Islamic Banking Policy: A Strategic Influence for Enhancing Türkiye’s Influence in Global Governance

Yıl 2025, Sayı: 83, 135 - 147, 30.01.2025

Aylin Ece Çiçek

https://doi.org/10.51290/dpusbe.1543072

Öz

This study examines Türkiye's strategic use of Islamic finance as a tool for increasing its sphere of influence in global governance constellations. As a rising actor in the global Islamic finance sector, Türkiye has leveraged its unique geopolitical position, economic policies, and cultural diplomacy to establish itself as one of the significant players in the region. By integrating Islamic finance into its economic toolkit, Türkiye aims to enhance its economic power and foster deeper economic and cultural relations within the Islamic world, thereby increasing its soft power. This article analyzes Türkiye's regulatory and institutional frameworks in Islamic finance, comparing them with those of the Gulf Cooperation Council (GCC) countries. Utilizing theoretical approaches, the study provides insights into how Turkey's innovative approaches and geopolitical strategies have bolstered its role in this sector. The findings highlight Turkey's competitive advantages, its strategic engagement in Islamic finance, and the broader implications for global governance and international economic relations.

Anahtar Kelimeler

Global governance, Islamic finance, Economic diplomacy

Küresel Yönetişimde Türkiye’nin Etkisini Arttıran Stratejik Bir Araç Olarak İslami Bankacılık Politikası

Öz

Bu çalışma, Türkiye'nin İslami finansı küresel yönetişim kümelenmelerindeki etki alanını artırmak için bir araç olarak stratejik kullanımını incelemektedir. Küresel İslami finans sektöründe yükselen bir aktör olan Türkiye, benzersiz jeopolitik konumunu, ekonomi politikalarını ve kültürel diplomasisini kullanarak kendisini bölgedeki önemli oyunculardan biri haline getirmiştir. Türkiye, İslami finansı ekonomik araç setine entegre ederek ekonomik gücünü artırmayı ve İslam dünyası içinde daha derin ekonomik ve kültürel ilişkiler geliştirerek yumuşak gücünü artırmayı hedeflemektedir. Bu makale, Türkiye'nin İslami finans alanındaki düzenleyici ve kurumsal çerçevesini Körfez İşbirliği Konseyi (KİK) ülkeleriyle karşılaştırarak analiz etmektedir. Teorik yaklaşımları kullanan çalışma, Türkiye'nin yenilikçi yaklaşımları ve jeopolitik stratejilerinin bu sektördeki rolünü nasıl güçlendirdiğine dair içgörüler sunmaktadır. Bulgular, Türkiye'nin rekabet avantajlarını, İslami finansa stratejik katılımını ve bunun küresel yönetişim ve uluslararası ekonomik ilişkiler üzerindeki daha geniş etkilerini vurgulamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Küresel yönetişim, İslami finans, Ekonomi diplomasisi

