TÜRKÇE ÖĞRETMEN ADAYLARININ YETİZLEME ÇALIŞMALARIYLA OLUŞTURDUKLARI METİNLERDE ÖNGÖNDERİM VE ARTGÖNDERİM KULLANIMININ GÖRÜNÜMÜ

Yıl 2012, Sayı: 32, - , 20.06.2015

Ali Göçer

Öz

The purpose of this study is to examine of the written texts in terms of the usage of the anaphora and cataphore of the Turkish teacher candidates in the written texts that they created. For this purpose, was asked from student teachers some writing compositions, at different periods and four separate topics in the lesson of writing training in the 2010-2011 academic years. Then, was made the selection of texts for review. Later, the compositions were examined. The population of study is the third-grade students in Erciyes University Faculty of Education Department of Turkish Education. 12 student teachers were determined via purpose - random sampling method in the population. The texts of candidate teachers in the sample were chosen by way of random method from the inside total composition papers. The submissions (anaphora and cataphora) determined according to the types from the texts. According to results of the investigation, The submissions (anaphora and cataphora) is capable of them correspond with the framework In the products of student teachers and the compositions have partly relevant to the criterions text

Anahtar Kelimeler

Turkish teaching, writing skill, cohesion, anaphora, cataphore

TÜRKÇE ÖĞRETMEN ADAYLARININ YETİZLEME ÇALIŞMALARIYLA OLUŞTURDUKLARI METİNLERDE ÖNGÖNDERİM VE ARTGÖNDERİM KULLANIMININ GÖRÜNÜMÜ

Öz

Bu araştırmanın amacı, Türkçe öğretmeni adaylarının yazma eğitimi dersi yetizleme çalışmaları çerçevesinde ortaya koydukları metinleri art ve öngönderim kullanımı açısından incelemektir. Bu amaçla, 20102011 öğretim yılında Türkçe öğretmenliği üçüncü sınıf yazma eğitimi dersinde öğrencilere değişik zaman dilimlerinde dört ayrı konuda kompozisyon yazdırılmıştır. Daha sonra ortaya konulan metinlerden incelenmek üzere seçim yapılmıştır. Erciyes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Türkçe Öğretmenliği üçüncü sınıf öğrencileri araştırmanın evrenini oluşturmaktadır. Evrenden her bir konudan ayrı olmak üzere random yöntemiyle 12 öğrenci araştırma örneklemi olarak belirlenmiştir. Belirlenen aday öğretmenlerin metinleri seçilerek incelenmek üzere ayrılmıştır. İncelenen metinlerde kullanılan gönderimler türlerine göre belirlenmiştir. Araştırma sonucuna göre Türkçe öğretmen adaylarının yetizleme çalışmalarıyla ortaya koydukları metinlerin adıl kullanımı ile yapılan art gönderimin yeterli sıklığa sahip olduğu; diğer artgönderim türlerine yönelik gönderimlerle ön gönderim bakımından normal seviyede bir kullanımın olduğu görülmüştür. Araştırma sonucuna göre, aday öğretmenlerin ortaya koydukları ürünler ‘gönderimler’ çerçevesinde düşünüldüğünde metinsellik ölçütleri arasında önemli bir yeri olan bağdaşıklık özelliğine sahip olduğu söylenebilir

