Bilginin Ticarileşmesi: Düşünce Kuruluşları

Yıl 2021, Sayı: 68, 106 - 132, 29.04.2021

Mehmet Münip Babur

https://doi.org/10.51290/dpusbe.825112

Cited By: 1

Öz

Düşünce kuruluşları Batılı ülkelerde ve sonrasında küresel ölçekte yeni bilgi üretimi ve rejimlerinin önemli bir aktörü haline gelmiştir. Özellikle ABD’de bilgi üretimi ve bilginin ticarileşmesiyle düşünce kuruluşları bir “fikirler sektörü” meydana getirmiştir. 2000’lerden itibaren Türkiye’deki düşünce kuruluşları “yeni bilgi” üretme kapasitelerinin artması ve medya araçlarını etkili kullanmaları nedeniyle sosyo-politik gündeme dair bilginin üretilmesinde oldukça etkili hale gelmişlerdir. Bu çalışma küresel bilgi toplumlarında sivil toplum düşünce kuruluşlarının bilgi üretme pratiklerine ve üretilen bilgilerin ticarileşme süreçlerine odaklanmaktadır. Bu bağlamda ayrıca Türkiye örneğinde düşünce kuruluşlarının bilgi üretme pratiklerine ve ürettikleri bilgilerin ticarileşme boyutlarının neler olduğuna bakılacaktır. Bu çalışma, temelde teorik bir tartışma üzerinden yürütülmekle birlikte Türkiye’nin önde gelen düşünce kuruluşlarının üst düzeydeki birkaç temsilcisiyle yapılan derinlemesine görüşmelerden de yararlanılmıştır. Bu çalışma kapsamında 10 sivil toplum düşünce kuruluşunun web-siteleri, sosyal medya ortamları ve açık erişimdeki dokümanları incelenmiş olup nitelikleri, işgücü, yayın ve diğer faaliyetleri analiz edilmiştir. Sonuçta, Batılı düşünce kuruluşları ile kıyaslandığında Türkiye’de düşünce kuruluşları sektörünün henüz beklenen etki ve nüfuza erişemediği ancak özellikle 2000’li yıllarda itibaren hızlı bir şekilde geliştiği tespit edilmiştir. Ayrıca yeni bilgi üretimi ve bilginin ticarileşmesiyle güç ve etkileri de bariz bir şekilde artmıştır.

Anahtar Kelimeler

Düşünce kuruluşları, Yeni bilgi üretimi, Bilgi rejimleri, Bilginin ticarileşmesi, Post-truth (hakikat sonrası)

The Knowledge Commercialization: Think Tanks

Öz

Think tanks are an important actor of new knowledge production and regimes in the Western countries and then globally. Especially in the USA, think tanks create an "ideas sector" with production and marketization of new knowledge. Since 2000s, through production of "new knowledge" and using media tools effectively, they have become influential actor produce knowledge on the social-political agenda in Turkey. This study focuses on the production and commercialization of knowledge in global knowledge societies by non-governmental think tanks. Moreover, on the case of Turkey, it will be looked out their knowledge generation practices and its dimensions of commercialization. This study has been conducted as a theoretical research, but also used several in-depth interviews with think tanks' representatives. In this study, 10 non-governmental think tanks' websites, social media environments and documents in open access have examined and their qualifications, staff, publications and other activities have analysed. As a result, when compared to the Western think tanks, it is determined think tanks sector in Turkey has not yet reached to expected impact and influence, but, developed rapidly especially since the 2000s. Also, their power and impact have increased significantly with new knowledge production and knowledge commercialization.

