N-Nitrozo N-Etilüre’nin Zebra Balığı (Danio Rerio) Testis Histolojisi Üzerindeki Etkisi

Yıl 2020, , 1423 - 1430, 30.04.2020

Meltem Yılmaz , Cansu Akbulut , Nazan Deniz Yön Ertuğ

https://doi.org/10.29130/dubited.658364

Öz

N-Nitrozo bileşikleri, 20. yüzyılın
başından itibaren bilinen, ancak 1950’lerden sonra canlı sağlığı üzerine
etkileri daha çok dikkat çeken bileşiklerdir. N-Nitrozo N-Etilüre (ENU)
günümüzde gıda ürünlerini koruyarak raf ömrünü uzatmada kullanılan N-Nitrozo
çeşitlerindendir. Deney hayvanları üzerinde yapılan araştırmalar sonucunda
toksik, teratojenik, mutajenik ve kanserojenik etkilerinin olduğu ortaya
konmuştur. Bu çalışmada ENU maddesi uygulanan, erkek zebra balıkların testis
dokusunda meydana gelen değişimler histopatolojik olarak araştırılmıştır.
Çalışma için 1 kontrol ve 4 deney grubu olmak üzere toplam 5 grup
oluşturulmuştur. Deney grubundaki akvaryumlara, 0.25 mM, 0.50 mM dozlarda ENU
uygulanmıştır. Alınan zebra balığı testis dokusuna rutin histolojik işlemler
uygulanmıştır. Doz ve uygulama süresinin artışına bağlı olarak deney
gruplarının testis dokusunda, seminifer tübüllerde yapısal bozulmalar ve
vakuolizasyon, spermatogenetik seriye ait hücre kümelerinde doza bağlı olarak
azalma, gelişen spermatogenetik seriye ait bazı hücrelerde hipertrofi ve
piknotik hücre oluşumu, bağ dokusunda dejenerasyonlar tespit edilmiştir.
Histolojik incelemeler neticesinde ENU’ya maruz kalan erkek zebra balıkların
testis dokularında olumsuz değişimler görüldüğü belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Zebra balığı, N-Nitrozo N-Etilüre (ENU), Testis, Histopatoloji

Kaynakça

• [1] T. Şişman and F. Geyikoğlu, “PCB 126’ya maruz kalmış zebra balığı (Danio rerio) larvalarındaki sensorimotor hasarlar,” Tübav Bilim, vol. 3, no. 1, pp. 61–66, 2010.
• [2] A. Glaser, (20-Nov-2019). “Threatened waters turning the tide on pesticide contamination,” Beyond Pesticides, 2006. [Online]. Available: https://www.beyondpesticides.org/assets/media/documents/documents/water.pdf
• [3] H. M. Dutta and R. Dalal, “The effect of endosulfan on the ovary of bluegill sunfish: a histopathological study (Lepomis macrochirus),” Int. J. Environ. Res, vol. 2, no. 3, pp. 215–224, 2008.
• [4] R. Nagel, “DarT: the embryo test with the zebrafish Danio rerio - a general model in ecotoxicology and toxicology.,” ALTEX, vol. 19 Suppl 1, pp. 38–48, 2002.
• [5] L. G. Beckwith, J. L. Moore, G. S. Tsao-Wu, J. C. Harshbarger, and K. C. Cheng, “Ethylnitrosourea induces neoplasia in zebrafish (Danio rerio),” Lab. Investig., vol. 80, no. 3, pp. 379–385, 2000.
• [6] M. C. Leal et al., “Histological and stereological evaluation of zebrafish (Danio rerio) spermatogenesis with an emphasis on spermatogonial generations1,” Biol. Reprod., vol. 81, no. 1, pp. 177–187, 2009.
• [7] E. W. Knapik, “ENU mutagenesis in zebrafish - from genes to complex diseases,” Mamm. Genome, vol. 11, no. 7, pp. 511–519, 2000.
• [8] Ö. Çakmak, A. İşleyen, ve A. Usca, “N-nitrozo bileşikleri ve halk sağlığına etkileri,” TAF Prev. Med. Bull., vol. 8, no. 6, pp. 521–526, 2009.
• [9] D. T. Gilmour, J. R. Jessen, and S. Lin, “Manipulating gene expression in the zebrafish,” in Zebrafish : A Practical Approach, 1st ed., R. Dahm and C. Nüsslein-Volhard, Eds. Oxford: Oxford University Press, 2002, pp. 121–43.
• [10] Ö. Önen ve S. İ. Üçüncü, “Ham petrolün suda çözünebilen kısımlarının Xiphophorus helleri heckel, 1848 ( Poeciliidae, Teleostei ) testis histolojisi üzerindeki etkileri,” Kafkas Üniversitesi Fen Bilim. Enstitüsü Derg., vol. 8, no. 1, pp. 59–68, 2015.
• [11] X.-Y. Jiang, C.-F. Sun, Q.-G. Zhang, and S.-M. Zou, “ENU-induced mutagenesis in grass carp (Ctenopharyngodon idellus) by treating mature sperm,” PLoS One, vol. 6, no. 10, p. e26475, Oct. 2011.
• [12] C. Akbulut and N. D. Yön, “Histopathology and cellular apoptosis at spermatogenic cells of zebrafish ( Danio rerio ) at acute and sub-chronic exposure of titanium dioxide (TiO2) nanoparticles,” Fresenius Environ. Bull., vol. 25, no. January, pp. 2991–2997, 2016.
• [13] N. D. Yön, C. Akbulut, F. E. Kayhan, and G. Kaymak, “Histopathological changes in testis of the swordtail fish, Xiphophorus helleri (Pisces: Poecilidae) exposed to deltamethrin,” Fresenius Environ. Bull., vol. 21, no. 10, pp. 2866–2870, 2012.
• [14] A. J. Lora, A. M. Molina, C. Bellido, A. Blanco, J. G. Monterde, and M. R. Moyano, “Adverse effects of bisphenol a on the testicular parenchyma of zebrafish revealed using histomorphological methods,” vol. 2016, no. 10, pp. 577–589, 2016.
• [15] M. Yu et al., “Semicarbazide disturbs the reproductive system of male zebrafish ( Danio rerio ) through the GABAergic system,” Reprod. Toxicol., vol. 73, pp. 149–157, 2017.