Çin'in Asya-Pasifik Dış Politikasında Pragmatist Eksen: İhtiyatlılıktan Kendine Güvene

Yıl 2022, Sayı: 1, 41 - 64, 29.06.2022

Ramazan İzol

Öz

Bu çalışmada, Çin’in ekonomik reform sürecinin ve Açık Kapı politikasının başladığı 1978 yılından olimpiyatlara ev sahipliği yaptığı 2008 yılına kadarki süreç dikkate alınarak, Çin’in Asya-Pasifik dış politikası irdelenmiştir. Çin’in Asya-Pasifik bölgesinde nasıl bir dış politika konsepti üzerinden hareket ettiği, ideolojik ve pragmatist yaklaşımların Çin dış politikasını nasıl etkilediği, Çin iç politikasında yaşanan değişim ve dönüşümlerin dış politikaya yansımalarının neler olduğu gibi sorulara cevap aranmıştır. Bu anlamda öncelikle Deng Şiaoping dönemiyle birlikte Çin iç politikasında yaşanan dönüşümler ortaya koyulmuş, sonrasında bu dönüşümlerin dış politikaya yansımalarına değinilmiştir. Son bölümde de Çin’in Asya-Pasifik ülkeleri ile ilişkileri incelenmiştir. Teorik çerçeve olarak Neo-klasik Realizmden yararlanılmış, Neo-klasik Realizm üzerinden, Çin’in iç politikasında meydana gelen değişimlerin Çin dış politikasına ve küresel sistemin yapısına etkileri ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Asya Pasifik, Çin, Pragmatist Dış Politika, Neo-klasik Realizm, Açık Kapı Politikası

The Pragmatist Axis in China’s Asian-Pacific Foreign Policy: From Precaution to Self-Confidence

Öz

In this study, China's Asia-Pacific foreign policy has been examined, taking into account the process from 1978, when China's economic reform process and Open Door policy began, to 2008, when it hosted the Olympics. Answers were sought to questions such as what kind of foreign policy concept China acts on in the Asia-Pacific region, how ideological and pragmatist approaches affect Chinese foreign policy, and what are the reflections of the changes and transformations in Chinese domestic policy on foreign policy. In this sense, first, the transformations in Chinese domestic policy during the Deng Xiaoping period were revealed, and then the reflections of these transformations on foreign policy were mentioned. In the last chapter, China's relations with the Asia-Pacific countries were examined. Theoretically, neo-classical realism was used, and the effects of changes in China's domestic policy on Chinese foreign policy and the structure of the global system were discussed through neo-classical realism.

Anahtar Kelimeler

Asia Pacific, China, Pragmatist Foreign Policy, Neo-classical Realism, Open Door Policy

