OSMANLI DÖNEMİNDE TÜRK MİLLİYETÇİLİĞİ İDEOLOJİSİNİN KAYNAKLARI

Yıl 2010, Sayı: 28, 253 - 268, 30.12.2010

Turgay Uzun

Öz

Milliyetçilik, tarihsel süreç içinde ortak toplumsal kimlik yaratılabilmesi yolunda önemli işlevleri olan bir ideolojidir. Birçok toplumda milliyetçilik, büyük toplumsal kesimleri etkilemiş, ulusal kimliğin oluşumu sürecinde önemli siyasal sonuçların doğmasına neden olmuştur. Türkiye’de de milliyetçilik, modernleşme sürecinde başat bir ideoloji olmuş, Osmanlı’dan Cumhuriyete modernleşmenin meşruiyet zeminini oluşturmuş ve Türk ulusal devletinin kurulması noktasında temel ideoloji haline gelmiştir. Bu çalışmada Osmanlı devletinde milliyetçi hareketlerin ortaya çıkışı, Türk milliyetçiliğinin kaynakları ve modernleşme sürecinde Türk milliyetçiliğinin etkileri incelenmeye çalışılmıştır

Anahtar Kelimeler

Ulus Devlet, Milliyetçilik, Modernleşme, Türk Milliyetçiliği, Türk Modernleşme Süreci

OSMANLI DÖNEMİNDE TÜRK MİLLİYETÇİLİĞİ İDEOLOJİSİNİN KAYNAKLARI

Öz

Nationalism, in the process of history, has been an ideology which has important functions. Nationalism has affected large social groups in many societies in the process of creating common national identity among the individuals forming the society. Nationalism in Turkey has been dominant ideology in the process of Turkish nation-state. This study aims to examine, the rise of nationalist actions in Ottoman state, the origins of Turkish nationalism and effects of Turkish nationalism in modernizing process in Turkey

Anahtar Kelimeler

Nation State, Nationalism, Modernizing, Turkish Nationalism, Turkish Modernizing Process

