2,4 Diklorofenoksi Asetik Asit’in Sazanlarda (Cyprinus carpio) Kritik Yüzme Hızı ve Hematoloji Parametreleri Üzerine Etkilerinin Araştırılması

Yıl 2022, , 582 - 592, 30.04.2022

Melek Tuna , Muhammed Atamanalp

https://doi.org/10.29130/dubited.899795

Öz

2,4-D (Diklorofenoksi Asetik Asit) herbisiti klorlandırılmış fenoksi asit grubuna girmektedir. Halka açık alanlardaki çimlerde ve tarım arazilerinde, yol kenarlarında geniş yapraklı bitkilerle akuatik bitkilerin kontrolünde yaygın tercih edilir. Çok geniş bir yayılım alanı olduğu için insan ve çevre sağlığı açısından tehdit oluşturmaktadır. Bu çalışmada; 2.4-D Diklorofenoksi asetik asit pestisitinin farklı dozlarının (0,35 mg/lt ve 0,70 mg/lt) sazan (Cyprinus carpio) balıklarında 7-14 ve 21. günlerde sub-lethal etkileri hematolojik parametreler [hemoglobin (HGB), hemotokrit (HCT), eritrosit (RBC), lökosit (WBC), trombosit (PLT), ortalama eritrosit hacmi (MCV), eritrosit başına düşen ortalama hemoglobin miktarı (MCH), eritrosit başına düşen ortalama hemoglobin konsantrasyonu (MCHC)] ve yüzme performansı analizleri ile araştırılmıştır. Hematolojik parametrelerden lökosit, trombosit, MCV ve MCHC değerleri için doz, zaman ve doz x zaman interaksiyon etkileri önemli olarak belirlenmiş (p<0,05) diğer parametreler için de ana varyasyon kaynakların etkileri önemli bulunmuştur (p<0,05). Kritik yüzme hızı sonuçları değerlendirildiğinde ise kontrol ve uygulama grupları arasında değişimlerin olduğu ancak bu değişimlerin önemsiz olduğu belirlenmiştir (p<0,05).

Anahtar Kelimeler

2,4-D Diklorofenoksi asetik asit, Hematoloji, Kritik yüzme hızı

Investigation the Effects of 2,4 Dichlorophenoxyacetic acid on Critical Swimming Speed and Hematological Parameters of Carp (Cyprinus carpio)

Öz

2,4-D (Dichlorophenoxy Acetic Acid) herbicide belongs to the chlorinated phenoxy acid group. It is widely preferred for the control of aquatic plants, on public lawns, agricultural lands and the broad-leaved plants along roadsides. It poses threats to human and environmental health as it is a very wide spreading area. In this study; sub-lethal effects of 2.4-D dichlorophenoxy acetic acid pesticide different doses (0.35 mg / L and 0.70 mg / L) on the 7-14 and 21 days in carp (Cyprinus carpio) hematological parameters (hemoglobin (HGB), hematocrit) (HCT), erythrocyte (RBC), leukocyte (WBC), platelet (PLT), mean erythrocyte volume (MCV), mean hemoglobin per erythrocyte (MCH), mean hemoglobin concentration per erythrocyte (MCHC)] and swimming performance were investigated. For leukocyte, thrombocyte, MCV and MCHC values among hematological parameters, dose, time and dose x time interaction effects were determined to be significant (p <0.05). The effects of main variation sources were found to be significant among other parameters (p <0.05). When the critical swimming speed results were evaluated, it was determined that there were changes between the control and application groups, but these changes were insignificant (p <0.05).

