MERKEZ BANKASI BAĞIMSIZLIĞININ ÇIKTI AÇIĞINA ETKİSİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Yıl 2013, Sayı: 35, - , 20.06.2015

Bülent Doğru

Öz

This paper tries to figure out whether legal and actual independence of Central Bank of Republic of Turkey (CBRT) affect the output gap statistically significant with quarterly macroeconomic variables between 1997 and 2010 time period. Direction and intensity of the relationship, if any, is examined by econometric model established with the help of control variables. According to estimated model outputs, central bank independence in Turkey has a positively important impact on output gap; namely, as legal independence has risen, real growth in Turkey has also risen during period analyzed

Anahtar Kelimeler

Legal Measures of Central Bank Independence, Output Gap, Central Bank Independence

MERKEZ BANKASI BAĞIMSIZLIĞININ ÇIKTI AÇIĞINA ETKİSİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Öz

Bu çalışma, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) yasal ve fiili bağımsızlığının çıktı açığını istatistiksel olarak anlamlı şekilde etkileyip etkilemediğini 1997 ve 2011 arasındaki çeyrek dönemlik verilerle ortaya çıkarmaya çalışmaktadır. İlişkinin, varsa, yönü ve şiddeti kontrol değişkenleri yardımıyla kurulacak ekonometrik model üzerinden analiz edilmektedir. Tahmin edilen modelin çıktılarına göre, Türkiye’de merkez bankası bağımsızlığının çıktı açığı üzerine pozitif yönde oldukça önemli bir etkisi vardır. Yani yasal bağımsızlık arttıkça reel büyüme incelenen dönem boyunca artmıştır

