İklim Krizi ile Küresel ve Bireysel Mücadeleye Yönelik Bir Çalışma: Greta Thunberg Örneği

Yıl 2020, Sayı: 2, 141 - 158, 29.12.2020

Betül Şıvgın Selin Afacan

Öz

Tüm insanlığın ortak sorunu olarak iklim değişikliği son dönemlerde oldukça
tartışılan bir konudur. Sorunun başlangıcı; çevre sorunu olarak değerlendirildiğinde
belki de insanın doğaya müdahale etmeye başladığı ilk zamanlara kadar
götürülebilir. Etkilerinin artması ve fark edilir hale gelmesi geleceğe dair birtakım
çıkarımlar yapılması ihtiyacını da beraberinde getirmiştir. Bunun sonucunda iç
açıcı bir tablo oluşmamakla beraber dünya üzerindeki her ülke bu kötümser
tablodan farklı düzeyde etkilenmektedir. Ülkelerin soruna sebep olma payı veya
sorundan etkilenme payı değişmekle birlikte iklim değişikliği ile mücadelede
devletleri uluslararası düzeyde bir iş birliği beklemektedir. Bu iş birliği ve
mücadelenin somut karşılığı olarak “Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve
Sözleşmesi”, “Kyoto Protokolü”, “Paris İklim Anlaşması” ve benzeri nitelikteki
uluslararası gelişmeler iklim değişikliği sorunu ve mücadele konusunda belirleyici
adımlar olarak değerlendirilebilir. İklim değişikliği ile mücadele kapsamlı bir
çözüm planlaması gerektirmektedir ve bu planlama içerisinde eyleme geçmesi en
gerekli aktör ülkelerdir. Ülkeleri oluşturan en küçük yapı taşı olarak vatandaşlar ise
onları iklim değişikliği ile mücadelede adım atmaya yönlendirebilecek etkiye
sahiptir. Çalışma ile iklim değişikliğinin insan kaynaklı bir kriz olarak ele alınması
ve karşısında harekete geçilmesi gerektiği, uluslararası alanda referans olarak
belirlenen adımlar üzerinden ülkelerin eylemsizliği vurgulanmıştır. Çalışma
boyunca, en azından, iklim değişikliğini önleme noktasında ilk sırada yer alan sera
gazları salımlarının azaltılmasında asıl gücün ülkelerin olduğu bilincinden
hareketle küresel düzeyde bir çabanın gerektiği, ancak toplumsal bilincin de arka
plana atılmayacak kadar önemli olduğu anlatılmak istenmiştir. Bireysel
mücadelenin önemi ise Greta Thunberg örneği ile desteklenmiştir.

Anahtar Kelimeler

İklim Değişikliği, İklim Değişikliği ile Mücadele, Uluslararası Çevre Sözleşmeleri, Greta Thunberg