Kaynakça

• Ahmed, A. (2010). Global financial crisis: An Islamic finance perspective. International Journal of Islamic and Middle Eastern Finance and Management, 3(4), 306-320.
• Alpay, & Oduncu, M. (2017). Paylaşılan refah için bir katalizör olarak İslami finans. Türkiye Ekonomi Dergisi, 4(2), 223-240.
• Altunişik, M. B., & Martin, L. G. (2011). Making sense of Turkish foreign policy in the Middle East under AKP. Turkish Studies, 12(4), 569-587.
• Anadolu Ajansı. (2023, September 2). Cumhurbaşkanı Erdoğan: Katılım finansın bankacılık varlıkları içindeki payını yüzde 15’e taşımayı hedefliyoruz https://www.aa.com.tr/tr/gundem/cumhurbaskani-erdogan-katilim-finansin-bankacilik-varliklari-icindeki-payini-yuzde-15e-tasimayi-hedefliyoruz/3229139
• Atici, G. (2018). Islamic (participation) banking and economic growth: Empirical focus on Turkey. Asian Economic and Financial Review, 8(11), 1354-1364.
• Balkanlı, C. (2019). Katılım bankası çalışanlarının islami finans hassasiyeti: Marmara Bölgesi örneği. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Sakarya Universitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Bayne, N., & Woolcock: (2011). Yeni ekonomi diplomasisi: Decision-making and negotiation in international economic relations (3. baskı). Ashgate Publishing, Ltd.
• Bayram, O., Talay, I., & Feridun, M. (2022). Can FinTech promote sustainable finance? Policy lessons from the case of Turkey. Sustainability, 14(19), 12414.
• Doyle, M. W. (1986). Liberalizm ve dünya siyaseti. American Political Science Review, 80(4), 1151-1169. doi: 10.2307/1960861
• Er, H. (2023). İslami finans ve finansal teknolojinin gelecekteki rolü. Dijitalleşmenin finans sektörüne getirdiği yenilikler. Özgür Yayinları.
• Finnemore, M. (1996). Uluslararası toplumda ulusal çıkarlar. Cornell Üniversitesi Yayınları.
• Göncüoğlu, M., Karaahmetoğlu, M., & Uysal, E. (2014). Islamic Finance and Turkish Capital Markets. Middle East Technical University.
• Hanieh, A. (2020). New geographies of financial power: global Islamic finance and the Gulf. Third World Quarterly, 41(3), 525-546.
• İslam Kalkınma Bankası. (2019). Yıllık Rapor. https://kalkinma.com.tr/assets/uploads/pdf/kalkinma_2019_Faaliyet_Raporu.pdf
• Islam, M. N. (2021). Turkish charm and public diplomacy: A literature review and critical assessment on Turkish soft power in the middle eastern countries. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (47), 175-187.
• İslami Finansal Hizmetler Kurulu. (2020). İstikrar Raporu. https://www.isdb.org/publications/annual-report-2019
• Jobarteh, M., & Ergec, E. H. (2017). Islamic finance development and economic growth: Empirical evidence from Turkey. Turkish Journal of Islamic Economics, 4(1), 31-47.
• Kaplan, H. E. (2020). Islamic financial institutions in The World and Turkey. JOEEP: Journal of Emerging Economies and Policy, 5(1), 90-100.
• Karagöl, E. T. & Koç, Y. E. & Kızılkaya, M. (2017) İstanbul’un Finans Merkezi Olma Arayışı. (İstanbul, SETA Yayınları), 60-65. https://www.setav.org/assets/uploads/2017/01/I%CC%87stanbulFinans1.pdf
• Keohane, R. O. (1984). Hegemonyadan Sonra: Dünya Ekonomi Politiğinde İşbirliği ve Uyumsuzluk. Princeton Üniversitesi Yayınları.
• Keohane, R. O., & Nye, J. S. (1977). Güç ve karşılıklı bağımlılık: Geçiş döneminde dünya siyaseti. Little, Brown.
• Kılıç, G., ve Türkan, M. (2023). The Emergence of Islamic Fintech and Its Applications." International Journal of Islamic Economics and Finance Studies, no. 2, 212-236.
• Kuran, T. (2004). Islam and Mammon: The economic predicaments of Islamism. Princeton Üniversitesi Yayınları.
• Ledhem, M. A., & Mekidiche, M. (2022). Islamic finance and economic growth: the Turkish experiment. ISRA International Journal of Islamic Finance, 14(1), 4-19.
• Mearsheimer, J. J. (2001). Büyük güç politikalarının trajedisi. W.W. Norton & Company.
• Moody's Investors Service. (2021). İslami Finans Görünümü 2021. https://www.spglobal.com/market-intelligence/en/news-insights/articles/2021/2/moody-s-expects-islamic-finance-to-continue-to-expand-in-2021-62825625
• Özdemir, M. & Aslan, H. (2018) The political economy of the transformation of Islamic finance in Türkiye. (Istanbul, SETA Report), 30-43. https://www.setav.org/en/assets/uploads/2018/09/115-Report.pdf
• Ozkan, M. (2010). Turkey's rising role in Africa. Turkish Policy Quarterly, 9(4), 93-105.
• Ozturk, A. E. (2021). Islam and foreign policy: Turkey’s ambivalent religious soft power in the authoritarian turn. Religions, 12(1), 38.
• Smolo, E., & Nagayev, R. (2024). Finance–growth nexus: evidence from systemically important Islamic finance countries. Journal of Islamic Accounting and Business Research, 15(4), 684-700.
• Sürdürülebilir Finans Raporu. (2020). ESG ve İslami Finans. https://www.iso.org.tr/file/Surdurulebilir_Finans_Raporu-Son-12162.pdf
• Taş, H. (2022). Erdoğan and the Muslim Brotherhood: An outside-in approach to Turkish foreign policy in the Middle East. Turkish Studies, 23(5), 722-742.
• Türkiye Katılım Bankaları Birliği. (2023). 2023 Faaliyet Raporu https://tkbb.org.tr/upload/TKBB_FRA_2023_MTB_uyg_44.pdf
• Türkiye Ticaret Bakanlığı. (2021). Ticaret ve Ekonomik İşbirliği Anlaşmaları. https://ticaret.gov.tr/dis-iliskiler/ticari-ekonomik-anlasmalar
• Uluslararası Para Fonu. (2020). İslami finans: Fırsatlar, zorluklar ve politika seçenekleri. https://www.imf.org/external/pubs/ft/bop/2020/pdf/20-21.pdf
• Waltz, K. N. (1979). Theory of international politics. Addison-Wesley.
• Wendt, A. (1999). Uluslararası politikanın sosyal teorisi. Cambridge Üniversitesi Yayınları.
• Yüksel: , & Canöz, İ. (2017). İslami bankacılık Türkiye'de ekonomik büyüme ve endüstriyel kalkınmaya katkıda bulunuyor mu? Ikonomika, 2(1), 93-102.