Salgın Sürecinin İşletmelerin Faaliyet Sonuçlarına Etkisi: BİST İmalat Sektöründe Bir Araştırma

Yıl 2022, Sayı: 71, 1 - 23, 28.01.2022

Murat Düzer

https://doi.org/10.51290/dpusbe.932992

Öz

Çalışmanın amacı; salgın sürecinin, imalat sektöründeki şirketlerin faaliyet sonuçları üzerindeki etkilerini incelemektir. Bu amaçla BIST İmalat sektöründe yer alan şirketlerin 2020 yılı birinci, ikinci ve üçüncü çeyrek dönemlere ilişkin gelir tablosu verilerinde yaşanan değişimler, alt sektörler itibariyle yatay analiz tekniği ile incelenmiştir. Çalışmanın sonuçlarına göre; ikinci çeyrek dönemde hasılat ve dönem karının en fazla düşüş gösterdiği sektör tekstil, giyim eşyası ve deri sektörü olurken, hasılatın en fazla artış gösterdiği ve şirketlerin büyük bir bölümünde kar artışının yaşandığı sektör ise taş ve toprağa dayalı sektörler olmuştur. Üçüncü çeyrek dönemde ise, bütün alt sektörlerde hızlı bir toparlanma eğilimi gözlenmiştir. Ayrıca belirsizliğin arttığı ikinci çeyrek dönemde birçok sektörde finansman giderlerinin düşüş gösterdiği, buna karşılık faiz oranlarının düşük seyir izlediği üçüncü çeyrek dönemde ise sektörlerin tamamına yakınında finansman giderlerinin önemli ölçüde artış gösterdiği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Covid 19, Gelir Tablosu, İmalat Sektörü

The Effect of the Epidemic Process on the Operating Results of Enterprises: A Research in the BIST Manufacturing Sector

Öz

The aim of the study is to examine the effects of the epidemic process on the operating results of companies in the manufacturing sector. For this purpose, the changes in the income statement data of the companies in the BIST Manufacturing sector for the first, second and third quarters of 2020 were analyzed by sub-sectors using the horizontal analysis technique. According to the results of the study, while the sector with the highest decrease in revenue and profit of the period in the second quarter was the textile, clothing and leather sector, the sector with the highest increase in revenue and the increase in profits for most of the companies was non-metallic mineral products sector. In the third quarter, a rapid recovery was observed in all sub-sectors. In addition, it was observed that in the second quarter, when uncertainty increased, financing expenses decreased in many sectors, whereas in the third quarter, when interest rates followed a low course, financing expenses increased significantly in almost all sectors.
Keywords: Covid-19, Income Statement, Manufacturing Sector