Anahtar Kelimeler

2,4-D Dichlorophenoxy acetic acid, Hematology, Critical swimming speed

Kaynakça

• [1] Z. Hansoy, “Bir herbisit olan 2,4-D (Diklorofenoksi asetik asit)’nin Poecilia reticulata (Teleostei, poeciliidae)’da testis dokusu üzerine etkisinin araştırılması,” Yüksek Lisans tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ege Üniversitesi, İzmir, Türkiye, 2010.
• [2] EPA. (2021, May 5). Health Effects Div. Toxicology Disciplinary Chapter for the Reregistration Eligibility Decision Document [Online]. Available: http://docket.epa.gov/edkpub/do/EDKStaffItemDetailView?objectId= 090007d4802c9067.
• [3] EPA. (2021, May 5). Reregistration Eligibility Decision for 2,4 [Online]. Available: https://ethw.org/Category:Environment?gclid=CjwKCAjwjZmTBhB4EiwAynRmD-6LQBefdFPMbJgUMcMgfTmu4d2xI_WDm4JP5Plgymo2mZbMpFun2BoCpKsQAvD_BwE
• [4] C. Wolter and R. Arlinghaus, “Navigation impacts on freshwater fish assemblages: the ecological relevance of swimming performance,” Rev. Fish Biol. Fish, vol. 13, pp. 63–89, March, 2003.
• [5] C. Hammer, “Fatigue and exercise tests with fish,” Comp. Biochem. Physiol, vol. 112, pp. 1–20, 1995.
• [6] A. Ucar, M. Atamanalp, E.M. Kocaman, G. Alak, A. Topal, O. Fakioglu, V. Parlak, and T. Yanik, “Effects of dietary bentonite on improvements in hema-tology and enzyme in copper exposed rainbow trout (Oncorhynchus mykiss),” J. Appl. Phys. vol. 5, no. 2, pp. 67-72, June, 2019.
• [7] M. Sharma, “Behavioural responses in effect to chemical stress in fish: A Review,” Int. J. Fish. Aquat. Stud, vol. 7, no. 1, pp. 01-05, Jan, 2019.
• [8] M. Banaee, “Physiological dysfunction in fish after insecticides exposure, insecticides exposure,” Insecticides, London, UK: IntechOpen, 2013.
• [9] M. Bahmani, K. Rezvan and P. Donskaya. “A comparative study of some hematological features in young reared sturgeons (Acipenser persicus and Huso huso),” Fish Physiol. Biochem, vol. 24, no. 2, pp. 135-140, Feb, 2001.
• [10] H. Arslan, “Pestisit sinerjisinin; gökkuşağı alabalıklarında (oncorhynchus mykiss) yüzme performansı, biyokimyasal hematolojik, histopatolojik ve genotoksik etkilerinin araştırılması,” Doktora tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Atatürk Üniversitesi, Erzurum, Türkiye, 2015.
• [12] J. R. Brett, and N. R. Glosal, “Metabolic rates and critical swimming speeds of sockeye salmon, oncorhynchus nerka, in relation to size and temperature,” J Fish Res Board Can, vol. 30, pp. 379- 387, March, 1973.
• [13] R. H. Peterson, “Influence of fenitrothion on swimming velocities of brook trout (Salvelinus fontinalis),” J. Fish Res Board Can, vol. 31, pp. 1757–1762, Nov, 1974.
• [14] Y. Yeğin, “Farklı dozlarda uygulanan bakır sülfat pentahidrat’ın gökkuşağı alabalığı (oncorhynchus mykiss)’nın kritik yüzme hızı ve hematoloji parametreleri üzerine etkilerinin araştırılması,” Yüksek Lisans tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Atatürk Üniversitesi, Erzurum, Türkiye, 2013.
• [15] H. Esenbuğa, “SDS (Sodium dodecyl sulphate)’nin farklı dozlarının gökkuşağı alabalığının (o. mykiss) yüzme performansı, hematoloji parametreleri ve bazı antioksidan enzim aktiviteleri üzerine etkileri,” Yüksek Lisans tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Atatürk Üniversitesi, Erzurum, Türkiye, 2013.
• [16] M. Ural, H. Yüksel, M. Sarıeyyüpoğlu ve A. Ulucan, “Düşük pH’lı suların aynalı sazanlar (Cyprinus carpio L. 1758) üzerindeki klinik ve patolojik etkileri,” Kocatepe Vet. J, vol. 2, no. 1, pp. 19-22, March, 2009.
• [17] G. D. Boeck, K. Van der Ven, J. Hattink, R. “Blust, swimming performance and energy metabolism of rainbow trout, common carp and gibel carp respond differently to sublethal copper exposure,” Aquat. Toxicol, vol. 80, no.1, pp. 92–100, Oct, 2006.