Anahtar Kelimeler

Think tanks, New knowledge production, Knowledge regimes, Commercialization of knowledge, Post-truth

Kaynakça

• Abelson, D. E. ve Carberry, C. M. (1997). Policy experts in presidential campaigns: a model of think tank recruitment. Presidential Studies Quarterly, 27(4), 679-697.
• Akdoğan, A. A., Morçöl, G., Orhan, G. ve Yıldız, M. (2018). The past, present and the future of policy analysis in Turkey. C. Bakır ve G. Ertan (Ed.), Policy analysis in Turkey içinde (ss. 19-34). Bristol: Policy Press
• Akerlof, G. (1970). The market for lemons: qualitative uncertainty and the market mechanism. Quarterly Journal of Economics, 84, 488-500.
• Akter, A. (2009), Türkiye’de stratejik araştırmalar üzerine bazı düşünceler. H. Kanbolat ve H. A. Karasar (Ed.), Türkiye’de stratejik düşünce kültürü ve stratejik araştırma merkezleri: başlangıcından bugüne Türk düşünce kuruluşları içinde (ss. 4-16.). Ankara: Nobel Yayınları
• Althusser, L. (2010). İdeoloji ve devletin ideolojik aygıtları. İstanbul: İthaki Yayınları.
• Aras, B., Toktaş, Ş. ve Kurt, Ü. (2010). Araştırma merkezlerinin yükselişi: Türkiye’de dış politika ve ulusal güvenlik kültürü. Ankara: SETA Yayınları
• Araya, D. (2015). Rethinking US education policy: paradigms of the knowledge economy. New York: Palgrave Macmillan.
• Ayman, S. G. (2009). Üniversitelerde kurulan stratejik araştırma merkezleri: Boğaziçi Üniversitesi -TÜSİAD Dış Politika Forumu (DIF) örneği. H. Kanbolat ve H. A. Karasar (Ed.), Türkiye’de stratejik düşünce kültürü ve stratejik araştırma merkezleri: başlangıcından bugüne Türk düşünce kuruluşları içinde (ss. 45-56). Ankara: Nobel Yayınları.
• Babur, M. M. (2019). Bilgi, iktidar ve politika alanının inşası: Türkiye’de düşünce kuruluşları. Yayımlammamış doktora tezi, Anadolu Üniversitesi. YÖK Ulusal Tez Merkezi Veri Tabanı.
• Bainbridge, D. I. (2012). Intellectual Property. Harlow: Pearson.
• Bağcı, H. ve Aydın, A. (2009). Dünyada ve Türkiye’de düşünce kuruluşu kültürü. H. Kanbolat ve H. A. Karasar (Ed.), Türkiye’de stratejik düşünce kültürü ve stratejik araştırma merkezleri: başlangıcından bugüne Türk düşünce kuruluşları içinde (ss. 57-123). Ankara: Nobel Yayınları.
• Bourdieu, P. (1997). Televizyon üzerine. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Burgin, M. (2017). Theory of knowledge: structures and processes. Singapore: World Scientific Publishing.
• Campbell, J. L. ve Pedersen, O. K. (2011). Knowledge regimes and comparative political economy. D. Beland ve R. H. Cox (Ed.), Ideas and Politics in Social Science Research, 167, 172-90. New York: Oxford University Press.
• Caşın, M. H. (2009). Güvenlik stratejisi düşüncesindeki değişimin yeniden formüle edilmesi. H. Kanbolat ve H. A. Karasar (Ed.), Türkiye’de stratejik düşünce kültürü ve stratejik araştırma merkezleri: başlangıcından bugüne Türk düşünce kuruluşları içinde (ss. 145-171). Ankara: Nobel Yayınları.
• Cetina, K. K. (2007). Culture in global knowledge societies: knowledge cultures and epistemic cultures. Interdisciplinary Science Reviews, 32(4), 361-375. Chafuen, A. (2014). Think tanks and the power of networks. Erişim adresi: Https://www.Forbes.Com/Sites/Alejandrochafuen/2014/02/19/Think-Tanks-And-The-Power-OfNetworks /#2a0d83324F47.
• Compston, H. (2009). Policy networks and policy change: putting policy network theory to the test. Hampshire: Palgrave Macmillan.
• Cross, M. K. D. (2013). Rethinking epistemic communities twenty years later. Review of International Studies, 39(1), 137-160.
• Deem, R. (2001). Globalisation, new managerialism, academic capitalism and entrepreneurialism in universities: is the local dimension still important? Comparative Education, 37(1), 7-20.