Anahtar Kelimeler

Merkez Bankası Bağımsızlık Endeksi, Çıktı Açığı, Merkez Bankası Bağımsızlığı

Kaynakça

• AGHION, P., BACCHETTA, P., ve RANCİERE , R. (2006). Exchange Rate Volatility and Productivity Growth:The Role of Financial Development. NBER Working Paper.
• AFŞAR, B. (2006). “Merkez Bankası Bağımsızlığını Etkileyen Unsurlar”, Araştırma Raporu, Konya Ticaret Odası.
• ALESINA, A. ve SUMMERS, L.H. (1993). “Central Bank Independence and Macroeconomic Performance: Some
• Comparative Evidence”, Journal of Money Credit and Banking, vol.25, No.2. ALPARSLAN, M. VE ERDÖNMEZ, P.A. (2000). “Enflasyon Hedeflemesİ”, Bankacılar Dergisi, Sayı.35.
• ARSLAN, Ö. (2003). “Avrupa birliğini oluşturan ülkelerde Merkez bankası bagımsızlıgı, enflasyon ve diğer Makro
• Ekonomik Büyüklükler Arasındaki İlişkiler: 1980-2001 Dönemi, Uzmanlık Tezi, TCMB,
• BADE, R. ve PARKIN, M. (1988). “Central Bank Laws and Monetary Policy”, University of Western Ontario.
• BARIŞIK, S. (2004). “Merkez Bankası Bağımsızlığı, Makroekonomik Etkileri ve 2001 Tarihli TCMB
• Kanununun Yansımaları”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, Cilt.59, Sayı.3. BARRO, R. (1995). “Inflation and Economic Growth”, NBER Working Paper, No.5326.
• BARRO, R.ve DAVİD, B. G. (1983). “Rules, Dıscretıon and Reputatıon In A Model of Monetary Polıcy”, NBER Working Paper, No. 1079..
• BORRERO M.A. (2001). “On the Long and Short of Central Bank Independence, Policy Coordination and Economic Performance”, IMF Working Paper.
• CUKIERMAN, A. (1998). “The economics of central banking”. In:Wolf, H. (Ed.), IEA, Contemporary Economic
• Issues—Macroeconomics and Finance. The MacMillan Press, London, P. 37–82. CUKIERMAN, A. (2008). “Central bank independence and monetary policymaking institutions — Past, present and future”, European Journal of Political Economy No.24, p.722–736
• CUKİERMAN, A. , WEBB, S. ve NEYAPTİ, B. (1992). "Measuring the Independence of Central Banks and It's
• Effect on Policy Outcomes", The World Bank Economic Review, Vol: 6, No: 3, P.353-398. CUKIERMAN, A. ( 1994). Central Bank Strategy, Credibility, and Independence: Theory and Evidence, The MIT Press, 1994
• ÇOLAKOĞLU, B. (2002). “Enflasyon Hedeflemesi Stratejisine Geçiş Bağlamında TC Merkez Bankası
• Bağımsızlığının Fonksiyonelliği”, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, No.2, p.17-31. DEBELLE, G. ve FISCHER, S. (1994). "How Independent Should a Central Bank Be?", Working Papers in
• Applied Economic Theory, p.94-05. EIJFINGER, S. C.W. ve SCHALING, E.(1992). “Central Bank Independence: Criteria and Indices”, Reserarch Memorandum, No 548.
• EROĞLU, N. (2011). İktisatta Rasyonalite ve Para Politikası, Derin Yayınları, İstanbul 2011
• EROĞLU, Ö.ve ALTINTAŞ, H. (1997). “Merkez Bankasının Bağımsızlığı Sorunu: Enflasyon ve Ekonomik
• Performans Üzerine Bir Değerlendirme”, İktisat İşletme ve Finans Dergisi, C:12, S.135. EROĞLU, İ. (2009).“Enflasyon Hedeflemesi Rejimi ve Türkiye Uygulamasının Performans Analizi”, , Marmara üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış doktora tezi.
• GRILLI, V. D. ve TABELLINI,, G. (1991). “Political and Monetary Institution and Public Financial Policies in
• Industrial Countries”, Economic Policy, Vol. 6, No. 13. GRIFFITHS, WILLIAM E., HILL, R.C. ve LİM, GAUY C. (2010), Using Eviews for Principle of Econometrics, 3rd Ed., Jonh Willey.
• GÜL, E., EKİNCİ, A VE GÜRBÜZ ,A. A. (2006). Enflasyonla Mücadelede Enflasyon Hedeflemesi, Ekin Yayınları.
• GÜNSOY, B.(2000). “Hukuksal Yapı ve İktisadi Başar: TCMB Örneği”, İ.Ü.Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi No: 23-24
• HUANG, T. (2011). “Effects of Central Bank Independence Reforms on Inflation in Different Parts of the World”, Högskolan Dalarna.
• KADILAR, CEM. (2000), Uygulamalı Çok Değişkenli Zaman Serileri Analizi, Ankara, Gazi Üniversitesi Yayınları.
• KARASOY, A. VD. (1998). “Enflasyonun Doğrudan Hedeflenmesi Politikası ve Bazı Ülke Deneyimleri”, TCMB
• Tartışma Tebliği, Ankara, No. 9801. KAYKUSUZ,
• İlişki”,(Çevrimiçi),http://kaykusuz.tripod.com/id44.html., Erişim: 23.04.2011 “Merkez Bankasının Bağımsızlığı ve Enflasyon Arasındaki
• KOOI, J. ve WILLEM. VE DE HAAN, J.(2000) “Does Central Bank Independence Really Matter? New Evidence for Developing Countries Using A New Indicator.”, Journal of Banking and Finance, v. 24 iss.4, P.643-664.
• KYDLAND, F.E. ve PRESCOTT, E.C. (1977). “Rules Rather than Discretion: The Inconsistency of Optimal Plans”,
• The Journal of Political Economy, Vol. 85, No. 3, P. 473-492. OKTAR, S. (1998). Enflasyon Hedeflemesi, Bilim Teknik Yayınevi.
• OKTAR, S.(1996). Merkez Bankasının Bağımsızlığı, Birinci Baskı, İstanbul: Bilim Teknik Yayınları.
• ÖZATAY, FATİH. (2011). Parasal İktisat Kuram ve Politika, Efil Yayınevi, Ankara.
• RATFAI, A. (1999). “A Note on the Independence of Central Bank in the Czech Republic, Hungary, and Poland”,
• University of Southampton and Institute of Economics, Hungarian Academy of Sciences. ROMER, D. (2006). Advanced Macroeconomics, Third Edition, The McGraw-Hill.
• RICARDO, D. (1824). Plan for the Establishment of a National Bank, Bell Yard, London
• SERDENGEÇTİ, S. (2003). “Merkez Bankası Bağımsızlığı”, Finansal Politik Ekonomik Yorumlar Dergisi, Yıl:3, S:4
• SIKKEN, B.J. VE DE HAAN, J. (1998). “Budget Deficits, Monetization and Central Bank Independence in
• Developing Countries”, Oxford Economic Papers, v.50, iss.3, p. 493-511. STURM, J.E., ve DE HAAN, J.(2001). “Inflation in Developing Countries: Does Central Bank Independence
• Matter? New Evidence Based on A New Data Set”, Ifo Studien, v.47, iss.4, P. 389-403
• ŞAHİN, B. (2007). “Alternatif Bir Para Otoritesi Olarak Para Kurulu Dünya Örnekleri ve Türkiye’de
• Uygulanailirliği”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Diyarbakır. TAYLOR, JOHN B. (1993). “Discretion Versus Policy Rules in Practice” Carnegie-Rochester Conference Series on Public Policy, No.39, p.195-214.
• WAGNER, H. (1999). “Central Bank Independence and the Lessons for Transition Economies from Developed and Developing Countries”, Comparative Economic Studies, v.41, iss.4, p. 1-22.
• WALSH, CARL E. (2005). “Central Bank Independence Prepared for the New Palgrave Dictionary,”(çevrimiçi), http://people.ucsc.edu/~walshc/MyPapers/cbi_newpalgrave.pdf, Ülke Almanya İsviçre Avusturya Danimarka ABD Kanada İrlanda Hollanda Avustralya İzlanda Lüksemburg İsveç Finlandiya İngiltere İtalya Yeni Zelanda Fransa İspanya Japonya Norveç Belçika 0.17 0.17 Merkez Bankası
• Grafik 2. Türkiye’de Çıktı Açığı: 1960-2010 Dönemi
• Not: GGAP çıktı açığını göstermektedir. 90 95 00 05 10 GGAP