Kaynakça

• Akın, G. 2006. Küresel Isınma, Nedenleri ve Sonuçları. Ankara Üniversitesi Dil ve TarihCoğrafya Fakültesi Dergisi 46 (2): 29-43.
• Avrupa.info.tr. 2010. AB Öncülüğünde İklim Değişikliği İle Mücadele. https://www.avrupa.info.tr/fileadmin/Content/publicati ons/tr/AB_cevre_kitap.pdf
• Bagatır, B. 2019. Ekoiq.com. Erişim: https://ekoiq.com/2019/11/06/gretadan-sonrai%cc%87klim-eyleminin-geleceg%cc%86i/.
• Baykal, H., & Baykal, T. 2008. Küreselleşen Dünya'da Çevre Sorunları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bİlimler Enstitüsü Dergisi, 5 (9): 1-17.
• Baykan, B. 2019. İklim Değişikliği Eğitim Modülleri Serisi 17: İklim Değişikliği ile Mücadelede Gençliğin Sorumluluğu. Ankara.
• Cook, J., Kotcher, J., Stenhouse, N., & Maibach, E. (2019, Kasım 29). Editorial: Public Will, Activism and Climate Change. 2020 tarihinde Frontiers in Communication. https://doi.org/10.3389/fcomm.2019.00072.
• Csb.gov.tr. 2012. İklim Değişikliğinin Farkında Mıyız? https://webdosya.csb.gov.tr/db/iklim/editordosya/Anket.pdf.
• Çapar, G. 2019. İklim Değişikliği Eğitim Modülleri Serisi 8: Su Kaynakları Yönetimi ve İklim Değişikliği. Ankara.
• Doğru, B. Kişisel iletişim. 22 Ocak 2020.
• Dzambo, A.M., Mooney, M., Handlos, Z.J., Lindstrom, S., Hang, Y., Ackerman, S.A. (2020). An Interactive Online Course in Climate and Climate Change: Advancing Climate Literacy for Non–Atmospheric Science Majors. American Meteorological Socciety, 101(10), 1697–1708. https://doi.org/10.1175/BAMS-D-19-0271.1
• Ediger, V. 2014. Küresel İklim Değişikliğinin Uluslararası İlişkiler Boyutu ve Türkiye'nin Politikaları. Mülkiye, 32 (259): 133-158.
• Engin, B. 2010. İklim Değişikliği ile Mücadelede Uluslararası İşbirliğinin Önemi. Sosyal Bilimler Dergisi (2): 71-82.
• Fleischhut, N., Herzog, S.M., Hertwig, R. 2020. Weather Literacy in Times of Climate Change. Weather, Climate and Society, 12 (3): 435-452. https://doi.org/10.1175/WCAS-D-19-0043.1 Fridaysforfuture.org. t.y. https://fridaysforfuture.org/what-we-do/activist-speeches/.
• Gençalp, E., ve B. Gürsoy 2016. Uluslararası Çevre Rejimleri. Sosyal Bilimler Dergisi, 3 (7): 215-235.
• Giddens, A. 2013. İklim Değişikliği Siyaseti. Çeviren E. Baltacı, Ankara: Phoenix.
• Globalchange.gov. t.y. https://www.globalchange.gov/.
• Globalclimatestrike.net. t.y. https://globalclimatestrike.net/.
• Görmez, K. 2018. Çevre Sorunları. Ankara: Nobel.
• Greenpeace.org.uk. t.y. https://www.greenpeace.org.uk/challenges/climate-change/.
• Guggenheim, D (Yöneten). 2006. An Inconvenient Truth [Belgesel].
• Han, H., ve Barnett-Loro, C. (2018, Aralık 19). To Support a Stronger Climate Movement, Focus Research on Building Collective Power. Frontiers in Communication. https://doi.org/10.3389/fcomm.2018.00055.
• IPCC. 2007. AR4 Climate Change 2007: The Physical Science Basis. https://www.ipcc.ch/report/ar4/wg1/.
• İklim.csb.org. t.y. https://iklim.csb.gov.tr/bmidcs-ve-turkiye-i-4376.
• İklimhaber.org. 2020. https://www.iklimhaber.org/greta-thunberg-angela-merkel-ilebir-araya-geldi-iklim-krizinde-iki-yil- kaybettik/. İklimİN. 2019. İklim Değişikliği Eğitim Modülleri Serisi 9: İklim Krizi ile Mücadelenin Makroekonomik Yüzü. Ankara.
• iklimin.org. 2020. İklimin İçin Rehber.
• Kaplan, S. 2019. Washingtonpost.com. https://www.washingtonpost.com/science/2019/09/24/teen-girls-are-leading-climatestrikes-helping-change-face-environmentalism/.
• Keleş, R., Hamamcı , C. ve Çoban, A. 2015. Çevre Politikası. Ankara : İmge Kitabevi.
• Kılıç, S. 2013. Çevre Etiği. Ankara : Orion Kitabevi.