Kaynakça

• Akçam, Taner, Türk Ulusal Kimliği ve Ermeni Sorunu, İletişim Yayınları, İstanbul,1995
• Akyüz, Kenan, "Türk Ocakları", Belleten, Cilt:2, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, Nisan 1986
• Akyüz, Kenan, Modern Türk Edebiyatının Ana Çizgileri (1860-1923), Mas Matbaacılık, İstanbul, (tarihsiz)
• Arai, Masami, "Devlet ve Toplum Arasında Türk Yurdu Dergisine Bir Yaklaşım", Türk Yurdu, (Cilt haline getirilmiş yeni bası içinde), Tutibay Yayınları, Ankara, 1998.
• Bayraktutan, Yusuf, Türk Fikir Tarihinde Modernleşme, Milliyetçilik ve Türk Ocakları, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 19 Cin, Halil, "Tanzimat Döneminde Osmanlı Hukuku ve Yargılama Usulleri", 150. Yılında Tanzimat, Haz. Hakkı Dursun Yıldız, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara,1992
• Darendelioğlu İlhan, Türkiye’de Milliyetçilik Hareketleri, Toker Matbaası, İstanbul, 1968 Georgeon,
• Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul, 1999, Türk Milliyetciliğinin Kökenleri Yusuf Akçura (1876 - 1935),
• Gökalp Ziya, Türkçülüğün Esasları, Başbakanlık Kültür Müsteşarlığı Yayınları, İstanbul, 1972
• Gökay Bülent, “The Turkish Communist Party: The Fate of the Founders”, Middle Eastern Studies, Vol:29/2, April 1993.
• Gömeç, Saadettin, Kök Türk Tarihi, Türksoy Yayınları, Ankara, 1997
• Halaçoğlu, Yusuf, "Osmanlı Döneminde Türkiye'nin Nüfus Yapısı ve Aşiretler, Tarih Boyunca Anadolu'da Türk Nüfus ve Kültür Yapısı (Milliyetçilik ve Milliyetçilik Tarihi Araştırmaları V. İlmi Kongresine Sunulan Tebliğler), Türk Yurdu Yayınları, Ankara, 1995
• Hatiboğlu Vecihe, Dıe Quelle Der Turkıschen Geschıchte", Türkoloji Dergisi, AÜDTCF Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları Enstitüsü Yayınları, Cilt:8, Ankara, 1979
• Heyd, Uriel, Foundations of Turkish Nationalism, Harvill Press, London, 1950
• Jacop M. Landau, Pan Turkism: From Irredentism to Cooperation, Hurst Comp., London, 1995
• Karaalioğlu, Seyit Kemal, Resimli Türk Edebiyatçılar Sözlüğü, İnkılap ve Aka Yayınları, İstanbul, 1982
• Karal, Enver Ziya, Osmanlı Tarihi, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Cilt:7, Ankara,1977
• Karpat, Kemal, Türk Demokrasi Tarihi, İstanbul Matbaası, İstanbul, 1967
• Kushner David, Türk Milliyetçiliğinin Doğuşu 1876-1908, Çev.:S.Türet-R.Ertem-F.Erdem, İstanbul, 1979
• Levend, Agah Sırrı, "Tarih Boyunca Türk Dili" Belleten, (yeni bası), Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara, 1989, s.146.
• Orkun, Hüseyin Nâmık, Türkçülüğün Tarihi, Kömen Yayınları, Ankara, 1977
• Ortaylı, İlber, "Osmanlı' Kimliği", Cogito Dergisi, Yapı Kredi Yayınları, Sayı:19, Ağustos- 1999, İstanbul,
• Öğün, Süleyman Seyfi, Türkiye'de Cemaatçi Milliyetçilik ve Nurettin Topçu, Dergah Yayınları, İstanbul, 1992
• Poulton, Hough, Silindir Şapka Bozkurt ve Hilâl, Türk Ulusçuluğu ve Türkiye Cumhuriyeti, Sarmal Yayınevi, İstanbul, 1999
• Sadi, Kerim, Türkiye'de Sosyalizmin Tarihine Katkı, İletişim Yayınları, İstanbul, 1994.
• Sakallı Bayram, Milli Mücadelenin Sosyal Tarihi, İz Yayınları, İstanbul, 1997
• Taneri Aydın, Türk Devlet Geleneği, Töre-Devlet Yayınları, Ankara, 1981.
• Tekin, Talat, Orhun Yazıtları, Ankara,1988.
• Temir,Ahmet, Türkoloji Tarihinde Wilhelm Radloff Devri, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara, 1991.
• Toprak, Zafer, "II. Meşrutiyet'te Fikir Dergileri", Tanzimattan Cumhuriyete Türkiye Ansiklopedisi, Cilt:4, İletişim Yayınları, İstanbul, 1983
• Tunaya, Tarık Zafer, Türkiye'de Siyasi Partiler, Cilt:1, İletişim Yayınları, İstanbul,1998
• Tunçay Mete, Türkiye'de Sol Akımlar (1908-1925), Bilgi Yayınları, Ankara, 1978
• Tunçay, Mete-Zürcher, Erik Jan, (Ed.), Osmanlı İmparatorluğunda Sosyalizm ve Mililyetçilik, İletişim Yayınları, İstanbul 1995
• Türk Yurdu (Cilt halinde yeni bası), yıl:1, S.22, 6 Eylül 1328 (19 Eylül 1912)
• Türköne, Mümtaz'er, "Tanzimatta Millet Fikrinin Doğuşu", Türkiye Günlüğü Dergisi, Sayı:8, Ankara, Kasım-1989
• Üstel, Füsun İmparatorluktan Ulus-Devlete Türk Milliyetçiliği Türk Ocakları (1912-1931), İletişim Yayınları, İstanbul, 1997
• Varlık, Bülent, "Tanzimat ve Meşrutiyet Dergileri", Tanzimattan Cumhuriyete Türkiye Ansiklopedisi, Cilt:4, İletişim Yayınları, İstanbul, 1983