Kaynakça

• Adler, E. ve Patricia G. 2009. “When Security Community Meets Balance of Power: Overlapping Regional Mechanisms of Security Governance.” Review of international Studies 35 (1): 59-84.
• Ayhan, K. 2010. “East Asian Regionalization and China’s Soft Power in Southeast Asia.” In China A New Superpower:Dimensions of Power, Energy and Security, derleyen Atilla Sandıklı, 182-198, İstanbul: Bilgesam Publications.
• Ba, A. D. 2003. “China and ASEAN: Renavigating Relations for a 21st-century Asia.” Asian Survey 43 (4): 622-647.
• Başer, H. 2019. “Asya Pasifik Ekonomik İş Birliği (APEC).” Erişim: 18.05.2019, http://www.mfa.gov.tr/asya-pasifik-ekonomik-isbirligi-_apec_-.tr.mfa
• Bayır, Ö. E. 2015. ‘‘Uluslararası İlişkilerde Neorealist Ekolden Neoklasik Realist Ekole.’’ In Uluslararası İlişkilerde Teoriden Pratiğe Güncel Yaklaşımlar, derleyen Sibel Turan, Nergiz Ö., ss.45-65, Bursa: Dora Yayınları.
• Christoffersen, G. 1996. “China and the Asia-Pacific: Need for a Grand Strategy.” Asian Survey 36 (11): 1067-1085.
• Denker, M.S. 2000. “2000’li Yıllarda Asya Pasifik Bölgesinde Büyük Güç Etkileşimi ve Bazı Mümkün Gelişmeleri” Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi 5 (1): 1-26.
• Dandarova, K. 2019. “Hong Kong Şehir mi Yoksa Bir Ülke mi?” Erişim: 20.05.2019 http://www.ilsaedergi.com/hong-kong-bir-sehir-mi-yoksa-ulke-mi/
• Dillon, M. 2016. Modernleşen Çin’in Tarihi. Çeviri, Eylem Ü. Atılgan ve Aydın Atılgan. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Ekman, A. 2014. “Asie-Pacifique: la priorité de la politique étrangère chinoise.” Politique étrangère, 1(3), ss.11-22. https://doi.org/10.3917/pe.143.0011
• Ersoy, E. 2015. “Realizm.” In Uluslararası İlişkiler Teorileri, 2. bs., derleyen Ramazan Gözen, ss.165-195. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Gamer, R. E. 2003. “Chinese Politics.” In Understanding Contemporary China, derleyen Robert E. Gamer ve Stanley W. Toops. Routledge: Lynne Rienner Publishers.
• Gao, Z. 2005. “Harmonıous Regional Advertısıng Regulation? A Comparative Examination of Government Advertising Regulation in China, Hong Kong and Taiwan.” Journal of Advertising 34 (3): 75-87.
• Ghulam. A. 2010. “China’s Growing Need of Energy and Changing Balances.” In China A New Superpower: Dimensions of Power, Energy and Security, derleyen Atilla Sandıklı, 154-179. İstanbul: Bilgesam Publications.
• Hamel, T. 2014. “La géopolitique de l'Asie-Pacifique et l'émergence de la Chine.” Géoéconomie 71: 123-140. https://doi.org/10.3917/geoec.071.0123
• Hasmath, R. 2014. “White Cat, Black Cat or Good Cat: The Beijing Consensus as an Alternative Philosophy for Policy Deliberation?” The Case of China 1(1), ss.2-14.
• Hughes, C. R. 2006. Chinese Nationalism in the Global Era. New York: Routledge.
• Lanteigne, M. 2009. Chinese Foreign Policy: An Introduction. New York: Routledge.
• Ning, L. 2018. The Dynamics of Foreign-policy Decisionmaking in China. New York: Routledge.
• Manicom, J. ve Palamar S. 2016. “Introduction.” In Mutual Security in the Asia Pasific: Roles for Australia, Canada and South Korea, derleyen James Manicom ve Simon Palamar. McGill-Queen's Press-MQUP.
• Overholt, W. H. 2011. Asya, Amerika ve Jeopolitiğin Dönüşümü. Çeviri, Fatih Tokatlı. Ankara: Efil Yayınevi.
• Öztürk, T. ve İrfanoğlu, E. 2021. “Amerikan Dış Politikasında Jeopolitiğin Önemi.” Akdeniz İİBF Dergisi 21 (1): 17-27. DOI: 10.25294/auiibfd.809368
• Öztürk, T. ve Gürsoy, F. 2022. “Küresel İklim Değişikliğinin Arktik Okyanusu’na Jeopolitik Etkisi.” Akdeniz İİBF Dergisi 22 (1): 117-131. DOI: 10.25294/auiibfd.1053878
• Rocca, J. 2011. Çin’in Sosyolojisi. Çeviri, Arzu Nilay Kocasu. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Sağlam, M. 2019. “Yeni bir Coğrafi Karmaşa: Asya Pasifik mi Hint Pasifik’i mi?” Erişim: 18.05.2019 http://mulkiyehaber.net/yeni-bir-cografi-karmasa-asya-pasifik-mi-hint-pasifiki-mi/
• Sezen, S. 2011. “Küresel Bir Güç Olma Yolundaki Çin.” Mülkiyeliler Birliği Yayını 1(1), 993-1025.
• Suner, A. 1997. “Hong Kong: Sömürgecilik Tarihinde Bir Sayfa Kapanırken.” Birikim Dergisi 99, ss.1-19.
• Wang, H. ve Yeh-Chung L. 2008. “The Conception of Soft Power and Its Policy Implications: A Comparative Study of China and Taiwan.” Journal of Contemporary China 17 (56): 425-447.
• Wasserstrom, J. N. 2015. 21. Yüzyılda Çin: Çin Hakkında Bilmek İsteyeceğiniz Herşey. Çeviri, Hür Güldü. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Womack, B. 2009. “China Between Region and World.” The China Journal 61: 1-20.
• Wu, G. 2007. China Turns to Multilateralism: Foreign Policy and Regional Security. New York: Routledge.
• Zhang, Z. 2010. “China’s Percpective and Policies on New Security Environment.” In China A New Superpower: Dimensions of Power, Energy and Security, derleyen Atilla Sandıklı, ss.78-82, İstanbul: Bilgesam Publications.
• Zhao, S. 2004. Chinese Foreign Policy: Pragmatism and Strategic Behaviour. New York: Routledge.