• Denham, A. ve Garnett, M. (2005). British think tanks and the climate of opinion. London: UCL Press Drucker, P. F. (1994). Yeni gerçekler. Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Ediger, V. Ş. (2009). Türk think tankı’nın olgunlaşma dönemine doğru. H. Kanbolat ve H. A. Karasar (Ed.), Türkiye’de stratejik düşünce kültürü ve stratejik araştırma merkezleri: başlangıcından bugüne Türk düşünce kuruluşları içinde (s. 197-208). Ankara: Nobel Yayınları.
• Edwards, R. ve Shulenburger, D. (2003). The high cost of scholarly journals: (and what to do about it). Change: The Magazine of Higher Learning, 35(6), 10-19.
• Falkner, G. (2003). EU social policy in the 1990s: towards a corporatist policy community. London: Routledge Foucault, M. (1980). Power/knowledge: selected interviews and other writings 1972-1977. New York: Pantheon Books.
• Foucault, M. (2014), Özne ve iktidar, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Gibbons, M., Limoges, C., Nowotny, H., Schwartzman, S., Scott, P. ve Trow, M. (2010). The new production of knowledge: the dynamics of science and research in contemporary societies. London: Sage Publication.
• Güvenç, S. (2006). Türkiye’nin dış politikası ve düşünce kuruluşları. S. C. Mazlum ve E. Doğan (Ed.), Sivil toplum ve dış politika: yeni sorunlar ve yeni aktörler içinde (ss.159-180). İstanbul: Bağlam Yayınları .
• Güvenç, S. (2007). Türkiye’de düşünce kuruluşları ve uluslararası ilişkiler disiplini. Uluslararası ilişkiler/international relations, 4(13), 137-144.
• Gramsci, A. (1986). Hapishane defterleri: tarih, politika, felsefe ve kültür sorunları üzerine seçme metinler. İstanbul: Onur Yayınları.
• Haas, P. M. (1992). Introduction: epistemic communities and international policy coordination. International Organization, 46(1), 1-35.
• Habermas, J. (1992). Legitimation crisis. Cambridge: Polity Press.
• Hajer, M. A. (2005). Coalitions, practices, and meaning in environmental politics: from acid raid to bse. D. Howarth, ve J. Torfing (Ed.), Discourse theory in European politics identity, policy and governance: identity, policy and governance içinde (ss. 297-315). London: Palgrave Macmillan.
• Haskel, J. ve Westlake, S. (2018). Capitalism without capital: the rise of the intangible economy. New Jersey: Princeton University Press.
• Haunss, S. (2013). Conflicts in the knowledge society: the contentious politics of intellectual property. Cambridge: Cambridge University Press.
• Hegel, G. W. F. (2011). Tarih felsefesi 1, giriş. İstanbul: İdea Yayınevi.
• Herman, E. S. ve Chomsky, N. (2012). Rızanın imalatı kitle medyasının ekonomi politiği. İstanbul: BGST Yayınları.
• Hernando, M. G., ve Williams, K. (2018). Examining the link between funding and intellectual interventions across universities and think tanks: a theoretical framework. International Journal of Politics, Culture, and Society, 1-14.
• Hull, G. (2020). The Biopolitics of Intellectual Property: Regulating Innovation and Personhood in the Information Age. Cambridge:Cambridge University Press.
• Kanbolat, H. (2009). Türkiye’de düşünce merkezi kültürünün oluşum süreci: Türkiye’de dış politika ve güvenlik alanındaki düşünce merkezleri. H. Kanbolat ve H. A. Karasar (Ed.), Türkiye’de stratejik düşünce kültürü ve stratejik araştırma merkezleri: başlangıcından bugüne Türk düşünce kuruluşları içinde (ss. 305-319). Ankara: Nobel Yayınları.
• Karabulut, B. (2010). Dünyada ve Türkiye’de think tank kuruluşları: karşılaştırmalı bir analiz. Akademik Bakış, (4), 91-104.
• Keyes, R. (2004). The post-truth era: dishonesty and deception in contemporary life. New York: St. Martin’s Press.
