESERİ SERMAYENİN ETKİSİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Öz

Bu çalışmanın amacı 1970-2008 döneminde, Türkiye’de beşeri sermaye ve ekonomik büyüme arasındaki uzun dönemli etkileşimi ve bu etkileşimin yönü ve derecesini belirlemektir. Türkiye’de beşeri sermayenin ekonomik büyüme üzerindeki etkisi, okullaşma oranları ve eğitim harcamalarıyla, ekonomik büyüme arasındaki ilişkinin yönü ve büyüklüğü temelinde, zaman serisi analizleri kullanılarak incelenmiştir. Büyüme ve beşeri sermaye arasındaki eşbütünleşme analizi temelinde, incelenen değişkenlere sırasıyla birim kök testi, uygun gecikme uzunluğunun tespit edilmesi, eşbütünleşmenin varlığının tespiti, Johansen eşbütünleşme testi, vektör hata düzeltme (VEC) ve varyans ayrıştırma analizi uygulanmıştır. Analiz bulgularına göre, eğitim göstergelerinde meydana gelen değişimin, kişibaşına reel gayrisafi milli hasılayı önemli ölçüde etkilediği; eğitim göstergelerinde meydana gelen değişimin ise kişi başına reel gayrisafi milli hasılada meydana gelen değişimden etkilenmediği sonucuna ulaşılmıştır

Anahtar Kelimeler

Beşeri Sermaye, Ekonomik Büyüme, Neo-Klasik Büyüme, İçsel Büyüme, Eşbütünleşme

Kaynakça

• ATEŞ, S. (1998),Yeni İçsel Büyüme Teorileri ve Türkiye Ekonomisinin Büyüme Dinamiklerinin Analizi., Yayınlanmamış Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi SBE, Adana.
• ATİK, H. (2006), Beşeri Sermaye, Dış Ticaret ve Ekonomik Büyüme, Bursa: Ekin Kitapevi.
• BARRO, R. J. (1991), “Economic Growth in a Cross Section of Countries”, The Quarterly Journal of Economics, 106(2): 407-443.
• BENHABIB, J. and SPIEGEL, M. (1994),“The Role of Human Capital in Economic Development Evidence from Aggregate Cross-Country Data”, Journal of Monetary Economics, 34:143-173.
• CHUANG, Y. (1999), “The Role of Human Capital in Economic Development: Evidence from Taiwan”, Asian Economic Journal, 13 (2): 117-144.
• COE, D.T., HELPMAN, E. and HOFFMAISTER, A. W. (1997), “North-South R&D Spillovers”, Economic Journal, 107 (440): 134-149.
• ERK, N. ÇABUK, H. A. ve ATEŞ, S. (1998), "Long-Run Growth and Physical Capital-Human Capital Concentration", Working Paper presented at the International METU Conference on Economics II, Ankara.
• DENISON, E. W. (1962), “Education, Economic Growth and Gaps in Information”, The Journal of Political Economy, 70 (5):124-128.
• EINARSSON, T. and MARGUIS, M. H. (1998), "An RBC Model with Growth: The Role of Human Capital", Journal of Economics and Business, 50 (5): 431-444.
• ENDERS, W. (2004), Applied Econometric Time Series: Wiley Series in Probability and Mathematical Statistics, New York: John Wiley.
• GÜMÜŞ, S. (2005), Beşeri Sermaye ve Ekonomik Kalkınma: Türkiye Üzerine Ekonometrik Bir Analiz: 1960– 2002, İKV Yayınları, İstanbul.
• GUJARATI, D. N. (2003), Basic Econometrics, Fourth Edition, New York: McGraw-Hill.
• KAR, M. ve AĞIR, H. (2003), “Türkiye’de Beşeri Sermaye ve Ekonomik Büyüme: Nedensellik Testi”, II. Ulusal Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi Bildiriler Kitabı, 181-190
• LUCAS, R.E. (1988), “On The Mechanics of Economic Development”, Journal of Monetary Economics, 22: 3-42.
• NONNEMAN, Y. and VANHOUDT, P. (1996), “A Further Augmentation of the Solow and the empirics of Economics Growth for OECD Countries”, The Quarterly Journal of Economics, 111(3): 943-953.
• PARK, J. (2006), “Dispersion of Human Capital and Economic Growth”, Journal of Macroeconomics, 28(3):520- 529.
• RANGAZAS, P. (2000), “Schooling and Economic Growth: A King Rebelo Experiment with Human Capital”, Journal of Monetary Economics, 46 (2): 397-416.
• ROMER, P.M. (1986) “Increasing Returns and Long-Run Growth”, Journal of Political Economy, 94(5):1002-1037
• SOLOW, R. M., (1956), “A Contribution to the Theory of Economic Growth”, The Quarterly Journal of Economics, 70 (1):65-94.
• SWAN, T.W. (1956), “Economic Growth and Capital Accumulation,” Economic Record, 32:334-361
• SCHULTZ, T. W. (1960), “Capital Formation by Education”, Journal of Political Economy, 68 (1): 571-583.
• SCHULTZ, T. W. (1999), “Education and Economic Growth: Return to Education” Readings in the Economics of Education, UNESCO, 277-292.
• TALLMAN, E. and WANG, P. (1994), “Human Capital and Endogenous Growth: Evidence from Taiwan”, Journal of Monetary Economics, 34(3): 101-124.
• TARI, R. ve B. (2006), “Türkiye’de İstikrarsız Büyümenin VAR Modelleri ile Analizi, (1991.1-2004.3)”, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Ekonometri ve İstatistik Dergisi, 4: 12-28.
• TARI, R. (1999), Ekonometri, İstanbul: Alfa Kitabevi.
• TUNÇ, M. (1993), “Türkiye’de Eğitimin Ekonomik Kalkınmaya Etkisi”, D.E.Ü., İ.İ.B.F. Dergisi, 8(2): 1-32
• WOLFF, E.N. and GITTLEMAN, M. (1993), “The Role of Education in Productivity Convergence: Does Higher Education Matter? Explaining Economic Growth”, Explaining Economic Growth, A. Szermai, B.V. Ark and D. Pilat (Eds.), North Holland: Elsevier Science Publishers, 147-167.