• Klein , N. 2015. İşte Bu Her Şeyi Değiştirir: Kapitalizm İklime Karşı. Çeviren O. Akınhay. İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Köse, İ. 2018. İklim Değişikliği Müzakareleri: Türkiye'nin Paris Anlaşması'nı İmza Süreci. Ege Stratejik Araştırmalar Dergisi, 9 (1): 55-81.
• Kurnaz, L. 2019 Son Buzul Erimeden. İstanbul: Doğan Kitap.
• Madra, Ö. ve Şahin, Ü. 2020. Açık Yeşil II: İklim Krizi, Politika ve Aktivizm. İstanbul: Can Sanat Yayınları.
• Marris, E. 2019. Nature.com. https://www.nature.com/articles/d41586-019-02696-0.
• Mazlum, S. C. 2019. İklim Değişikliği Eğitim Modülleri Serisi 2: Küresel İklim Politikaları. Ankara.
• Mazlum, S. C. 2008. Uluslararası İklim Politikası: Hakkaniyet ve Sürdürülebilirlik Ekseninde Bir Değerlendirme. Etem Karakaya (ed.), Küresel Isınma ve Kyoto Protokolü, İstanbul: Bağlam, 129-168.
• Nordhaus, W. 2020. İklim Kumarı- Isınan Dünyada Risk, Belirsizlik ve İktisat. Çeviren C. Mizrahi, İstanbul: Doğan Kitap.
• Nunez, C. 2019. Nationalgeographic.com. https://www.nationalgeographic.com/environment/glob al-warming/global-warming overview/.
• Oxfam.org. 2019. https://www.oxfam.org/en/press-releases/world-screams-out-actionclimate-summit-responds-whisper.
• Öztürk, M. ve Öztürk, A. 2019. BMİDÇS'den Paris Anlaşması'na: Birleşmiş Milletler'in İklim Değişikliğiyle Mücadele Çabaları. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bİlimler Fakültesi Dergisi 12 (4): 527-541.
• Pınarcıoğlu, N. 2018. İklin Değişikliği Müzakerelerinde Gelinen Nokta: Paris Anlaşması ve Sonrası. Turkish Studies 13 (23): 211-224.
• Reyhan, A., & Reyhan, H. 2016. Küresel Isınmanın Nedenleri, Sonuçları, Çözümleri Üzerine Yeni Değerlendirmeler. Memleket Siyaset Yönetimi 11 (26): 1-24.
• Savaşan, Z. 2018. Uluslararası İklim Değişikliği Müzakerelerinde Türkiye: Paris İklim Anlaşması Öncesi ve Sonrası. ÇYYD, 27 (2): 71-94.
• Severncullissuzuki.com. 2020. https://severncullissuzuki.com/bio/.
• Sezer, Ö. 2007. Küresel Konferanslar ve Çevre Sorunları: Çevre Kalkınma ve Etik Açısından Eleştirel Bir Değerlendirme. Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi (9): 761-780.
• Sönmezoğlu, F., & Bayır, Ö. 2012. Çevre Sorunlarına İlişkin Uluslararası Rejimler. İstanbul Üniversitesi Siyasal Bİlgiler Fakültesi Dergisi (47): 247-289.
• Şahin, Ü. 2018. Yesilgazete.org. https://yesilgazete.org/blog/2018/12/06/gretadan-turkiyeligenc-iklim-aktivistlerine-yasli-kusaklari-iklim- krizinden-sorumlu-tutun-ve-sesiniziduyurun/.
• Şanlı, B., Bayrakdar, S. ve İncekara, B. 2017. Küresel İklim Değişikliğinin Etkileri ve Bu Etkileri Önlemeye Yönelik Uluslararası Girişimler. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 22 (1): 201-212.
• Şen, G., ve Özer, Y. E. 2018. Üniversite Öğrencilerinin İklim Değişikliği ve Çevre Sorunları Konusundaki Farkındalıklarının Değerlendirilmesi: Dokuz Eylül Üniversitesi Kamu Yönetimi Örneği. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7 (2): 667-688.
• Talu, N. 2015. Türkiye'de İklim Değişikliği Siyaseti. Ankara: Phoneix Yayınevi.
• Türkeş, M. 2019. İklim Değişikliği Eğitim Modülleri Serisi 1: İklim Değişikliğinin Bilimsel Temelleri, Türkiye'ye Etkileri.
• Türkeş, M. 2001. Küresel İklimin Korunması, İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi ve Türkiye. TMMOB Makina Mühendisleri Odası, Süreli Teknik Yayın (61): 14-29.
• UNFCCC. t.y. https://unfccc.int/news/article-6-climate-education-and- training.
• UNFPA. t.y. pdf/One%20pager%20on%20youth%20demographics%20GF.pdf.
• Zaimoğlu, Z. 2019. İklim Değişikliği Eğitim Modülleri Serisi 7: İklim Değişikliği ve Türkiye Tarımı Etkileşimi. Ankara.