Anahtar Kelimeler

Covid 19, Income Statement, Manufacturing Sector

Kaynakça

• Al-Awadhi, A. M., Alsaifi, K., Al-Awadhi, A. ve Alhammadi S. (2020). Death and contagious infectious diseases: Impact of the COVID-19 virus on stock market returns. Journal of Behavioral and Experimental Finance, 27, 1-5.
• Alfaro, L., Chari, A., Greenland, A. N. ve Schott, P. K. (2020). Aggregate and firm-level stock returns during pandemics, in real time (NBER Working Paper No.26950). Erişim adresi: https://www.nber.org/system/files/working_papers/w26950/w26950.pdf
• Barut, A. ve Kaygın, C. Y. (2020). Covid-19 pandemisinin seçilmiş borsa endeksleri üzerine etkisinin incelenmesi [Özel Sayı]. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 59-70.
• Başcı, E. S., Savsar, C. ve Demirer, Ö. (2020). Çorum ili imalat sanayi araştırması ve sektör raporu. Erişim adresi: https://www.oka.org.tr/assets/upload/dosyalar/b-corum-imalat--sanayi-sektor-raporu-v5-oka.pdf
• Bayraktar, A. (2020). COVID 19 pandemisinin finansal etkileri: BİST imalat sektörü uygulaması. Turkish Studies, 15(8), 3415-3427.
• Cavlak, H. (2020). Covid-19 pandemisinin finansal raporlama üzerindeki olası etkileri: BİST 100 Endeksi’ndeki işletmelerin ara dönem finansal raporlarının incelenmesi [Özel Sayı]. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 143-168.
• Cerezo, A. F., Gonzalez, B., İzquierdo, M. ve Benito, E. M. (2021). The economic impact of Covid-19 on Spanish firms according to the Banco De España Business activity survey. Erişim adresi: https://repositorio.bde.es/bitstream/123456789/15352/1/be2101-art04e.pdf
• Çetin, A. C. (2020). Koronavirüs (Covid-19) salgınının Türkiye’de genel ekonomik faaliyetlere ve hisse senedi borsa endeksine etkisi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Dergisi, 4 (2), 341-362.
• Demir, Z. (2020). Covid-19’un BİST 100’deki şirketlerin mali tabloları üzerindeki etkisinin oran yöntemi ile analizi. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13 (2), 408-438.
• Desmukh, S. G. ve Haleem, A. (2020). Framework for manufacturing in post‑COVID‑19 world order: An Indian perspective. International Journal of Global Business and Competitiveness, 15: 49–60.
• Global Times, (2021). How does it affect the world of back? Erişim adresi: https://www.globaltimes.cn/content/1185119.shtml
• Göker, İ. E., Eren, B. S. ve Karaca, S. S. (2020). The ımpact of the COVID-19 (Coronavirus) on the Borsa Istanbul sector index returns: An event study. [Özel Sayı]. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14-41.
• Gümüş, A. ve Hacıevliyagil, N. (2020). Covid-19 salgın hastalığının borsaya etkisi: Turizm ve ulaştırma endeksleri üzerine bir uygulama. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 11 (1), 76-98.
• İstanbul Sanayi Odası, (2021). ISO Türkiye İmalat PMI Mayıs 2020 Raporu. Erişim adresi: https://www.iso.org.tr/haberler/diger-haberler/iso-turkiye-imalat-pmi-mayis-2020-raporu-ile-turkiye-sektorel-pmi-raporu-aciklandi/
• Keleş, E. (2020). COVID-19 ve BİST-30 Endeksi üzerine kısa dönemli etkileri. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 42 (1), 91-105.
• Kılıç, Y. (2020). Borsa İstanbul’da Covıd-19 (Koronavirüs) etkisi. Journal of Emerging Economies and Policy, 5 (1), 66-77.
• Korkut, Y., Eker, M., Zeren, F. ve Altunışık, R. (2020). Covid-19 pandemisinin turizm üzerindeki etkileri: Borsa İstanbul Turizm Endeksi üzerine bir inceleme [Özel Sayı]. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 71-86.
• Levend, C. E. (2020). Covid-19 salgınının gıda ve içecek sektöründeki şirketlerin hisse senedi getiri ve volatilitesine etkisi. Turkish Studies, 15 (6), 721-737.
• Mazur, M., Dang, M. ve Vega, M. (2020). COVID-19 and the March 2020 stock market crash. Evidence from S&P1500. Finance Research Letters, 101690, https://doi.org/10.1016/j.frl.2020.101690.
• Mittal, S. ve Sharma, D. (2021). The impact of COVID-19 on stock returns of the Indian healthcare and pharmaceutical sector. Australasian Accounting, Business and Finance Journal, 15 (1), 5-21.
• Orhan, Z. H. ve Tırman, N. (2020). Analysis of the impact of covid-19 on different sectors in Turkey during early periods of the pandemic. İşletme Araştırmaları Dergisi, 12 (2), 2312-2326.
• Ölmez, U., ve Ekinci, A. A. (2020). Koronavirüs (Covid-19) salgınının hisse senedi piyasasına etkisi: BIST 100 örneği [Özel Sayı]. Ekonomi, Politika & Finans Araştırmaları Dergisi, 5, 225-239.
• Özdemir, L. (2020). Covid-19 pandemisinin BIST sektör endeksleri üzerine asimetrik etkisi. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5 (3), 546-556.
• Özen, İ. (2020). COVİD-19’un kar veya zarar tablosuna etkisi. Social Mentality and Researcher Thinkers Journal, 5 (38), 2351-2368.
• Peker, Y. ve Demirhan, E. (2020). Covid-19 küresel salgınının Borsa İstanbul’daki sektörel etkileri. Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı. Erişim adresi: https://www.tepav.org.tr/tr/yayin/s/1486
• Sanayi ve Teknoloji Stratejisi, (2021). 2023 Sanayi ve teknoloji stratejisi. Erişim adresi: https://www.sanayi.gov.tr/2023-sanayi-ve-teknoloji-stratejisi
• Shen H., Fu, M., Pan, H., Yu, Z. & Chen, Y. (2020). The impact of the COVID-19 pandemic on firm performance. Emerging Markets Finance and Trade, 56 (10), 2213-2230.
• Tayar, T., Gümüştekin, E., Dayan, K. ve Mandi, E. (2020). Covid-19 krizinin Türkiye’deki sektörler üzerindeki etkileri: Borsa İstanbul sektör endeksleri araştırması. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Salgın Hastalıklar Özel Sayısı, 293-320.
• Tibiletti, V., Marchini, P. L., Gamba, V. ve Todaro, D. L. (2021). The impact of COVID-19 on financial statements results and disclosure: First insights from Italian Listed Companies. Universal Journal of Accounting and Finance, 9(1): 54-64.
• Türkiye İstatistik Kurumu, (2021a). Yıllık gayrisafi yurt içi hasıla. Erişim Adresi: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Annual-Gross-Domestic-Product-2019-33671#:~:text=%C3%9Cretim%20y%C3%B6ntemine%20g%C3%B6re%20cari%20fiyatlarla,3%20ile%20imalat%20sanayi%20ald%C4%B1
• Türkiye İstatistik Kurumu, (2021b). Sanayi üretim endeksi. Erişim adresi: https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=Sanayi-114
• Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Birliği, (2020). Korona salgınının Türkiye ekonomisine etkisi öneriler ve değerlendirmeler raporu, Erişim adresi: https://www.turmob.org.tr/ekutuphane/detailPdf/64fb4303-b06e-4f16-97bb-3b68a332873c/_
• Zeren, F. ve Hızarcı, A. E. (2020). The impact of Covid-19 coronavirus on stock markets: Evidence from selected countries. Muhasebe ve Finans İncelemeleri Dergisi, 3 (1), 78-84.