• [18] A.G. Heath, Water Pollution and Fish Physiology, 2nd ed., Florida, USA: CRC Press Inc., 1995.
• [19] M. Witeska, and I. Baka, “The effect of long term cadmium exposure on common carp blood,” Fresenius Environm. Bulletin, vol. 11, no. 12A, pp. 1059-1065, 2002.
• [20] E. Büyükgüzel, “Biochemical and molecular mechanisms of protein,” Karaelmas Sci. Eng. J, vol. 3, no. 1, pp. 40-51, 2013.
• [21] Ş. Gökpınar, T. Koray, E. Akçiçek, T. Göksan, Y. Durmaz, “Algal Antioxidants,” Ege J Fish Aqua Sci, vol. 23(Suppl 1/1), pp. 85-89, Sep, 2006.
• [22] B. Berkarda ve H. Eyüpoğlu, Hematoloji Laboratuar Yöntemleri, Türkiye: Ar Yayım ve Dağıtım. 1983.
• [23] M. Atamanalp, “Farklı yetiştirme sistemlerinin (Havuz ve Kafes) gökkuşağı alabalığı (Oncorhynchus mykiss Walbaum, 1792) hemoglobin, hematokrit ve sediment seviyeleri üzerine etkileri,” E.Ü. Su Ürünleri Dergisi, c. 20, s. 1-2, ss. 81-86, Dec, 2003.
• [24] C.S. Jawale, L.B. Dama, “hematological changes in the fresh water fish, Cyprinus carpio exposed to sub-lethal concentration of piscicidal compounds from cestrum species,” National Journal of Life Sci, vol. 7, no. 1, pp. 81-84, Jan, 2010.
• [25] M. Witeska, “Stress in fish hematological and immunological effects of heavy metals,” Electronic Journal of Ichthyology, vol. 1, pp. 35-41, Jan, 2005.
• [26] S. Duran, “Bakır (Cu), Çinko (Zn), Kadmiyum (Cd) ve karışımlarının Oreochromis niloticus’ta bazı hemotolojik parametreler üzerine etkileri,” Yüksek Lisans tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Çukurova Üniversitesi, Adana, Türkiye, 2011.
• [27] A. Pala, “Trichlorfon uygulanan pullu sazan (Cyprinus carpio)’da asetilkolinesteraz (AChE) enzim aktivitesi ve bazı kan parametrelerinin araştırılması,” Yüksek Lisans tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Çukurova Üniversitesi, Adana, Türkiye, 2013.
• [28] N. F. Karadaş, “2,4-D Diklorofenoksi asetik asit herbisitine maruz bırakılan gökkuşağı alabalıklarında (Oncorhynchus mykiss) bazı hematolojik ve biyokimyasal değişimlerin belirlenmesi,” Yüksek Lisans tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Atatürk Üniversitesi, Erzurum, Türkiye, 2016.
• [29] V. Parlak, “Gökkuşağı Alabalıklarında (Oncorhynchus mykiss) akut ve kronik alfa sipermetrin uygulamalarının hematotoksik, hepatotoksik ve nefrotoksik etkilerinin araştırılması,” Doktora tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Atatürk Üniversitesi, Erzurum, Türkiye, 2016.
• [30] S.O. Ayoola, “Acute toxicity and histopathology of nile tilapia (Oreochromis niloticus) fingerlings exposed to aqueous and ethanolic extracts of Euphorbia poissonii leaves,” New Clues Sci., vol. 1, pp. 55-68, Jan, 2011.
• [31] M. Atamanalp, “Bir sentetik piretroit insektisitin (Cypermethrin) subletal dozlarının gökkuşağı alabalığı (Oncorhynchus mykiss)'na histopatolojik, hematolojik ve biyokimyasal etkileri,” Doktora tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Atatürk Üniversitesi, Erzurum, Türkiye, 2000.
• [32] M. Atamanalp, E. Aksakal, E. M. Kocaman, A. Uçar, T. Şişman ve H. Türkez, “Kobalt klorite maruz kalan gökkuşağı (O. mykiss)’nın kan parametrelerindeki değişimler,” Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, c. 17, ss. 573-576, Mart, 2011.
• [33] M. Atamanalp and T. Yanık, “Alterations in hematological parameters of rainbow trout (Oncorhynchus mykiss) exposed to mancozeb,” Turk J. Vet. Anim. Sci, vol. 27, pp. 1213-1217, Jan, 2003.
• [34] E.Ş. Çelik, M. Akbulut, S. Sağır Odabaşı, D. Anıl Odabaşı, “Farklı tür balıklarda hematolojik indekslerin referans değerleri,” Anadolu Universty Journal of Science and Technology, c. 7, s. 2, ss. 277-293, 2006.