• Koçer, G. (2009). Türkiye’de stratejik düşünme /düşünce üzerine bir deneme: küreselleşme karşısında sevkülceyş. H. Kanbolat ve H. A. Karasar (Ed.), Türkiye’de stratejik düşünce kültürü ve stratejik araştırma merkezleri: başlangıcından bugüne Türk düşünce kuruluşları içinde (ss. 385-393). Ankara: Nobel Yayınları.
• Koellner, P. (2013). Think tanks: the quest to define and to rank them. GIGA Focus International Edition English, 10, ISSN 2196-3940.
• Köseoğlu, Ö., ve Köktaş, Ö. F. (2017). Bilgi, güç ve siyasetin kesişiminde düşünce kuruluşları: kamu politikaları bağlamında bir analiz. Yönetim Bilimleri Dergisi, 15(30), 533-552.
• Kuloğlu, A. (2009). Türkiye’de stratejik araştırma merkezlerine olan ihtiyaç. H. Kanbolat ve H. A. Karasar (Ed.), Türkiye’de stratejik düşünce kültürü ve stratejik araştırma merkezleri: başlangıcından bugüne Türk düşünce kuruluşları içinde (ss. 413-418). Ankara: Nobel Yayınları.
• Leeson, P. T., Ryan, M. E. ve Williamson, C. R. (2012). Think tanks. Journal of Comparative Economics, 40 (1), 62-77.
• Maier, H. (2004). The religious use of politics and/or the political use of religion. Totalitarianism and political religions içinde (ss. 120-150). New York: Routledge.
• McGann, J. G. (1992). Academics to ideologues: a brief history of the public policy research industry. Political Science and Politics, 25 (4), 733-740.
• McGann, J. G. (2007). Think tanks and policy advice in the United States, academics, advisors and advocates. New York: Routledge.
• McGann, J. G. (2009). The think tank index. Foreing Policy Jan/Feb 2009, 82-84.
• McGann, J. G. (2016). The fifth estate: think tanks, public policy, and governance. Washington: Brookings Institution Press.
• McGann, J. G. (2020). 2019 The global go to think tanks index report. Erişim adresi: https://repository.upenn.edu/think_tanks/17/.
• Medvetz, T. (2008). Think tanks as an emergent field. The Social Science Research Council Magazine, 1-10.
• Medvetz, T. (2012). Murky power: “think tanks” as boundary organizations. D. Courpasson, D. Golsorkhi ve J. J. Sallaz (Eds.), Rethinking power in organizations, institutions, and markets research in the sociology of organizations içinde (ss. 113–133). Bradford: Emerald Group Publishing.
• Meuser, M. ve Nagel U. (2009). The expert interview and changes in knowledge production. Interviewing Experts içinde (ss. 17-42). London: Palgrave Macmillan.
• Moore, R. (2007). Sociology of knowledge and education. London: Continuum Publishing.
• Morçöl, G., Köseoğlu, Ö., Sobacı, M. Z. ve Köktaş, Ö. F. (2018). Think tanks and policy analysis in Turkey. C. Bakır ve G. Ertan (Ed.), Policy Analysis in Turkey içinde (ss. 235-254). Bristol: Policy Press.
• Nurhan, A. (2009). Gelişmekte olan ülkelerde stratejik araştırma kültürü. H. Kanbolat ve H. A. Karasar (Ed.), Türkiye’de stratejik düşünce kültürü ve stratejik araştırma merkezleri: başlangıcından bugüne Türk düşünce kuruluşları içinde (ss. 443-442). Ankara: Nobel Yayınları.
• On Think Tanks Organization. (2019). Erişim adresi: ttps://onthinktanks.org/.
• Pautz, H. (2011). Revisiting the think-tank phenomenon. Public Policy and Administration, 26(4), 419-435.
• Plehwe, D. (2014). Think tank networks and the knowledge–interest nexus: the case of climate change. Critical Policy Studies, 8(1), 101-115.
• Proctor, R. N. ve Schiebinger, L. (2008). Agnotology: the making and unmaking of ignorance. California: Stanford University Press.
• Ritzer, G. ve Stepnisky, J. (2014). Sosyoloji kuramları. Ankara: De ki Yayınları.
• Sabatier, P. A. ve Weible, C. M. (2007). The advocacy coalition framework: innovations and claifications. P. A. Sabatier ve C. M. Weible (Ed.), Theories of policy process içinde (ss. 189-220). Colorado: Westview Press.