Anahtar Kelimeler

Türkçe öğretimi, yazma becerisi, bağdaşıklık, öngönderim, artgönderim

Kaynakça

• Akyol, Hayati (2006). Türkçe Öğretim Yöntemleri. Ankara: Kök Yayıncılık.
• Beaugrande, De R. ve Dressler, W. (1981). Introduction To Text Linguistic. London: Longman Group Company.
• Cornish, Francis (2006). Text Analysis and Stylistics: Discourse Anaphora (pp. 631-638). Published in Encyclopedia of Language and Linguistics (ed. K. Brown; 2nd edition). Oxford: Elsevier.
• Coşkun, Eyyup (2009). Türkçe öğretiminde Metin Bilgisi (ss. 231-283), İlköğretimde Türkçe Öğretimi. (Editörler: A. Kırkkılıç, H. Akyol), Ankara: Pegem Akademi.
• Çakır, Özler (2003). “Yazma öğretiminde süreç yaklaşımına dayalı programın yazılı anlatım becerisini geliştirmedeki rolü: Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Örneği”. Dil Dergisi, 122, 31-51.
• Çeltek, Aytaç (2008). Türkçede Boş Artgönderimin Söylem-Edimbilimsel İşlevleri (Yayımlanmamış Doktora Tezi). İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dilbilim ABD.
• Demirel, Özcan ve Şahinel, Melek (2006). Türkçe ve Sınıf Öğretmenleri İçin Türkçe Öğretimi (7. Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Emig, Janet (1971). The Composing Processes of Twelfth Graders. Urbana, IL: National Council of Teachers of English.
• Göğüş, Beşir (1978). Orta Dereceli Okullarımızda Türkçe ve Yazın Eğitimi. Ankara: Kadıoğlu Matbaacılık.
• Gülsoy, Murat (2009). Büyübozumu: Yaratıcı Yazarlık (4. Baskı). İstanbul: Can Sanat Yayınları.
• Günay, Doğan (2007). Metin Bilgisi (Üçüncü Baskı). İstanbul: Multilingual Yayınevi.
• Güner, Edip Serdar (2008). Türkçe İçin Derlem Tabanlı Bir Anafor Çözümleme Çalışması (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Edirne: Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Halliday, M. ve Hasan, R. (1996). Cohesion in English. (Longman English Language Series 9). London: Longman.
• Hartman, D. K., ve Allison, J. (1996). Promoting Inquiry Oriented Discussions Using Multiple Texts (pp. 106-133). In L. B. Gambrell & J. F. Almasi’s (Eds.) Lively Discussions: Fostering Engaged Reading. Newark DE: International Reading Association.
• Hillocks, George, Jr. (1987). “Synthesis of Research on Teaching Writing”. Educational Leadership, May 1987, 71- 82.
• Huang, Y. (2000). Anaphora: A CrossLingustic Study. Oxford: Oxford University Press.
• İpşiroğlu, Zehra (2007). “Türkçe öğretiminde yaratıcılık Almanya’daki yeni öğretmenler: Göçmen kökenli üçüncü kuşak”. Dil Dergisi, 135, 21-27.
• Keçik, İlknur. ve Subaşı, Leyla. Uzun (2001). Türkçe Sözlü ve Yazılı anlatım (Editör: Canan İleri). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Murray, Donald M. (1980). Writing as Process: How writing Finds its sown Meaning. In T. R. Donovan and B. W. McClelland (Eds.), Eight Approaches to Teaching Composition. Urbana, IL: National Council of Teachers of English.
• Ögeyik, Muhlise Coşkun (2008). Metinlerarasılık ve Yazın Eğitimi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Özdemir, Emin (2000). Eleştirel Okuma (4. Baskı). Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Öztürk, Bilge (2010). Türkçe Planlanmış Sözlü Söylemde Boş Artgönderimlerin Görünümü. Hacettep Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 27 (1), 165-177.
• Skandalaris, Lee (1998). “Teaching for Strategies in Writing: Maintaining the Balance between Composing and Transcribing”. The Running Record, 10 (2), 1-12.
• Taylor, Barry P. (1981). “Content and Written Form: A Two-Way Street”. TESOL Quarterly, 15 (1), 5-13.
• Yaldırım, Savaş (2008). Türkçe Derlemlerdeki Artgönderimlerin Tümdengelimli ve Tümevarımlı Yöntemlerle Çözümlenmesi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Edirne: Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Yangın, Banu (2002). Kuramdan Uygulamaya Türkçe Öğretimi. Ankara: Dersal Yayıncılık.
• Yıldırım, Ali ve Şimşek, Hasan (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (5. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Zamel, Vivian (1982). “Writing: The Process of Discovering Meaning”. TESOL Quarterly, 16 (2), 195-209.