• Schmidt, V. A. (2002). Does discourse matter in the politics of welfare state adjustment? Comparative Political Studies, 35(2), 168-193.
• Scott, J. M. (1999). Transnationalizing democracy promotion: the role of Western political foundations and think –tanks. Democratization, 6(3), 146-170.
• Sennett, R. (2005). Otorite. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Sherrington, P. (2000). Shaping the policy agenda: think tank activity in the Europen Union. Global Society, 14(2), 173-189.
• Smith, J. A. (1991), The idea brokers: think tanks and the rise of the new policy elites. New York: The Free Press.
• Stone, D. ve Garnett, M. (1998). Introduction: think tanks, policy advice and governance. D. Stone, A. Denham ve M. Garnett (Ed.), Think tanks across nations: a comparative approach içinde (ss. 1-21). Manchester: Manchester University Press.
• Stone, D. (2000). Think tank transnationalisation and non-profit analysis, advice and advocacy. Global Society. 14(2), 153-172.
• Stone, D. (2005). Think tanks and policy advice in countries in transition. Erişim adresi: https://www.adb.org/ sites/default/files/publication/156673/adbi-dp36.pdf.
• Stone, D. (2007). Recycling bins, garbage cans or think tanks? Three myths regarding policy analysis institutes. Public Administration, 85(2), 259-278.
• Stone, D. (2017). Global governance depoliticized: knowledge networks, scientization, and anti –policy. P. Fawcett, M. Flinders, C. Hay ve M. Wood (Ed.), Anti-Politics, Depoliticization, and Governance içinde (ss.91-111). Oxford: Oxford University Press.
• Struyk, R. J. (2002). Management of transnational think tank networks. International Journal of Politics, Culture and Society, 15(4), 625-638.
• Sudarshan, R. M. (2003). New partnerships in research: activists and think tanks. D. Stone. (Ed.), Banking on knowledge: the genesis of the global development network içinde (ss. 87-103). London: Routledge.
• Tromblay, D. E. (2018). Intelligence and the intelligentsia: exploitation of US think tanks by foreign powers. International Journal of Intelligence and Counterintelligence, 31(1), 1-18.
• Weaver, R. K. Ve McGann, J. G. (2000). Think tanks and civil societies in a time of change. R.K. Weaver ve J. G. McGann (Ed.), Think tanks and civil societies catalysts for ideas and action içinde (ss. 1-36). London: Routledge.
• Weidenbaum, M. (2010). Measuring the influence of think tanks. Social Science And Public Policy, 47(2), 134-137.
• Westlund, H. (2006). Social capital in the knowledge economy: theory and empirics. London: Springer.
• World Intellectual Property Organization (WIPO). (2013). What is intellectual property? (No. 450). Switzerland: WIPO.
• World Intellectual Property Organization (WIPO). (2019). 2019 World intellectual property report. Switzerland: WIPO.
• Yemen, A. ve Gül H. (2013). Türkiye’de düşünce kuruluşlarının yerel-bölgesel yönetim ve politikalara etkisi üzerine bir değerlendirme. Y. Bulut, V. Eren, S. Karakaya ve A. Aydın (Ed.), Yerel yönetimler ve kentsel politikalar içinde (ss. 503-514). Ankara: Pegem Akademi.
• Yıldız, M. ve Sobacı, M. Z. (2013). Kamu politikası: kuram ve uygulama. Ankara: Adres Yayınları.
• Yıldız, M., Çelik, D., Arslan, N., Çiftçi, L., Eldemir, S. ve Sinangil, S. (2013). Kamu politikalarında düşünce üretim kuruluşlarının rolü. M. Yıldız ve M. Z. Sobacı (Ed.), Kamu politikası: kuram ve uygulama içinde (ss. 192-212). Ankara: Adres Yayınları.
• Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi. (2020). Erişim adresi: ttps://tez.yok.gov.tr/Ulusal TezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp/.